avrupa futbol şampiyonası

• 1

  euro 2016'dan itibaren 16 değil 24 ülkenin mücadele edeceği 4 yılda bir düzenlenen organizasyon.
• 2

  4 yılda bir gerçekleştirilen avrupanın en elit 16 takımının katıldığı organizasyon.
• 3

  kanımca dünya kupasından daha zorlu takımların mücadele ettiği şampiyonadır.
• 4

  (bkz: dünya kupası vs avrupa futbol şampiyonası)
• 5

  dünya kupalarından sonra referansı en yüksek şampiyonadır. ne copa america ne de afrika kupası avrupa futbol şampiyonası gibidir.
• 6

  avrupa şampiyonalarında formaların markaları 1984 yılından itibaren görülmektedir. bu süre içerisinde 1992'deki hummel giyen danimarka haricinde hep adidas giyen milli takımlar şampiyon olmuştur.
  (bkz: gereksiz bilgi)
• 7

  13 haziran 2012'ye kadar düzenlenen turnuvalarda atılmış en hızlı goller şöyle:
  
  http://www.uefa.com/.../newsid=1748905.html
• 8

  euro 2012 son 16 takımlı turnuva, bir de 24 takıma çıkacak, 21 haziran 2012 çek cumhuriyeti portekiz maçı'nda çekler o kadar ezikti ki, bir de bunlar kadar kötü en az 5-6 takım daha eklenecek turnuvaya, sonra işin yok yunanları, çekleri, irlandalıları izlemek zorunda kal. uefa'da saçmalamaya başladı artık. takım sayısı artınca sanki kalite artacak.
  
  oysa ki avrupa şampiyonası dünya kupası'ndan daha zordur.
• 9

  günümüze kadar ki ev sahipleri ve şampiyonları:
  
  (1960, fransa) : şampiyon sovyetler birliği *
  (1964, ispanya) : şampiyon ispanya *
  (1968, italya) : şampiyon italya (u: 1 - 1 bitmiş uzatmalarda eşitlik bozulmayınca, tekrar maç yapılmış ve sonucunda 2 - 0'lık skorla yugoslavya'yı yenişlerdir.)
  (1972, belçika) : şampiyon batı almanya *
  (1976, yugoslavya): şampiyon çekoslavakya *
  (1980, italya) : şampiyon batı almanya *
  (1984, fransa) : şampiyon fransa *
  (1988, batı almanya) : şampiyon hollanda *
  (1992, isveç) : şampiyon danimarka *
  (1996, ingiltere) : şampiyon almanya **
  (2000, hollanda & belçika) : şampiyon fransa **
  (2004, portekiz) : şampiyon yunanistan *
  (2008, avusturya & isviçre) : şampiyon ispanya *
  (2012, polonya & ukrayna) : şampiyon ispanya *
  (2016, fransa) : şampiyon ???
• 10

  uefa'nın şampiyonlar ligi adına örnek alması gerektiği statü. yaklaşık 20 yıldır aynı formatta ve 32 takımla oynanıyor şampiyonlar ligi. bence format değişmeli. insanlar sıkıldı. son 4-5 yıldır yarı finalleri bile aynı takımlar oynuyor neredeyse. 5 büyük futbol ülkesi* haricinde, yarı finale bir takım çıkarmış son ülke hangisi hatırlayanınız var mı?
  heyecanın ve maç sayısının artması adına, tüm liglerin bitiminden sonra mayıs başı ile sonu arası olmak üzere 16 takımla önceden belirlenen bir ülkede avrupa kulüpler şampiyonası düzenlenmeli.
  
  sezon başı 6'şardan 8 grupla eleme maçları oynansın nisana kadar. gruplarını ilk 2'de bitirenler finallere katılmaya hak kazansın. euroleague gibi. onlar 3 günlük bir final süreci yaşıyorlar. bunu avrupa futboluna uygularsak, 20-25 günlük bir turnuva çok daha büyük ilgi çekecektir. bu, nispeten güçsüz takımların hikaye yazma şansını da artıracak bir format olur.
• 11

  ilk iki turnuvanin (fransa 1960 ve ispanya 1964) hikayesi icin mithat fabian sözmen'in bugunku yazisini okuyabilirsiniz:
  https://www.evrensel.net/...di-kalesine-iki-golu
  
  --- alıntı ---
  
  29 mayıs 1960’ta moskova, kritik sscb-ispanya eşleşmesinin ilk maçına ev sahipliği yapacaktı. eşleşmenin kazananı fransa’da düzenlenecek tarihin ilk avrupa kupasına katılma hakkı kazanacaktı. kıta turnuvası fikri ingiltere, batı almanya, italya gibi devlerin ilgisini çekmemişti. bu ülkeler elemelere katılmayınca son dönemde real madrid’le gücünü gösteren ispanya önemli bir favori haline gelmişti.
  
  fakat general franco’nun sarayına korku hakimdi. sscb’ye karşı alınacak bir yenilgi… rövanşta madrid’de stadın gönderine komünizmin bayrağının çekilmesi zorunluluğu… bu ihtimaller, futbolu içeride-dışarıda stratejik bir propaganda malzemesi olarak kullanan franco’yu uykusuz bırakıyordu. ve maçtan kısa süre önce, takım uçağı havaalanında kalkışa hazırlanırken karar verildi, moskova’ya gidilmedi. franco meşhur “kendi kalesine golüyle” baş düşmanına fransa biletini ve nihayetinde avrupa’nın en büyüğü unvanını hediye etti. sscb önce çekoslovakya’yı sonra fransa’yı 5-4’le geçen yugoslavya’yı yenerek ilk avrupa kupasının (o dönem adı avrupa uluslar kupası idi) sahibi oldu.
  
  --- alıntı ---
• 12

  neden 24 takıma çıktı bu turnuva ya. ne güzel katılamıyor, yabancı takımların heyecanına ortak olmaya çalışıyorduk. hayal kırıklığı yaşamıyorduk.
• 13

  acilen 16 takıma dönmesi gereken turnuva. çok sıkıcı bu 24 takım olayı. euro 2016'da ilk kez uygulanmış ve grubu 3 beraberlikle bitiren portekiz en iyi 3. kontenjanından üst tura çıkmış, hırvatistan'ı uzatmalarda, polonya'yı penaltılarda ve fransa'yı yine uzatmalarda yenmiş şampiyon olmuştu. normal sürede galibiyetleri 1 taneydi, yarı finalde galler.
  
  yani tamam başarıya zerre lafım yok, bence büyük olay ama saçma değil mi?
  
  euro 2020 bence son 5-6 yıldaki turnuvalara göre daha zevkli ama gene bir şeyler eksik.
  
  a grubu italya ağır top, diğerleri yancı gibi takılıyor, hele türkiye'ye diyecek hiçbir şey yok, çok çok çok büyük hayal kırıklığı.
  b grubu desen belçika ağır top diğerleri yancı gibi.
  c grubu tam bir turnuva grubu, hollanda güçlü, makedonya grubun zayıf ekibi, ukrayna ve avusturya ise denk kuvvetler gibi.
  d grubu da yine neyse
  e grubu berbat, polonya kadar şişirilip başarısız olan bir biz varız herhalde. ispanya'nın da tadı tuzu yok.
  f grubu en iyi grup ve şu ana kadar en güzel oyunu izlediğimiz grup.
  
  16 takım falan diyoruz da yakında 32 yapmazlarsa iyi. ah para ah...
• 14

  16.sı* tamamlanan turnuva. italya tarihinde 2. kere aldı bu kupayı ve fransa ile sayıları eşitledi. 3 kez alan ispanya ve almanya lider durumda.
  
  ingiltere bu kupada final gören 13. ülke oldu. avrupanın 5 büyüğünden 4'ü 16'dan 10'unu kazanmışken ingiltere'nin daha ilk kez final görmesi ilginç. kulüp bazında bu kadar başarılı olup milli takımlar bazında bu kadar başarısızlık inanılmaz.
  
  üstüne bu kupada 7 maçın 6 tanesini kendi evlerinde oynamalarına rağmen.*
• 15

  dört yılda bir oynanan turnuva.
  
  yolu türkiye'den geçen şampiyon teknik direktörleri şunlardır:
  
  1980 jupp derwall almanya / galatasaray
  2000 roger lemerre fransa / ankaragücü
  2008 luis aragones ispanya / fenerbahçe
  2012 vicente del bosque ispanya / beşiktaş
  2020 roberto mancini italya / galatasaray
• 16

  24 takımın genel sıkıntısı grup liderlerinin ikisinin grup ikincisiyle eşleşmesi.
  hatta grubunu 2. bitiren 4 takım da birbiriyle eşleşiyor.
  saçma bir format.
  
  mesela euro 2020'de ingiltere grup lideri olarak çıkmıştı ve karşısına daha son 16'da almanya geldi.
  b grubunu ikinci bitiren danimarka sonraki turlarda lider bir takımla karşılaşmadan yarı finale kadar geldi.
  
  şans faktörünü çok arttırıyor bu format.
• 17

  euro 2024'de bir ilk yaşanmak üzere. çeyrek finallerde ilk defa viyana ötesinden takım kalmadı. kuzey avrupa'dan da yok.
  
  çekler, danimarkalılar, rusya zaten ban yemiş durumda, hırvatlar olsun, hatta türkiye, bir şekilde kendini son 8'e mutlaka atardı.
  
  euro 2024'de çeyrek finaldeki 8 takımdan 4'ü orta avrupa'da;
  almanya-isviçre-fransa-hollanda
  
  2 temmuz 2024 avusturya türkiye maçını avusturya alırsa 5 olacak sayı.
  
  ikisi portekiz-ispanya
  bir de ingilizler var.
  
  şampiyonlar ligi-avrupa ligi vs. son yıllarda son 16'da dahi ilk 5 ülke dışında takım kalmıyor diyorduk, avrupa şampiyonasında da aynısı yaşanıyor.
  
  umarım türkiye bu istatistiği bozar.
  (bkz: 2 temmuz 2024 avusturya türkiye maçı)
• 18

  topu topu maksimum 7 maç oynayacağın turnuvada 2 sarı kartta bir cezalı duruma düşme uygulamasının revize edilmesi gereken turnuva. kişisel önerim son 16 tur elemeleri bitince sarı kartların temizlenmesinden yanadır. turnuvada en iyi oyuncular belki de bu garabet yüzünden oynayamıyor.
  
  hatta euro 2008'de grup maçları sonrası kartlar temizlenecek diye bir söylenti vardı, arda da hırvatistan maçı sonrası buna değinmişti diye hatırlıyorum.
• 19

  --- alıntı ---
  
  00:57 - avusturya* ağlarını havalandıran merih demiral, avrupa şampiyonası tarihinde eleme aşamalarında atılan en erken golü kaydetti (vs avusturya). şipşak.
  
  --- alıntı ---
  
  https://x.com/OptaCan/status/1808216202105573591
• 20

  1960 yılından beridir düzenlenen turnuva. bu kupayı kazanan 16 teknik direktörden 6'sı türkiye'de takım çalıştırmıştır. bu isimler: roberto mancini, jupp derwall, fernando santos, vicente del bosque ve luis aragones, roger lemerre.
  
  ekleme: lemerre eklemesi için doktor sagbirakmayan'a teşekkürler.
• 21

  son 2 turnuvasında ingiltere'nin kazanması için ek çaba sarf edilen şampiyona. 2020'de olmadı 2024'de de olmaz umarım. hak etseler laf yok ama olay başka.
• 22

  2000 yılından beri akdeniz ülkelerinin kazandığı turnuva.
• 23

  artık en çok kazananı 4 defa ile ispanya'dır. ayrıca son 5 kupanın 3'ünü ispanya almış oldu.