• 48
    ardahan'da bir inşaat çalışması esnasında bulunan yeraltı mezarının tabutu içerisindeki rus askerin kimliği tespit edilmiş: karl karloviç rjepetski.

    (belki rahatsız edici olabilir diye kendisinin direkt olarak göründüğü fotoğrafları koymadım)

    http://arkeofili.com/...ads/2017/05/rus2.jpg

    fotoğrafta görülen apolet tablasının üç yıldızı ve oksitlenmiş bakır sırmaları kendisinin yarbay (podpolkovnik) olduğunu, 20 sayısı ise 20. tümene bağlı bulunduğunu gösteriyor. rus arşiv kayıtlarına göre ardahan asker mezarlığı'na işgal süresince yalnızca tek bir yarbay defnedildiği için de bu kişiyle tabuttaki müteveffa eşleştirilmiş ve kimliği ortaya çıkmış.

    üst rütbeli bir subay olduğundan mütevellit kendisi için önemli bir mimari işçilik sayılabilecek kesme taştan beden duvarları üzerinde yükselen tuğladan tonozlu bir yeraltı mezar odası inşa edilmiş. keza içerisinde büyükçe bir yastığa doğru askeri üniforması ile yatırıldığı, üzerinde de rus ortodoks haçları bulunan ahşap tabutu da pek ihtişamlı idi.

    http://arkeofili.com/.../2017/05/russ12.jpeg

    http://arkeofili.com/.../2017/05/russ13.jpeg

    http://arkeofili.com/...ds/2017/05/rus3.jpeg

    rus imparatorluğu'nun 1. kafkas kolordusu'na bağlı 20. piyade tümeni'nin günümüzde gürcistan içerisinde kalan ahılkelek'te konuşlanmış 78. navaginsk piyade alayında yarbay olarak görev yapan karl karloviç rjepetski 1894'te geçirdiği beyin kanaması sebebiyle vefat etmiş ve ardahan asker mezarlığı'na defnedilmiş. bilindiği üzere kars oblastı olarak tanımlanan ve ardahan'ın da içerisinde bulunduğu bölge yaklaşık 40 sene rus işgali altında kalmıştı.

    yarbay rjepetski o dönem rus imparatorluğu toprağı olan estonya’nın başkenti tallin’de doğmuş fakat soylu bir kökeni olup aslen polonya orijinli ailesi günümüzde ukrayna’nın batısında yer alan vladimir-volinski bölgesinden imiş, ki burası zaten bugün bile polonya sınırının hemen dibinde bulunuyor. yarbay rjepetski askeri eğitimini varşova piyade okulu'nda tamamlamış. polonya da 19. yüzyılın neredeyse tamamında rus imparatorluğu'nun bir parçası idi. ölümünden sonra yarbay rjepetski'nin eşi ve iki kızının sırayla tiflis, grodno (belarus) ve daha da sonra 1904 itibariyle moskova’da yaşadığı henüz kesinlik kazanmamış bilgiler. kendisinin soyadı ve türevlerini taşıyan ailelere günümüzde hala rusya, kazakistan, ukrayna, belarus, polonya ve moldova'da rastlamak mümkün. polonya orijinli branş "repetowska" diye geçiyor.

    yarbay rjepetski aslen polonya kökenli olduğu üzere katolik hristiyan imiş fakat ardahan’da roma katolik kilisesi olmadığı için kendisinin cenaze ve ayin işlemlerini şehirdeki ermeni katolik kilisesi gerçekleştirmiş. ölümü ile ilgili belge de bu sebepten dolayı hem rusça, hem de ermenice yazılmış. tarih dergisi'nin haziran sayısında bu konuyla ilgili daha kapsamlı bilimsel bir yazı yayınlanacakmış.

    yarbay rütbesine karşın cenazesinin bir ordu geleneği olduğu üzere memleketine gönderilmeyip ardahan'a gömülmesi biraz ilginç ve de üzücü olmuş. bu hususta atatürk'ün bir sözüyle bitirmek isterim: "uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar; göz yaşlarınızı dindiriniz, evlatlarınız bağrımızdadır. huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."

    not: internetteki çeşitli kaynaklardan derledim.
App Store'dan indirin Google Play'den alın