kimilerine göre türk sinemasının gelmiş geçmiş en büyük oyuncularından biri, kimilerine göreyse türk sinemasının en büyük oyuncusu. bence de en büyüğü...
istanbul vefa lisesi'nde okurken felsefe öğretmeni belkıs balkır onu
müşfik kenter ile tanıştırır ve kenter tiyatrosu'nda küçük rollerle sahne almasını sağlar. akabinde birkaç küçük tiyatro deneyimi ve sonunda hayatının dönüm noktası olan devekuşu kabare tiyatrosu... birgün ünlü yönetmen
ertem eğilmez onu devekuşu kabare'de izler ve filminde oynatmak üzere sete davet eder. bu film
kemal sunal'ın ilk filmi olan 1972 yapımı
tatlı dillim'dir. ertem eğilmez, kemal sunal'a uzun boyundan dolayı
tarık akan'ın basketbolcu arkadaşı rolünü vermiştir. kemal sunal'ın seyirciyle iletişimini fark eden ertem eğilmez bu defa ustaya
canım kardeşim filminde bir rol verir. kemal sunal yine kısa rolüne rağmen kayseri şivesiyle başarılı bir görüntü çizer. usta yönetmen eğilmez'in bir sonraki filmi 1974 yılında çektiği yıldızlar topluluğu
mavi boncuk'tur. ancak bu defa herkese eşit rol vermiştir ünlü yönetmen. böylece kemal sunal ilk kez bu filmle izleyiciyle bu kadar yakınlaşabilmiştir...
salak milyoner ve
köyden indim şehire'de yine efsane kadro buluşmuştur ertem eğilmez önderliğinde. ancak bu iki filmin ayırt edici özelliği kemal sunal'a ilk defa bir kadın oyuncunun eşlik etmiş olmasıdır
*.
aynı yıl kemal sunal'a ilk kez bir başrol verilir:
salako. bu defa yönetmen
atıf yılmaz'dır. sunal, salako'yu takiben bu defa
zeki ökten yönetmenliğinde
hanzo ve
şaşkın damat'ta başrol oynar; ancak ertem eğilmez yönetmenliğindeki başarısından uzaktır.
1975 yılı türk sineması ve kemal sunal açısından parlak bir yıl olarak tarihe geçer. sebebi bellidir:
hababam sınıfı... ertem eğilmez, rıfat ılgaz'ın eserini kendi bakış açısıyla sinemaya uyarlamış ve bir efsaneyi yaratmıştır. kemal sunal, başrolde değildir; zira eğilmez rolleri yine eşit dağıtmıştır. bu filmin kemal sunal açısından en büyük özelliği isminin daha sonraki yıllarda
inek şaban veya
şaban olarak anılacak olmasıdır...
...1976 yılı kemal sunal sinemasının değişim yılı olmuştur. o yıl rol aldığı 6 filmde 5 ayrı yönetmenle çalışmış, bir anlamda kendi performansında arayışlara yönelmiştir.
süt kardeşler ve
hababam sınıfı uyanıyor'da ertem eğilmez,
tosun paşa'da
kartal tibet,
sahte kabadayı'da
natuk baytan,
meraklı köfteci'de
ergin orbey ve
kapıcılar kralı'nda zeki ökten... kapıcılar kralı filminde kemal sunal ilk kez saf karakter tiplemesinin dışına çıkarak uyanık, zeki bir karakter rolüne bürünmüş; bu filmdeki rolüyle o yıl altın portakal'da "en iyi erkek oyuncu" ödülünü kazanmıştır.
1977 ve 1978 kemal sunal filmlerinin yeni bir ekol başlattığı yıllardır. yönetmen natuk baytan ekolü. natuk baytan, çekim tekniği ve kullandığı absürd mizahıyla diğer yönetmenlerden ayrılır. baytan filmlerinde şaban karakteri saf ama kurnaz bir karakterdir ve biraz şans biraz da cesaretle karşısına çıkan kötü adamların en büyük düşmanı olmuştur. şaban, her filminde kötüleri mizahi bir dille yenmekte ve bir halk kahramanı olmaktadır. natuk baytan; gecekondu, karaborsa ve yokluk gibi o yılların toplumsal yaralarını hakkıyla beyaz perdeye yansıtmaktadır. bu temalı filmler şaban karakterini şaban karakteri olmaktan çıkarır ve "kahraman şaban" haline getirir. kahraman şaban'ı izleyici çok sever...
aynı yıllarda kemal sunal zeki ökten'le
çöpçüler kralı'nı çekmiştir. geniş kadrosu ve konusuyla büyük dikkat çeker çöpçüler kralı. ardından
kibar feyzo gelir
**. kemal sunal daha önce de atıf yılmaz ile çalışmıştır ama kibar feyzo kadar başarılı olamamıştır. kemal sunal, filmlerinde politik duruşunu hep göstermiştir, yansıtmıştır; ama türk halkı onu hiçbir zaman bir kefeye koymamıştır. sağcısı da solcusu da hep sevmiştir şaban'ı...
1979 yılı kemal sunal için absürd komedi filmlerinin devamı şeklinde geçmiştir. natuk baytan'la çektikleri
korkusuz korkak da ustanın en akılda kalan filmlerindendir.
80 darbesine yaklaştığımız yıllarda
kartal tibet'le nispeten daha çok çalışan kemal sunal
umudumuz şaban ve
şark bülbülü'yle izleyici hem güldürmüş hem de toplumsal yaralara daha belirgin bir şekilde parmak basmıştır. ve 1980 darbesi... darbe, her şeyi etkilediği gibi sinemayı da etkilemiştir. yönetmen ve oyuncuların bir kısmı sansüre takılırken yapımcılar ise mimli isimlerle çalışmak istemez. sanatçılar yurtdışına kaçmaya başlamışlardır. işte bu dönemi belki de en az hasarla atlatan oyuncudur kemal sunal. 80'li yıllarda yasakların, ekonomik sıkıntının ve tekdüzeliğin getirdiği ortamda belki de en çok rol alan oyuncudur.
gol kralı,
devlet kuşu,
davaro,
üç kağıtçı,
kanlı nigar ve
yedi bela hüsnü gibi filmler diğerlerine nazaran daha çok iş yapan filmleridir kemal sunal'ın o yıllarda...
1983 ve sonrası dönem sunal filmlerinde genelde
kartal tibet etkisi görülür. tibet, kemal sunal ile toplam 26 film çekmiştir.
en büyük şaban,
çarıklı milyoner,
şabaniye,
ortadirek şaban,
sosyete şaban,
şen dul şaban,
şaban pabucu yarım,
keriz,
katma değer şaban,
gurbetçi şaban... dikkat çektiği üzere kartal tibet, filmlerinde kemal sunal'ı şaban ismiyle oynatmıştır genelde. 1985 yılında çektiği gurbetçi şaban, ustanın "şaban" ismiyle oynadığı son filmidir.
1986 yılında
deli deli küpeli adlı uyarlama bir filmde oynar kemal sunal. film o yılların türkiye'sinde yine etkili bir siyasi taşlamadır. başarılı bir filmdir. ustanın 80'li yıllarda çevirdiği filmler 70'li yıllardakilere nazaran daha az sansasyonel olsa da herbirinin anlamı ve izleyicideki yeri farklıdır.
1988 yılında
polizei ve
düttürü dünya, kariyerinin 80'li yıllar döneminin sonundaki son filmlerindendir. takiben
talih kuşu,
gülen adam,
abuk sabuk bir film ve
varyemez gelir. 1991 yılında oynadığı varyemez ise kemal sunal'ın bir nevi jübilesi olmuştur.
1990'lı yılların başı özel televizyonların türediği yıllardır. seyirci, kemal sunal filmlerini reytinglerde hep zirveye taşır ve özel televizyonlar hep bu filmlere sarılır. reyting almak hep kemal sunal filmlerinden geçmektedir. o yıllarda düşük kalitede çektiği televizyon dizileri olan
bay kamber,
şaban ile şirin ve
şaban askerde ile de karşımıza çıkar kemal sunal. ve asıl jübilesi olan 1999 yapımı
propaganda'yı da çekip 2000 yılında bize veda eder...
bu yazı trt belgesel kanalında yayınlanan "hayatım roman" ın araya ufak tefek yorumlar da katılarak yazıya dökülmüş halidir.
atla gel şaban,
zübük,
tokatçı,
sakar şakir,
şabanoğlu şaban gibi kült filmler yer almasa da kemal sunal filmografisi açısından bilgilendirici olduğunu düşünüyorum.
nur içinde yat abi...
http://www.sinemadafilmizle.com/...is/copculerkrali.jpg http://3.bp.blogspot.com/...s320/kemal-sunal.jpg