• 2
    iş bankası türkiye süper liginde iki hafta önce büyük usta vahap şanal'a kaybetmiş satranç oyuncusu. vahap'ın oyununu çok beğenen birisi olarak söylüyorum; hans niemann'ın değil siyahlarla ağır partide hem de oyun sonuna geçildiğinde magnus'u yenmesi, mammedyarov'un atağına dayanması bile başlı başına mucize. niemann'ın daha önce chess.com'dan hile nedeniyle banlandığı da düşünüldüğünde insanların kafasında bir soru işareti oluşmaması mümkün değil. carlsen turnuvadan çekildikten hemen sonra, alireza maçını müteakiben yapılan mülakatta niemann'ın hamlelerini açıklayamaması da şüpheleri iyice arttırdı. kimsenin kesin kanıtı yok ama bahse konu maçlardaki hatalı hamlelerinin neredeyse tamamının bilgisayarın ilk hamle olarak gösterdiği taşlarla olması çok önemli bir emare. uzun lafın kısası yakın bir tarihte bu arkadaşın ipliğinin pazara çıkacağını düşünüyorum.
  • 3
    magnus carlsen'in hile yaptığını ima ederek önce turnuvadan çekilmesi ve daha sonrasında bir başka turnuvada kendisiyle eşleşince 2. hamleden oyunu terk etmesiyle gündemde olan amerikalı satranç büyük ustası.

    daha önceki entry'lerde belirtildiği gibi kendisi daha önce de online satranç mücadelelerinde gençlik yıllarında hile yaptığını itiraf etmişti. ardından geçen sürede herkes gibi ben de merak edip hile yapma ihtimalini araştırmaya başladım. bu konuda elbette hüküm verecek kadar bilgi donanımım yok, ustaların bakış açılarını anlattığı ve analizlerinin olduğu video'ları izlemeye başladım ben de.

    öncelikle elimizde niemann ile ilgili geçmişten gelen en çarpıcı gözlem nedir: bir anda çok hızlı elo kazanarak yükselmesi. özellikle geçen sene 2400'lerde olan elo puanı hızlı bir şekilde 2700'ün üzerine çıktı son bir senede. olabilir mi? düşük de olsa ihtimal var elbette. tabii bunun için çok ciddi çalışma ve kendini geliştirmesi gerekiyor. işte burada soru işaretleri başlıyor.

    alireza firouzja ile yakın zamanda oynadığı bir karşılaşmanın kendisiyle birlikte canlı yayında analizi yapılıyor. kendi yapmış olduğu hamleleri incelerken oldukça bocalayan, moderatörün sorduğu sorulara "size varyant vermeme gerek yok, konum ortada zaten" gibi cümlelerle geçiştiren, "beyaz şunu şunu oynarsa zaten kazanç duruma geçer" derken aslında siyahın bariz üstünlüğüne olan konumu dahi okuyamayan, bilgisayarın göstermesine rağmen bir insanın bulmasının pek de kolay olmadığı bir vezir hamlesini yaparken ne hesapladığı sorulunca "bu aslında psikolojik bir hamleydi" gibi açıklamalar yapan bir oyuncu görüyoruz. hatta bu yayını inceleyen hikaru nakamura'nın verdiği reaksiyonları gösteren linki de aşağıya bırakıyorum:

    https://www.youtube.com/watch?v=-sfb6o1oWBU
    *bu asla 2700 rating'li bir oyuncunun yapacağı yorum değil diyor genel olarak. hans'ın kazanç gördüğü ama tamamen kayıp olan pozisyonları görünce aralarındaki oyun görüşü farkının ne kadar derin olduğunu görebiliyorsunuz.

    genç kuşak yetenekli ve geleceğin dünya şampiyonu olması beklenen isimler** ile hans moke niemann'ın elo gelişim grafiklerini karşılaştırmalı olarak aşağıda görebilirsiniz:
    https://gss.gs/Z1W.jpg

    burada kesinlikle anormal olan bir şeyler var. özellikle son dönemde bu kadar formda, bu kadar etkili satranç oynayan birisinin bu kadar kötü analiz yapmasını beklemezsiniz.

    oyunlarında süre kullanımları derinlemesine incelendiğinde de bazı tutarsız durumlar olduğu görülebiliyor. bazı çok kritik hamleler öncesinde çok kısa süreler harcadığı görülebiliyor (süre sıkıntısı olmamasına rağmen). diyebilirsiniz ki "bu insanlar hamleleri çok hızlı görüyorlar zaten, bir önceki hamlelerde bunu hesaplamıştır." tam olarak öyle değil. bu konuda fm selim gürcan'ın bir incelemesini sizlerle paylaşmak istiyorum:

    https://youtu.be/T0wX4Y2-4dk?t=201

    ayrıca gm mustafa yılmaz (satranç oyuncusu)'ın geçmişte niemann'la oynadığı bir oyunla ilgili düşündükleri için:
    https://gss.gs/t5X.jpg

    nasıl hile yapmış olabileceği ile ilgili vücut içinde (ağız, anüs, deri altı vs.) titreşim yaratan bir aparat ile dışarıdan sinyal alarak hangi taşı oynayacağı (ve belki de nereye oynayacağı) kendisine mors alfabesiyle bildiriliyor olabilir deniyor. evet anüs. titreşimli bir anal seks oyuncağı ihtimalini dahi düşünüyorlar. sonuçta düşük metal içeren, klasik metal detektörleriyle algılanması kolay olmayan bir teknolojik çözüm üretilmiş olabileceği söyleniyor. hatta bu yüzden carlsen'in ithamlarından sonra maçların görüntüleri 15 dakika geç yayınlanmaya başlandı, anlık olarak takip edilmesi mümkün olmasın diye. bakalım gelecek günler ne gösterecek.

    ezcümle; yaşadığı hızlı yükseliş ve puan olarak geldiği seviye ile cümleleri/oyun görüşü arasında doğrusal bir korelasyon olmaması insanda şüphe uyandırıyor. kişisel yorumum, yüzde seksen ihtimalle hile yapmış olması olası görünüyor.
  • 5
    takım tutsa kesin fenerbahçe'ye sempati besleyecek olan satranç oyuncusu.

    magnus carlsen fena halde bilenmiş durumda bu arkadaşa. dün tek hamle yapıp maçı terketti. bunun maçlarında bir şeyler normal gitmiyor ama delil de yok. ancak satranç gibi her hamlenin mantık içermesi gereken bir oyunda, sorulan sorulara saçma sapan cevaplar vermesi kuşku uyandırıyor.
  • 6
    hile yaptığı ima edilen, hatta hile yapmakla açıkça suçlanan, 19 yaşındaki abd'li büyükusta.

    (türkiye'de yaşayan bizlere garip gelebilir) hukukun evrensel ilkelerine göre, suçlayan taraf ispatla yükümlüdür. ama hans'ın hile yaptığına dair, somut bir delil ortaya koyan olmamıştır.

    ben kendisinin hile yaptığına inanmıyorum. satranç dünyasında egolar her zaman yüksek olmuştur. bakalım zaman bizlere neler gösterecek. ama hile yapılmış olsun ya da olmasın, satranç tarihine geçecek günler yaşıyoruz.
  • 7
    işin egola falan ilgisi yok. çocuğa maç sonrası bilgisayar analiz çubuğu kapalı, oynadığın varyasyonu açıkla dediler, saçmaladı. üstüne yetmezmiş gibi, geride olduğu pozisyonda, 'beraberliği iyi kurtardın' dediler, neden bahsediyorsunuz ben öndeydim' dedi.

    sadece elo grafiğine baksanız, çocuğa sanki 'vahiy' inmiş gibi. zaten nepomniatchi bile, genç satranç oyuncuları için, bazı elo aralıklarında sabit kalıp, bu aralıkların ancak uzun zaman çalışarak aşılabildiğini dile getirdi.

    hans avrupa'ya gittiğinden beri, arka arka turnuvalara katılıp elo katladı.*
    magnus 10 yıldır satrancı domine eden adam. şampiyonluk ünvanını kaybetmedi ama elbette kaybettiği turnuvalar oldu. kendisini hiç sevmesem de adam 'goat'. durduk yere böyle bir suçlama yapacağını aklınız kesiyor mu?

    ki yakın zamanda da, anish giri bir fotoğraf paylaştı. sahilde hans ve magnus satranç oynuyorlar. o iki oyunun da hamle hamle nasıl geçtiğini anlattı.* yani magnus bu suçlamaları yaparken, adamın seviyesini de, elo gelişmesini de, hamlelerinin ne derece insan hamlesi olduğunu bilerek yapıyor. sonuç olarak, hans'ın yakın zamanda banlanacağına isteyenle iddaaya girebilirim.

    son olarak bir şey daha açıklayalım. 2700'li elolara yakın gezen tek genç hans moke niemann değil. pragg, arjun, gukesh, nihal, alireza gibi oyuncular da var. ki alireza, hans'tan kat kat daha tehlikeli. magnus bunları suçluyor mu? hayır. hatta, 2023'te eğer karşısına alireza çıkmazsa, adam ünvanını bırakacak. yani, magnus'un şu saatten sonra ne paraya ne şöhrete ne de başka bir olaya ihtiyacı yok.

    kendisinin hokkabazlıklarına bir örnek olarak bırakalım. 3 dakika içinde, birbiriyle çelişen bu kadar fazla açıklama yapmak, hem de satrançla alakasız bir konuda büyük başarı.
    https://www.youtube.com/watch?v=7kWucSGr63Y
  • 8
    satranc takip etmiyorum, kendisini de 10 gun oncesine kadar tanimiyordum. ancak vibrator ile hile yapan oyuncu diye adi cikinca isin asli nedir diye merak edip biraz video vs seyrettim. hicbir kusku olmadan soyleyebilirim ki hile yapiyor. kazanmasi gereken bir macin hamlelerinin incelemesini seyrettim, normalde bir insanin dusunup yapmayacagi tuzaklar kurup cok saglam one geciyor. sonra amator birinin bile kazanacagi bir durumdayken amatorce hatalarla maci kaybediyor. bu kadar tutarsizlik kesinlikle normal degil.

    tavirlarina hic girmiyorum bile. umarim yaptigi ortaya cikar, adaletsizlige katlanamiyorum. kendi ulkemizde o kadar cok calan, hile yapan, duzenbaz insan var ki, tanimadigim ve ilgilenmedigim bir oyunda bile adaletin saglanmasi kucuk de olsa bir zafer benim icin.
  • 13
    adamın her hareketi ben hile yapıyorum diyor. ama gel gör ki, adam bugün christopher yoo'ya karşı yine kazandı.*

    ustası dlugy, 2012'de fm borislav ivanov ile karşılaştıkları maçta, 'hakem bey, ayakkabılarımızı arayın, rakibim hile yapıyor' dedikten sonra, ayakkabısının aranmasına izin vermeyen ivanov turnuvalardan yasaklanmıştı. bir insan rakibinin hile yaptığından şüphelenebilir, ama bunu nasıl yaptığını tek maçta nasıl bu kadar kolayca anlayabilir?
    sonrasında, kendisinin de online satrançta hile yaptığı ortaya çıktıktan sonra ceza almıştı.

    şimdi düşünüyorum da, 30 dakika erteleme ile yayınlanan ve detaylı aramanın yapıldığı turnuvada, dlugy'nin öğrencisi niemann nasıl hile yapabilir? gerçekten christopher yoo gibi bir gm'i yenebilecek seviyede mi? işin komik tarafı, yaptığı analizler sonrası iyice şüphe oluştuktan sonra, bugün de kazandığı maçı güzelce analiz etmiş.
    https://www.youtube.com/watch?v=60Myd_Yex7k

    lan sen nasıl bir hokkabazsın, artık iş satranç dünyasını aştı, yakında bilim adamları el atacak duruma.*
App Store'dan indirin Google Play'den alın