• 2
    (bkz: basketbol ekonomisi)

    avrupa basketbolunun en bol sıfırlı sekiz kontratı (brüt olmayan net gelirler):

    aleksey şved - 4m $
    nando de colo - 2.78m $
    nick calathes - 2.55m $
    sergio rodriguez - 2.55m $
    jan vesely - 2.43m $
    sergio llull - 2.2m $
    chris singleton - 1.9m $
    mike james - 1.8m $

    yabancı ve yerli basketbol forumlarında avrupa basketbolundaki takımların bütçeleri hakkında bir şeyler tıkırdatılır daima. bazı veriler çok uçuk rakamlar içerirken bazı veriler de bir o kadar düşük olur. öncelikle şunu belirtmeliyim; avrupa'da yalnızca vtb united league'in yönetim komitesi vtb takımlarının her sezon bütçe açıklaması yapmasını istiyor kulüp yönetimlerinden. takımlar da her sezonun sonunda - takip eden sezonun başında bütçelerini rus basınıyla paylaşıyorlar. dolayısıyla avrupa basketbolunda vtb takımları haricindeki organizasyonların bütçelerine %100 doğru olacak şekilde erişebilmek çok da mümkün değil ancak; her ülkenin belli başlı basketbol muhabirleri takımların yöneticileriyle kurdukları iyi ilişkiler neticesinde birtakım bilgilere genelin aksine sahip olabiliyorlar. örneğin bizde ismail şenol bu konuda sivrilen isim.

    --- ofişıl vtb verileri ---

    vtb'de top 5 (oyuncu maaşları + teknik ekip maaşları + vergiler + ulaşım gibi diğer tüm masraflar):

    cska - 35m €
    khimki - 22m €
    kuban - 15m €
    kazan - 12m €
    zenit - 11.5m €

    vtb, avrupa'nın en pahalı basketbol ligi konumunda. özellikle birleşik amerikalı oyuncuları bu buz gibi iklime getirebilmenin, ligi çekici kılabilmenin yolu oyuncu maaşlarını tavanda tutmaktan geçiyor. futbolda abd'nin, arabistan'ın, çin'in, katar'ın uyguladığı politikanın bir benzeri. bununla birlikte vtb'nin en düşük bütçeli takımı olan saratov'un bütçesi 2.5m € bandında ki türkiye erkekler basketbol liginin en kuvvetli 4. ya da 5. bütçesi olan tofaş'la eş değerde.

    --- ofişıl vtb verileri ---

    litvanyalı gazeteci donatas urbonas ülkesinde iso'yla benzer konumda. eylül 2018'de zalgiris kaunas'ın bütçesiyle ilgili bir haber yapmış. aktardığına göre kaunas'ta geçen sezon 8.5m € olan bütçe bu sezon 10.7m €'ya (oyuncu maaşları + teknik ekip maaşları + vergiler + ulaşım gibi diğer tüm masraflar) yükseltilmiş. oyuncu maaşları bütçenin 7.4m €'sunu yiyormuş. bu, kaunas tarihinin en yüksek bütçesi anlamına geliyor. öte yandan 4 yıl önce 11.5m €'ya erişen bütün borçlar ödenmiş yaz döneminde. paranın kaynağına geliyorum (attention pls - buraya dikkat); katılımcı takımlara beş kuruş para kazandırmadığı söylenen euroleague'in marka getirisine olan katkısıyla kulübün gidişatını çevirmişler adamlar. yani, sarunas jasikevicius'lu zalgiris kaunas figürünü o biçim iyi pazarlayıp tüm borçlarını sıfırlayabilecek bilet + forma + ürün satışı rakamına + sponsor gelirine ulaşmışlar.

    http://gss.gs/EiQ

    tony parker'ın sahibi olduğu asvel villeurbanne önümüzdeki sezon euroleague'e dahil olacak. parker bütçeyi 15m € olarak açıklamıştı. bütçe ilk işitildiğinde küçük çaplı bir infial olmuştu "fransa basketbolu geri dönüyor" diye ama işin aslı pek öyle değil. fransa'da basketbola uygulanan vergi oranı %45'lerde. yani net bütçe esasen 7.5 - 8m €'lara iniyor otomatikman. buna ıvır zıvır masraflar da dahil olunca parker'ın asvel'inin elinde kalan net bütçe yaklaşık olarak 5 - 6m € gibi bir miktar oluyor.

    bazı euroleague takımlarının brüt bütçeleri (oyuncu maaşları + teknik ekip maaşları + vergiler + ulaşım gibi diğer tüm masraflar):

    cska - 35m €
    real - 29m €
    fb - 24m €
    barca - 23m €
    khimki - 22m €
    milano - 18.5m €
    oly - 13.5m €
    efes - 12.5m € - bununlar birlikte ergin ataman'ın bütçeyi 20m $ olarak dillendirdiği bir röportajı var: http://gss.gs/R6z
    baskonia - 12m €
    zalgiris - 10.7m €

    artısıyla eksisiyle öğrenebildiklerim bunlar.

    basketbolda, özellikle avrupa basketbolunda mali hiyerarşi ciddi anlamda kapalı kutudur, neyin ne olduğu pek bilinmez. bu entry'deki veriler az da olsa bir şeyler ifade edecektir. en azından bir bakış açısı getireceğine inanıyorum.

    entry'i hazırlarken basketbol scout'u olan ve basketbol menajerlik şirketleriyle irtibatı olan iki arkadaşım haricinde eurobasket veritabanından, eurohoops'tan, sportando'dan ve bazı yabancı haber/forum sitelerinden faydalandım. kaynak soran olursa diye iliştireyim.

    günler sonra gelen edit: https://twitter.com/...030940346171394?s=19

    fransız basket-mag (kaynak ne kadar güvenilir bilmiyorum) şöyle bir çalışma paylaşmış, burda dursun. siyah sütun toplam bütçe, kırmızı sütun oyuncu maaşları.
  • 3
    son 10 yıllık periyotta avrupa basketbolcuların ve avrupa basketbolunun başlıca kilometre taşlarını ele almak istersek:

    10- nba'de rekor sayıda avrupalı oyuncunun yer alması:

    2017-18 sezonunda 74 ile rekor seviyeye ulaşan avrupalı oyuncu sayısı bu sezonun* açılış gecesinde 65 olarak kaydedildi (çift vatandaşlıklar ve g-league'de başlayan çaylak oyuncular da dahil olmak üzere). avrupalı oyuncuların yükselen grafiği şu şekilde:

    https://images.eurohoops.net/2017/10/Europe1.jpg

    2018 yılına kadar nba'de oynamış tüm oyuncuların ülkesel dağılımı:

    https://images.eurohoops.net/2017/10/Europe2.jpg
    https://images.eurohoops.net/2017/10/Europe3.jpg

    9- dirk nowitzki ve tony parker'ın emekliliği:

    kutsal üçlünün (paul gasol, dirk nowitzki ve tony parker) 2'sinin basketbol hayatına nokta koyması 2010'lu yılların bir başka kayda değer olayı. parker'ın 03, 05, 07 ve 14 yılından yüzüğü bulunuyor. ayrıca parker 2007 finallerinin mvp'si olmuştu ve 9 numaralı forması san antonio tarafından emekli edildi.

    dirk nowitzki'nin ise 2011'de yaşadığı epik şampiyonluk mevcut. 2007'de normal sezonun mvp'si, 2011'de de nba finallerinin mvp'si olmuştu. tamı tamına 14 kere all-star maçında yer aldı. henüz daha forması emekli edilmiş değil ancak yakın zamanda 41 numaralı forması american airlines center'ın çatısına çekilecektir.

    8- fiba uygulamaları ve basketbol şampiyonlar ligi:

    fiba bu süreçte ulusal düzeyde normal sezon içinde eleme maçı uygulaması getirdi. ayrıca 2015 yılına kadar yürüttüğü fiba eurochallenge uygulamasını bozarak yerine eurocup ve hatta euroleague ile mücadele edebilecek (durum gerçekte pek de öyle değil) basketball champions league (bcl) ve fiba europe cup uygulamalarını yürürlülüğe koydu.

    7- euroleague'in yeni formatı:

    2016-17 sezonundan sonra euroleague gerçekten bir 'lig' halini aldı. formattan grup maçları çıkartıldı ve tüm takımların birbiriyle içeride ve dışarıda maç yaptığı gerçek bir lig statüsünü aldı. böylelikle nba'den sonra en büyük çaplı uygulama olarak kendini tescil ettirdi.

    6- olympiakos'un arka arkaya kazandığı euroleague şampiyonlukları:

    hepimizin hatırladığı 2012 euroleague sezonunda olympiakos, spanoulis, printezis, kyle hines'li müthiş kadrosuyla birçoklarına göre açık ara favori olan cska'yı istanbul'da yenerek kupayı kaldırmıştı. ardından bir sonraki sezon (2013'te) londra'da olympiakos, real madrid'i yenerek üst üste 2. kere euroleague'i kazandı. bunu daha önce 04 ve 05 sezonlarında maccabi başarmıştı. taaa 89, 90 ve 91 sezonlarında ise şu anki ismiyle kk split üst üste 3 kez kazanmıştı.

    5- fenerbahçe beko'nun euroleague'i kazanan ilk türk takımı olması:

    hepimizin bildiği gibi zeljko obradovic'in gelişiyle birlikte fenerbahçe avrupa'nın en çok bütçe harcayan ve aynı zamanda en elit kulüplerinden biri haline gelmişti. 2015 ve 2016'da final-four'a katılıp sırasıyla 4. ve 2. olduktan sonra 2017'de istanbul'da şampiyonluğa ulaşmıştı. takımın en önemli oyuncularından olan bogdan bogdanovic bu sezondan sonra nba'in yolunu tutmuştu.

    4- ispanya'nın 2019 dünya kupası'nı kazanması:

    abd'nin madalyanın çok uzağında kalarak 7. olabildiği son dünya kupasında ispanya, arjantin'i finalde 95-75 ile yenerek altın madalyaya ulaşmıştı. bu başarıyı 2006'da yine yakalamıştı ve belki de o zamanki daha epik bir şampiyonluktu. çünkü abd o turnuvaya açık favori olarak gelip yarı finalde yunanistan'a kaybetmişti. mike krzyzewski'nin 'diamantidis de iyi oyuncuymuş.' ifadesi epey konuşulmuştu.

    3- doncic'in nba'e dahil oluşu:

    18 yaşını doldurduktan yalnızca birkaç ay sonra avrupa tarihinin en iyi birkaç takımından birini (real madrid) euroleague'de şampiyonluğa taşıyabilecek düzeye gelen doncic 2018 draftlerinde 3. sıradan atlanta tarafından seçilmişti (dallas'a takası gerçekleşti). herkes doncic'in nba'de de rahatlıkla yer edinecek bir oyuncu olduğunu düşünüyordu fakat drazen petrovic ve arvydas sabonis gibi avrupa kahramanlarının mirasını devam ettirebilecek kalitede bir oyuncu olduğunu kanıtladı.

    2- giannis antetokounmpo'nun 2019 mvp'si olması:

    sadece antetokounmpo'nun mvp'liği değil gobert'in yılın savunmacısı ve doncic'in yılın çaylağı seçilmesi geçen sezona damga vuran en önemli olaylardan birisiydi. antetokounmpo'yu yunanistan haricinde hemen hiç kimse 2013 yılından önce tanımıyordu fakat müthiş atletizmi ve yıllar içinde geliştirdiği şut repertuarı ile nba'in en elit oyuncularından birisi haline geldi.

    1- dirk nowitzki'li dallas'ın 2011 nba şampiyonu olması:

    aslında analizimizi milenyumun başından itibaren alacak olursak en epik nba şampiyonluğu muhtemelen 06'daki miami'dir. hemen sonrasında 11 dallas ve daha sonra 13 miami veya 19 toronto gelir. ancak 2011'deki dallas hayran olmamak elde değildi. hiç şüphe yok ki; kariyerinin en iyi dönemlerini geçiren nowitzki'nin gözündeki alevi görmemek imkansızdı ve konferans yarı finalinde lakers'ı süpürmeleri ile beraber herkes dallas'ın şampiyonluğa yürüyeceğini anlamıştı.
App Store'dan indirin Google Play'den alın