ideal stoper hattı

oynanan taktiğe göre 2 veya 3, farklı karakterde ve fizik özelliklerde futbolcudan oluşmalıdır. bastiçe anlatırsak 4'lü savunma ile oynanan her taktikte iki, 3 veya 5'li savuma ile oynanan her taktikte 3 adamdan oluşur.

"ideal" olabilmesi için bu adamlardan bir tanesinin commanding centre-back, doğrudan değil de uygun şekilde çevirirsek, lider stoper olması gerekmektedir. kumandan lakabı da doğrudur, zira bu adamın esas görevi defans hattını (4'lü ise geri kalan 3 kişiyi, 3'lü ise geri kalan 2 ve 5'li ise geri kalan 4 kişiyi) yönlendirmesi, kumanda etmesi gerekmektedir.

commanding centre-back nedir? nasıl olunur? öncelikle bir adam doğuştan commanding cb olamaz. a takımda düzenli oynadığı yaş dikkate alınarak en erken 24-25 yaşında, ideal düzende 26-27 yaşında commanding cb olunabilir, zira bu adamın sahip olması gereken en önemli şey rakibin oyunu nasıl şekillendirebileceğini öngörmek ve doğru yerde durmak olduğundan, ancak maç tecrübesi ile kazanılabilecek bu yeti için çok sayıda maç yapmış olmak gerekmektedir. bu adamın temel görevi, gerek kanadındaki bekin açığını kapamak, gerek yanındaki stoperi uzak bekin açığını kapayacak konuma yollarken kendi başına 2 stoperin kapadığı alanı mükemmel parsellemek ve yakın beki ideal yere çekmektir. temel olarak son savunma hattı kendisidir. daha az, daha öz hamle yapanı makbuldür. nispeten uzun boylu (1.86+) ve fizikli olanı makbul iken, hem uzun boylu, hem fizikli hem de hızlı olanı zaten dünya starıdır.

diğer adam, benim şahsi tabirim ile it stoper, halk arasında kullanılan tabir ile "hamleli stoper" olmalıdır. bu adam, kaleci tarafından dikilen degajlarda ve rakip tarafından dikilen toplarda kafaya çıkacak, orta sahanın arkasına sarkan adama müdahaleye koşacak, daha ziyade kayarak top çalma özelliğine sahip olacaktır. bu adamın tekmeye kafa atar cinsten olanı makbuldür. commanding cb'ye göre daha hızlı ve bir tık daha çevik olması tercih sebebidir.

3'lü savunmada 1 commanding, 2 it stoper olabileceği gibi, 1 it, 2 commanding stoper de olabilir. sayısal fark fazla olduğundan eğer 3'lü savunma yapıyorsanız zannımca daha önde karşılayabilmek ve topu daha hızlı kazanabilmek için 2 adet it stoper daha faydalı olacaktır. yok, otobüsü park edecekseniz, 2 commanding haliyle daha iyidir.

nitekim dünyanın en iyi defans hatları da böyle oluşturulmuştur. misal verelim; rio ferdinand - vidic ikilisinde rio net bir commanding iken, vidic commanding özelliklere sahip bir it stoperdir. zaten bu özelliği (her iki tanıma da uyması) vidic'i prime döneminde bireysel anlamda en iyi stoper yapmıştır.

yine bakalım, efsane barça kadrosunda pique sağa sola koşturan bebe iken, kısa boyuna rağmen muazzam bir oyun okuyuşu, sertlik ve cesaret sahibi puyol commanding cb rolünü üstlenmiştir. hatta o kadar üstlenmiştir ki saha içinde gülen adamı falan azarlamıştır.

chelsea'ye baktığımızda cahill vidic'in her anlamda bir tık altı olarak it stoper, terry ise yaşın getirdiği tecrübe ile commanding rolünü üstlenmiştir.

buradan sözlük formatına uyacak şekilde takımımıza döneyim. popescu-bülent zamanında savunmanın iyi olmasının sebebi haliyle popescu'nun topu oyuna sokma yeteneği değildi. zaten oldum olası "topu oyuna sokan stoper" mantığını anlamadım. ideal futbolda stoper, topu alarak kendisine yakın beke (o bek de orta saha oyuncusuna) veya orta sahadan geri gelip top alan adama vermelidir. elbette takım olarak rakip yarı sahaya çöktüğünde pas rotasyonunda kullanılması bir artıdır ama olmazsa olmaz değildir. nitekim, adından da anlaşılacağı üzere stoperin görevi top kesmektir. popescu muazzam bir commanding stoper iken, bülent, bir türk takımının sahip olabileceği en iyi it stoperdi.

2014-15 sezonunun sonu ve 2015-16 sezonunun geri kalan kısmında hakan balta'nın bu kadar performansının artması, tamamen hakan'ın commanding rol üstlenmesindedir. artık eskisi kadar hamle yapmıyor, defansın açığını kapıyor. kendisini ideal bir commanding yapmaktan alıkoyan tek husus, çizgideki diğer adamları yönetmiyor oluşu. fazla sessiz, gereğinden az çirkef bir adam bunları yapmak için. üzülerek söylüyorum ki chedjou da, semih de, koray da, denayer de commanding cb değil. şecu elbette büyük başgan ama kendisinin en iyi dönemi yanında commanding adil rami oynarken lille de oynadığı dönem. kendisi çok iyi bir it stoper olabilir, ama yanında hakan'dan başka bir adamla oynaması halinde savunmanın dağınıklığının temel sebebi şecu'nun commanding olmaması.

bu gereksiz bilgiyi paylaştım, içimde kalmadı. eyyorlamam bu kadar.