namı değer
siyah çoraplılar. 1901 yılında kadıköy'de kurulup daha sonra aynı yıl içinde kapatılan ilk türk futbol kulübü. formaları beyaz şort ve siyah çoraplarla kombinleyerek giydikleri beyaz yakalı, göğsünün ön kısmından beyaz şerit geçen kırmızı bir formadır:
https://gss.gs/ywN.png https://gss.gs/Ach.jpg galatasaray'a dair bilinen ilk fotoğraf 1906 yılının sonlarında çekilmiş. dolayısıyla takımızın üstünde tarihimizdeki ikinci formamız olan, daha sonra uğursuz olduğuna karar verilecek nohut sarısı - kraliyet mavisi parçalı formalar var. kulübümüz sarı kırmızı renkleri 1908 yılında benimsedi.
resmi sitede renklerin tarihi kısaca şöyle anlatılmış:
---
alıntı ---
galatasaray spor kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. bayrağımızın renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin baskıcı ve paranoyak yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır. bu nedenle, sarı-lacivert renkler gündeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve galatasaray bugünkü renklerine kavuşmuştur. bu renklerin öyküsünü ali sami yen'den dinleyelim:
"birçok yerleri dolaştıktan sonra, nihayet bahçekapı'daki şişman yanko'nun dükkanına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. biri,
vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı, öteki de, içinde
turuncudan iz taşıyan tok bir sarı. tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi. bir saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk güzelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu. ateşin içindeki renk oyunlarını görür gibi olmuştuk. sarı-kırmızı alevinin takımımız üstünde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceğini tahayyül ediyorduk. nitekim de öyle oldu." buna karşılık kuruculardan bekir sıtkı, söz konusu renklerin gül baba'nın ii.beyazıt'a verdiği sarı ve kırmızı güllerden esinlendiğini ileri sürer.
---
alıntı ---
ilk formamız ise beyaz şort ve kırmızı çoraplar ile giydiğimiz beyaz yakalı kırmızı bir formaydı:
https://gss.gs/eOf.png (bkz:
düz kırmızı forma/#2895285)
melih şabanoğlu forma seçilirken siyah çoraplılardan esinlendiğimizi düşünüyor. bu kanıya yukarda bahsettiğim bilinen ilk fotoğrafımızdan yola çıkarak varmış. fotoğrafta orta sırada soldan dördüncü üstünde black stockings formasıyla eski siyah çoraplılar oyuncusu nuri. en alt sırada ikinci kişi ise kurucumuz ali sami yen bey:
https://gss.gs/0NB.jpg galatasaray dergisinin şubat 2014 tarihli 133. sayısından aynen alıntılıyorum:
---
alıntı ---
bu bilgilerden sonra şimdi galatasaray’ın ilk formasının izini arayabiliriz. galatasaray’ın futbol takımını gösteren bilinen ilk fotoğraf, 1905 yılında tarihlendiği söylenen ama gerçekte 1906’nın yaz başında çektirilen fotoğraftır. galatasaray camiasında çok ilgi görmeyen, hatta önemsenmeyen bu fotoğrafın en önemli özelliği, kırmızı-beyaz formadan sonra giyilen ve galatasaray’ın alamet-i farikası” olarak kabul gören ilk parçalı formayı görsel olarak tarihselleştiren en eski kaynak olmasıdır. sarı-siyah renkleri taşıyan bu parçalı formayı ali sami bey, ingiliz ekonomi kooperatifi’nde çalışan kadıköy’ün
* futbolcusu yani vasilyadis’in yardımıyla birleşik krallık’tan sipariş etmişti. galatasaray bu parçalı formayı resmi olarak ilk kez eski takvimle 12 teşrinisani 1322, pazar günü (25 kasım 1906) oynanan imogene maçında giymişti.
galatasaray tarihinde çok kıymetli bir yere sahip olan bu fotoğrafın göbeğinde iki kişi yer alır. bunlardan birisi (orta sıra soldan üçüncü) bekir sıtkı’dır (bircan), hemen solundaki ise nuri. keman çaldığı için lakabı “sinekemanî” olan nuri, futbolcusu olduğu siyah çoraplılar futbol kulübü’nün formasını bize tasvir eden nuri’dir. üzerindeki forma da bize tariflediğinin aynısıdır: yakalar ve göğsün önü beyaz, gövde kırmızı. demek oluyor ki galatasaray’ın ilk futbol takımını bugüne ulaştıran bu tarihi fotoğraf sadece parçalı formayı değil, ilk türk takımı olan siyah çoraplılar’ın formasını da bize göstermiş oluyor. siyah çoraplılar’la ilk galatasaray forması arasındaki tek farkın öndeki beyaz şeritle kol kapaklarında beyaz olduğu düşünüldüğünde esasında bu ilk fotoğraf, galatasaray’ın ilk formasından da izler taşıyor.
bu fotoğraftan hareketle şunu diyebiliriz artık: 1906 sonlarında çekilmiş olan fotoğraf, sadece geçmişten değil, gelecekten de izler taşıyor. çünkü o gün sarı-siyah ya da sarı-lacivert olan parçalı forma, çok değil, iki yıl sonra sarı-kırmızıya dönüşerek türkiye spor tarihindeki efsanevi yerine doğru ivmelenmeye başlayacak.
---
alıntı ---
