• 2
    kendisiyle aslantepe.biz sitesininin stadımız hakkında röportaj yaptığı mimar.

    (alinti: soru : sayın mete arat, proje çizim safhası hakkında bilgi alabilirmiyiz?

    mete arat : projenin çizilmesine başlanmadan önce çok büyük bir süreçte bu stadın politik yönde belli bir yere getirilmesi icap etti. bu arazi üstünde sağlık bakanlığının da hastane yapma projesi vardı. ondan da evvel bu arazi üstünde konut projeleri vardı. biz ön çalışmalar yaptık, onlar sadece bizim elimizde olan şeyler değildi aynı zamanda galatasaray kulübü yönetimine de sunuldu, galatasaray yönetimi ile beraber toki’ye sunuldu ve hatta başbakana bile sunuldu. çizimine başlamadan önce bu arazi üzerine stadyum yapılabilir mi, izin alabilirmiyiz alamazmıyız onun üstünde çok büyük çalışmalar oldu. belli bir yerde kesinleştikten sonra esas planlamaya geçildi. esas planlamayı biz almanya da 3 grup halinde yaptık. biz daha önce almanya da daha önce stadyum yapmış bir firma olarak çağırıldık, biz de o ekibimizin kuvveti ile kendi büromuzla aynı zamanda da dünya çapında çok meşhur bir statik bürosu var stuttgart’da, stuttgart stadının olduğu gibi berlin stadının, dusseldorf stadının, hamburg stadının çatısını yapan dünya çapındaki böyle bir büro ile beraber statik ve çatı konularını ele aldık. ve aynı zamanda münih’de yapılan allianz arena stadının teknik kısmını yapan 500 kişiyi çalıştıran çok büyük bir büroyu da aramıza aldık. dedik ki bu stadın teknik kısmını yapanların uzman olması lazım, ve daha evvel stad yapmış olmaları lazım. bunları da gurubumuza kattık. bir de türkiye tarafı var, türkiye de ise yine çok büyük 500 kişilik bürosu olan yüksel proje var ankara’da, onlar da stadın yollar ve alt betonarme kısmının projelerini hazırlamak için gurubumuza katıldı. yani bu çalışmamız bizim yönetimimiz altında 4 tane ayrı büronun eseridir. bu bürolar bizim denetimimiz altında çalışmıştır. projede çizimlerinde yaklaşık 40 kişi çalışmıştır. projenin ihaleye hazır hale gelmesi 5 aylık bir sürede gerçekleşmiştir.

    soru : stadyum bazı bölgelerinde değişiklikler oldu, kuzey tarafında bazı çıkışlar iptal oldu, batı bölgesindeki otoparklar içeri çekildi, bu değişiklikler sonrasında stadyum nasıl bir hal aldı?

    mete arat : proje müteahhit firmanın eline geçtikten sonra müteahhit firma tasarruf etmek amacıyla değişiklikler yaptı. eren talu firması otopark katlarını bizim için daha tasarruflu olur diye tamamen stadyum içine aldı. belediyenin de istediği otobüs durakları yerlerine göre vaziyet planları değişti. bu değişikliklerin yerinde olup olmadığını bize galatasaray kulübü ve toki sordu. 2 aylık kadar bir süreçte bu değişiklikleri kontrol ettik. yeni şartlara uydurmak için ikazlarda bulunduk. bizim de onayımızdan geçtikten sonra şimdiki son planlama geçerli oldu.

    soru : stadyumda kaç adet loca yer alacak ?

    mete arat : bu locaların sayısı ileride değişebilir ama şu son halde 2 katta yer alan 146 adet locamız var. locaları birleştirmek isteyenlere göre sayı değişebilir.

    soru : taraftarların kafasını kurcalayan bir konu, batı tribünündeki yani kale arkasındaki misafir seyircinin bulunacağı kattaki localar. rakip taraftarların bulunduğu bölgedeki localara talep konusunda bu sıkıntı yaratır mı?

    mete arat : o bölgedeki localarla, rakip seyirciler arasında bariyer olacak. ayrıca o locaların, sahaya cepheden bakan localar ile aynı kalitede olmayacağını da söylemeliyim.

    soru : stadyumun çevresinde kaç adet giriş, kontrol noktası var ?

    mete arat : öncelikle ön kontrol noktaları var. metro ile bağlantısı ile saatte 32 bin seyirci geçişi olabilecek. diğer taraftan gelenlerin ön kontrol noktası ters tarafta ve otoparklardan gelen seyircinin de ön kontrol noktaları farklıdır. 17 adet giriş ve 100 civarında da turnike var.

    soru : son değişikliklerden sonra (otoparkın içeri alınması) otopark kapasitesinde değişiklik oldu mu?

    mete arat : pek bir değişiklik olmadı, hemen hemen aynı rakam tutturuldu, 3100 araç civarındadır.

    soru : çatıya gelirsek, daha önce istanbula ve osmanlı mimarisine özgün bir çatı olacağını duymuştuk?

    mete arat : çok da fazla eskiye referans vermeye çalışmadık. biz de modern mimari yapmak isteyen bir grubuz, ona uygun bir çatı oldu.

    soru : çatıda kullanılacak malzeme ile bilgi alabilirmiyiz ? şeffaf kısımın güneş alma durumu ?

    mete arat : güneş ışığını bu tarz stadyumlarda hemen hemen hiç tesiri olmayan bir faktördür. bu stadın çatısının alanı o kadar büyük ki, seyircinin gözüne güneş gelmesi durumu olmayacaktır. açılır kapanır hareketli kısım şeffaf olacaktır, diğer sabit tarafların da şeffaf olmasını çok istiyoruz ama maliyet unsuru açısından tahmin ediyoruz ki şeffaf olmayacak.

    soru : stadyumun çelik elemanları lutz stadındaki gibi kırmızı olabilir mi ?

    mete arat : bu dev çatıyı tutmak için çok fazla sayıda ve çok büyük konstrüksiyonlar var ve insanın üstüne yığılıyormuş etkisi vermemek için biz beyaz olmasını tercih ettik. galatasaray renklerini başka yerlerde kullanmak istiyoruz. dev kolonların ve v kolonların hepsine alttan ışık verilmesi (sarı kırmızı yapılabilir) planlanmıştır, ayrıca led ışıklandırma düşünülmektedir, stadyumun tamamını çevreleyen sarı kırmızı bir bant da yapılabilir.

    soru : stadyumun akustiği açısından özel bir şey düşündünüz mü ?

    mete arat : özel bir tiyatro binası gibi akustik çalışması yapılmadı ama böyle stadyumlarda ses sisteminin çok iyi ayarlanması lazım. bu stadyumda konserler de verilecek. hemen hemen kapalı bir formu olduğu için açık stadyumlardan çok daha iyi akustiği olacağından eminim.
    stadyumun ışıklandırması bildiğimiz klasik 4 adet pilondan yayılan şekilde değil, çatıyı saracak devamlılığı olan floodlight teknolojisi uygulanacak bir ışıklandırması olacak.
    bu projede değişiklik yaparak (halen devam ediyor çalışması) öyle bir şey yapmak istedik ki; galatasaray seyircisi ile misaifr takım seyircisi karşılaşmasın. misafir takım seyircisi yer altından gelsin. bu ayırım girişte de olacak, yukarıda da olacak. misafir takım seyircilerinin oturduğu bölümün ayırılmasında kullanılacak malzemenin cam mı yoksa çelik vs. malzeme mi olacağını daha tesbit etmiş değiliz.

    soru : stadyumun eğik ve ana kolonları ile ilgili bilgiler alabilirmiyiz ?

    mete arat : stadyumun esas bütün yükü bu 4 adet süper kolon üzerinde olacak. başlangıçta bu kolonlar bu kadar geniş değildi ama deprem bölgesi olması dolayısıyla başka plancılar devreye girdi ve kolonların ebatı daha da büyüdü.
    stadyumun sosyal alanları ile ilgili olarak da; vip’den çıkan kişilerin ortak kullanacakları alanlar var, müze var, herkesin faydalanacağı restaurantlar var, foodcourt’lar var, member’s lounge dediğimiz kulüp azalarının girip çıktığı alan var, suitlerin arkasında banket yemeklerin verildiği lounge olacak. dolaşım alanlarının hepsinin üstü kapalı ve büfeler var. ayrıca bu stadı hafta içerisinde isteyenlere ve turlara gezdirmek gibi düşünce var. fanshop’lar olacak, içeride olanlar yetmeyebilir diye dışarıda çadır da (800 m2’lik) düşünülüyor. gs kulübünün böyle bir düşüncesi var.
    kontrolden geçmeden önce aslanlı yol dediğimiz bu ana giriş istikametinde fanshoplar orada da olabilecek.

    soru : ileride tribünlerin 3.katının çıkılabilme olasılığı var mı ?

    mete arat : hayır, imkansız, büyüklüğü yeterlidir zaten.

    soru : galatasaray kulübünün stadyumda ne gibi değişiklikler yapma hakkı olacak ?

    mete arat : galatasaray kulübünün veya telekom tarafından yapılmak istenen değişikliklerde bize sormalarını isteriz. şu ana kadar bize sorulan bir şey yok.

    soru : stadyumun konumunu nasıl buluyorsunuz, size göre stadyumun en çarpıcı yönü nedir ?

    mete arat : stadyumun en büyük özelliklerinden birisi, bir tepe üstünde konumlanması. stadyumlarda genelde düzlükte veya çukurda yapılır. ve o arazilerde çözümlemeler daha kolaydır. ama bu arazide hem planlama zorlukları hem de inşaat zorlukları oldu. çok fazla sayıda kazık çakılmak mecburiyetinde kalındı. özellikle aşağı taraftan çok enteresan görünüşü olacağını tahmin ediyoruz. tüm bu zorluklara rağmen konumunu öyle yaptık ki, metro bağlantısı ile çakışsın ve bunun dışında arazi üzerinde biraz daha ileriye dönük projeler olabilir.

    soru : son dönemlerde yapılan stadlar arasında bu stadı nereye koyarsınız ?

    mete arat : bütçe açısından bakarsak, arsenal’in yeni stadı 630 milyon euro, allianz arena 330 milyon euro, wembley stadı 1,3 milyar euro’ya çıktı. bu stadyumlarla karşılaştırdığımızda bizim 100 milyon euro bütçeli bu stadımızın bazı detaylarında onlarla yarışamayacağız. avrupada 4 tane üstü açılıp kapanan stad var, bizim stadyum avrupada üstü açılıp kapanan 5.stadyum olacak . avrupada bu şekilde özel bir yeri olacak. müteahhit firma ve toki bitiriş malzemelerinde kaliteli malzemeler seçerse o zaman bu stadyum avrupanın ilk 10 stadı arasına girecektir. kaba inşaat ile bir şey daha belli olmuyor, bitirişleri öbür detayların kalitesini görmemiz lazım.

    soru : son olarak, stadyum inşaatını takip edebiliyormusunuz ?
    mete arat: sitenizden takip ediyoruz. ben 15-20 günde bir gidebiliyorum ama coşkun arkadaşımız her hafta gidiyor. elimizden geldiği kadar en iyi şekilde bakıyoruz. eğer proje bakımından saptırmalar olursa, müteahhit firmayı da olanaklar dahilinde incitmeden olabilecekleri düzeltmeye çalışıyoruz. inşaat bakımından da şimdi yavaş yavaş malzemeler belirlenmeye başlıyor. bizim alman standartlarına göre yaptığımız malzeme önerileri var, hepsi tariflenmiştir, onlardan sapma olmamasına gayret ediyoruz.

    soru : koltuklar açılır kapanır mı olacak ?

    mete arat : zaten o bir normdur ve en baştan hesaplanan sıralarda 80 cm derinlik vardır. herkesin geçebilme, her türlü durumda rahat boşaltılabilme açısından açılır kapanır planlanmıştır. koltukların kalitesi de ileride satış fiyatlarına göre belirlenecektir. renk olarak tabi yarısını sarı yarısını kırmızı yapmak var,ama biz daha kibar bir dizayn olmasını istiyoruz ki o zaman belki gri belki bir şekilde alınabilir. bordo olması fikri de hiç fena değil, enteresan bir öneri.
    galatasaray kulübü şu aralar stadın işletmecisi olarak arsenal stadını işleten çok büyük bir amerikan firması ile görüşüyor ve anlaşmak istiyorlar. hatta onlar burada ekip de eğitsin, idareci olarak gelsinler, orada nasıl yapıyorlar eğitsinler. stad işletmesi çok önemli bir şey, almaya’da böyle stadların işletmesi için 50 kişi filan çalışıyor. onlar buraya gelecekler, projeyi incelediler, bazı ufak tefek önerileri var ama genelde bütün fonksiyonlarına evet dediler, iyi buldular. onlar başlangıçta gelip daha sonra da eleman yetiştirecekler. böyle bir stadyumda maç günü çalışanların sayısı 1700-2000 kişidir.)
  • 5
    beton ile sıva ayrımını yapabilip yapamadığını merak ettiğim mimar. bilmediğim alandan adama vurmak da istemiyorum aslında. ama;

    doğru kamusaldır. bireysel doğruların rasyonel bir geçerliliği yoktur. insanlar bir şeyin doğru olmadığına karar veriyorlarsa senin o şeyde diretmenin mantığı yoktur. ayrıca birilerini bir şeye ikna etme çabası da hiç etik bir davranış değildir. ikna etmek kısırdır der walter benjamin. bizce de öyle.

    kafasına brüt beton yemeden önce inadından dönmesi gereken mimar. tamam mete bey düşüncesinin çok fütüristik, orjinal ve değerinin o hayatta değilken anlaşılacak olduğunu düşünüyor olabilir ama biz seni hayattayken sevelim be müdür.
  • 8
    galatasarayımız, aslantepe stadının üstünü kapatacak parayla transfer yapmak zorunda kalınca galatasaray düşmanlığı yaparak stadın dış cephesinin giydirilmesini hatta boyanmasını bile yıllardır engellemeyi başarmış mimardır. mesele eserinin çatısının yapılmayarak eksik kalmasına gönül koymak ise sen de aynı eserini çıplak bıraktırmış olmuyor musun dedirten fantastik şahsiyettir.

    ayrıca stadı en azından boyatmak isteyen ünal başkan'a tirad şeklinde bir atar yaptığına dair efsanevi bir rivayetin de kahramanıdır...
  • 10
    renkdaş yazarların sorması üzerine işbu entryde anlatacağım olayın başkahramanı mimardır. yıllar önce yeşilyurt north shields'te adnan başkan ile adnan sezgin'i kahve içerlerken görmüştüm yandaki eski peugeot sinemasının yanındaki (çınar otelinde) d&r'dan çıkıyordum merhaba filan deyim diye düşünüp sürünerek yanlarına gittim o ara mete arat'ın stadın dış cephesini bitirmeye çalışan ünal aysal'a nasıl atar yaptığı mevzunu anlatırken adnan başkan illallah deyip yaka silkme hareketi yapmıştı ardından ünal başkan ile alay etmişlerdi ibra filan olayları daha sıcaktı o zamanlarda.

    sözün özü galatasaray'ı estetik cahili gören kafayı bizimle bozmuş, can hıraş yıllardır yönetimlerimizle maalesef başarıyla mücadele eden mimardır.
  • 11
    tt arena'nın dış cephesinin boyanmasına karşı çıkan mimar. kendisi tt arena'nın da mimarı.

    kardeşim anladık mimarsın, emeğine ve zevklerine elbette saygı duyuyoruz. da bu stadı da biz kullanıyoruz. nerede görülmüş bir mülkün sahibinin kendi mülkünü boyarken, ekleme çıkarma yaparken mimardan izin aldığı. nezaketen sorulur o kadar. mülk senin olsa sen ne dersen o olur ama dediğim gibi stadı biz kullanıyoruz.

    bugün oturduğumuz evin dış cephesini mantolamak istesek apartmanın mimarından izin mi alacağız yani? o izin vermezse yapmayacak mıyız? olur mu öyle şey?
  • 12
    "fikir ve sanat eserleri kanunu" gereği bir yapıda olusturulacak tadilat/degisiklikler icin proje müellifi olan mimarindan muvaffakat alinmasi gerekir. bu nedenle mete bey istemedikce arenanin dis cephesine civi bile cakamayiz. bu yuzden bu dis cephe mevzuu henuz proje asamasindayken taraftarin gorusu daha interaktif bir sekilde ogrenilip mimarin bu isteklere paralel fikirler uretmesi istenmeliydi. suan ne yazikki mimarini ikna etmekten baska caremiz yok. sad but true.

    edit: kanuna gore mimar ölürse mimari eserleri hakkindaki kararlari yasaminda tayin ettigi bir baska mimar veriyor.
  • 15
    neden izin almamız gerektiği grande terim tarafından (bkz: mete arat/#2387643) nolu entry de anlatılmış.

    https://twitter.com/.../1038780561668620288
    “ ttarena teknik bir stadyum. gerek yapımında kullanılan malzemeler gerekse teknik yapısını dışa yansıtan özelliği var.bu stadın estetiğinin kati süretle bozulmaması lazım. “
    "dış çephesinin boyanması stadın özelliğini ve bütünlüğünü tamamen bozar ki buna kimse müsaade etmemelidir.
    -yalın- bir şekilde muhafaza edilmelidir. stadın içinde sert futbol oynandığının bir bakıma aynasıdır"

    1938 doğumlu mimarın stadımız hakkındaki görüşleri de bunlarmış. eğer son 1 yılda fikirleri değişmediyse stadın dışının boyanmasını beklemeyelim. ama kendisine bir çift lafım var:

    bak beyim. ben sade bir galatasaray taraftarıyım. ne zaman stadın yanından geçsem hala stad yapım aşamasındaki bir bina, dış cephesi yapılmamış bir inşaat gibi geliyor. içinin o sarı kırmızı şenliği ne kadar güzelse dışının ruhsuz hali bir o kadar kötü. karışma bizim stadımıza, karışma bizim renklerimize. izin ver boyansın vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı ile içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarıya.
  • 21
    bildiğim kadarıyla bizim yağlı surat görevi devretmeden stadyumun üst kullanım hakkını almıştı. stadyumun üst kullanım hakkı bizdeyse ve hala stadyum'un dış cephesinin boyanmasında mete bey'den muvaffakiyet almamız gerekiyorsa bu edinme hakkına ve hukuka aykırı bir durum teşkil etmez mi?

    hukukçu değilim sonuçta kulübümüzünde hukukçuları var ve ilgileniyorlardır muhakkak ama sırf stad projesini çizdi diye kendisinden izin almamız gerekiyorsa ve kanunlar da buna müsade ediyorsa o kanunun yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünürüm.

    bizim stadyumdan bağımsız konuşuyorum, mal benim mülk benim mimardan ücreti karşılığında bir hizmet almışım ve bedelini de ödemişim. iş tesliminden sonra mimarın benim mülküm üzerinde böyle bir tasarrufunun olmasının mantıklı açıklaması ne olabilir ki?
App Store'dan indirin Google Play'den alın