2016-17 sezonuna dair galatasaray'a ilişkin en ufak bir umudum varsa, bunun kıvılcımını çakan adamdır kendisi.
geçen sezonu nasıl bir hissiyatla bitirdik, bu sezona nasıl bir hissiyatla girdik hatırlarsınız. yeni sezon hazırlıkları başlarken sporx'de bu adamın takımı çalıştırış şekline dair bir video gördüm ve bir anda ümitlerim yeşeriverdi içimde, sebebini açıklayayım hemen:
9 yıl lisanslı oynadım ben, bildiğim gördüğüm 2 tür hoca vardır futbolda:
- oynatan hoca
- öğreten hoca
oynatan hoca: türkiye'de üst düzey liglerde hemen hemen bütün hocalar "oynatan" hoca klasmanındadır. bu hocaların ortak özelliği, elindeki futbolcu ekibinin futbolun temel pratiklerini bildiği varsayımıyla yola çıkmalarıdır. onlara göre oyuncular kafayı kaldırmayı, kademe yapmayı, sahaya yayılmayı, pas hızını ayarlamayı, topsuz oyunu, mesafe kavramını falan defaul biliyorlardır.
bu yüzden takıma gelir gelmez yaptıkları ilk şey kendi taktiklerini oturtmaya çalışmak olur. "benim felsefem budur" diyeni varsa sarılın öpün. o adam bir nebze bir şeyler biliyordur. ancak takımın güçlü elemanlarını kağıda yazıp "hmmm bunlardan en güçlü 11 şu olsa, bu takım şu taktiği oynar" diyen adamdan kaçarak uzaklaşın, o adam iddaa oynar gibi takım kurar.
oynatan hocanın derdi sonuca gitmektir. bu tip hocalar genellikle dış liglerde çabuk sonuç arzulayan takımlarda iş yapmalıdırlar. real madrid, barcelona, chelsea, manu gibi önceliği başarı olan major takımların "oynatan, oynatmayı bilen hoca" ihtiyacı barizdir. bu yüzden direk taktik mantalitesi belli adamlarla çalışırlar.
bu hoca tiplerine örnek şöyle verilebilir (türkiye'den örnekler altta):
-
pep guardiola (seri kompakt pas, total futbol, paslı hollanda stili, yeni nesil ispanyol ekolü)
-
jose mourinho (takım savunması, fiziksel, sert, müdahaleli, yıldırıcı futbol, kanattan içe dikine girişler)
-
ancelotti (geride karşılama, direk uzun pas, yer tutan stoper ve bekler, ters kademe)
-
fatih terim (aslında bu sınıfa sokmak istemiyorum ama zorunlu, fatih terim aslında motivasyon hocasıdır, gazla oynatır, ancak taktik anlayışı dersek şok pres, rakip geri 4'lüyü kovalayan hücum hattı, rakip orta saha dizilimini sırtında adam adama karşılayan orta göbek, yıldırıcı santrfor)
-
hikmet karaman (sürpriz oldu değil mi? - kule santrfor, bekleri taşıyan ön libero, 10 numarasız toplu savunma, bekleri tolere eden kaygan stoper)
şimdi bu hocalara oturmuş kadro vermezseniz önce kadro oturtmak, dolayısıyla transfer yapmak isteyeceklerdir. oturmuş kadro çok az görünür bunlarda. takımlar oturmadığı için gelir bu hocalar. ama istedikleri transferleri yapabiliyorlarsa genelde zirvededirler.
gelelim ikinci tip hocalara... bu adamlar çok ilginçtir çok...
öğreten hoca: öğreten hocalar geldikleri takımlarda öncelikle takımın potansiyelini ölçmek için çalışmalar yaparlar. bu hocaların ilk düsturu "belki takımda önceki hocaların değerlendiremediği değerler vardır" sözüdür. takımda yetenek ve kapasite ölçümü sonrası futbol altyapısı kuvvetli çocukları tutmayı seçerler. işin güzel tarafı, bu tip "öğreten hocalar"ın önceliği takımdaki genç isimlerdir.
öğreten hoca, potansiyellileri ayıklayıp çer çöpü uzaklaştırdıktan sonra kamp dönemlerinde oyuncularla mental bilgi alışverişleri yapar. sanki bir çocukla konuşuyormuşçasına, sanki karşısındaki "yıldız takım topçusu" bir ufaklıkmışçasına "top nasıl kapılır? kademe nasıl yapılır? adam adama nedir? alan savunması nedir? toplu pres nasıl yapılır? topsuz alan oyunu nedir? ne zaman pas verilir? ne zaman şut atılır?" gibi temel bilgileri tekrar anlatmaya başlar.
ilginçtir, bu yönteme maruz kalan oyuncuların çoğunda ilk başlarda bir isyan belirtisi olurken, "biz çocuk muyuz yahu bu hoca ne yapıyor?" tarzı söylenmeler başlarken bir süre sonra bu durum yerini 30'lu yaşlardaki adamların "ulan yanlış biliyormuşum, boşa pres yapıyor muşum, kademem hatalıymış" gibi söylemlere bırakır.
bu hocalar için en zor şey, gittikleri takımda öğrenmeye kapalı ve gruplaşmaya müsait, laf dinlemeyen tiplerin, egosu yüksek, ukala oyuncuların varlığıdır. bu yüzden "öğretici hocalar" - sözüm ona "yıldız" denilen oyuncularla çalışmakta çok zorlanırlar. genelde de bir öğretmen edasında olduklarından mütevazi olan bu hoca tipinin sonunu genellikle takımın yıldızı olan adamlar getirir.
biraz daha açalım; eğer elinizde van persie gibi süper star geçmişli fakat kapristen götü başı oynayan bir adam varsa "öğretici hoca" ile çalıştıramazsınız. van persie 1-2 hafta dayanır sonra su koyvermeye başlar. "şut atmayı senden mi öğreneceğim, pas vermeyi sen mi anlatacaksın? sen kimsin amk?" gibi çıkışlarla takım arkadaşlarını da zehirler, hocayı iç ederler.
ancak; elinizdeki süper star nitelikli adamlar mütevazi, işini seven, disiplinli tiplerse, yani kastım adresimdir, eğer
wesley sneijder gibi
muslera gibi yaptığı işe ölümüne sadık ve insana saygı noktasında güzel insanlar varsa, bu tip hocalar takımlara müthiş bir hava getirebilir.
bu hoca tiplerine örneklerimizi de verelim:
- tabii ki sir
şenol güneş - bu adamın dibine kadar hastasıyım, öğretici hocanın en güzel örneğidir kendisi
-
mircea lucescu: kesinlikle en güzel örneklerden birisi, futbolu baştan anlatır
-
jurgen klopp: baktı ki anlattığı anlamıyor, altyapıdan çıkarır, ona anlatır
- ve nihayet
jan olde riekerink: öyle olduğunu biliyorum demiyorum, tamamen antrenman videolarından gördüğüm bir şey. nasıl pres yapılacağını anlatıyordu takıma ve öyle hırslıydı ki - "size pres yapmayı ilk öğreten kim allah onun belasını versin" tarzındaydı. bruma'yı kenara çekip "weak foot weak foot" derken içimin yağları eridi. top cambazı adama "rakibin zayıf ayağının üstüne git" diyordu. donk vatandaşı, ama vurdumduymaz şekilde topa giderken "where is the passion go go go" diye bağırıyordu. adam kimin neresinin zayıf olduğunu görür gibi, bir de ingilizce, tüm takım duyacak şekilde herkese öğretti, öğretiyor.
ben çok umutluyum riekerink'ten. elindeki yıldızlar kaprissiz, egosuz adamlar. sneijder egosu olan bir adam, ama riekerink'le farklı bir bağları var, zira kendisini yetiştiren hocayla çalıştırıyor, ajax altyapısından bir saygısı, bir üstat bağı var.
şu ayrıntıyı da atlamamak istiyorum:
- oynatan hocalar dönemsel, öğreten hocalar kalıcı başarıları getirirler,
- oynatan hocaların ellerinden starları alınırsa yalpalarlar, başarıları belli adamlara endekslidir, öğreten hocanın sistemi oturursa yerini doldurur gidenin
- oynatan hoca kısa zamanda net başarı getirir ya da getiremez ve kovulur, öğreten hocalar proje adamlarıdır, kısa vadede zorlanabilirler, ancak uzun vadede sürekli ve uzun yıllar sürecek başarıları hazırlayabilirler,
- oynatan hocanın takımından oyuncular başka takımlara gidip başarılı olabilirler, zira adaptasyonu bellidir, öğreten hocanın oyuncularının başka takımlara gidişi sıkıntılı olabilir, sistemli takımlarda başarılı olabilirler, ancak gündelik başarı arayan takımlarda zorlanabilirler,
- oynatan hocanın takımındaki oyuncular zaten sansasyoneldir, kar edemezsiniz, öğreten hocanın oyuncuları ise astronomik rakamlara gidip takımlarına hayal etmedikleri paralar kazandırabilirler,
yani özetle, öğreten hoca takımları
ajax gibi,
shakhtar gibi,
dortmund gibi proje takımlarıdır.
galatasaray riekerink ile böyle bir şansı, "isteyerek değil zorunluluktan" elde etmiş durumda. başka hoca gelseydi riekerink kesinlikle düşünülmüyordu. ancak şuan, hazırlık döneminde de gördüğümüz üzere takımın böyle bir şansı oluştu, proje takımı olma şansımız var, ancak yönetim çok çok kötü ve riekerink'in arkasında duracak kadar dirayetli değil...
eğer riekerink'in arkasında durabilirsek senelerdir hayali kurulan proje takımı,
ajax modeli işi devreye girebilir. öğrenmeye açık oyuncular tutulur, öğrenemeyen dangozlar giderse bir mucize gerçekleşebilir. ancak taraftar sabırsız olursa, yönetimin beceriksizliği yönetimi devirirken yanında riekerink'i de götürürse bu fırsat kaçabilir.
ha yok, riekerink başarılı sonuçları erken elde etmeye başlarsa, işin trajikomik olan yanıdır, hem kendisini, hem galatasaray'ı, hem de mevcut beceriksiz yönetimi kurtarabilir. hatta inanmayabilirsiniz ama satılacak oyuncularla borç bile kapattırabilir.
(kulislerde konuşulanı söyleyeyim,
bruma mayası tutarsa bu sene, 30 milyon euro'lar konuşuluyor,
sinan gümüş'ün tutması durumunda 15'ten aşağı yollamayı deniyor,
carole için
bundesliga ve
premier lig'den soranlar olduğu söyleniyor, ve bunlar sadece 5 maçlık hazırlık kampı sonrası oluyor.)
haydi hocam, hayallerimiz ve yüreğimiz elinde...
coştur bizi, şaşırt cümle alemi...
ben de gelecekte gururla paylaşayım şu sözlükteki kelamı, kalemi...
