4
trampolin şekliyle de telaffuz edilebilme yetisine sahip bir şey bu.*
trampolin yaylı bir zemin üstünde zıplanarak akrobatik hareketlerin sergilendiği bir spor dalıdır.
yarışmacılar, trampolini sıçrama aracı olarak kullanarak, havada dikkat, uyum ve incelik isteyen, son derece zor ve artistik hareketler yaparlar.
sirk akrobatlarının yüzyıllardır yaptığı gösteri hareketlerinin, modern bir spor dalı hâlini alması, 1940’lı yıllara rastlar. amerikalı cimnastikçi george nissen tarafından geliştirilmiş ve bir spor dalı olarak sunumu yapılmıştır.
1954 yılında amerika’da yapılan ilk resmî şampiyonayı 1964 yılında ingiltere’de yapılan 1. dünya şampiyonası izledi ve ardından uluslar arası trampolin birliği (ita) kuruldu.
sydney 2000 olimpiyat oyunları’nda ise cimnastik kategorisi içinde trampolin müsabakalarına da yer verildi. erkekler bireyselde rus alexandre moskalenko, bayanlar bireyselde ise yine rus irina karavaeva altın madalyaya ulaşan isimler oldu.
ülkemizde trampolin, daha çok artistik cimnastikte çeşitli hareketlerin çalışılmasında, yardımcı bir alet olarak kullanılır.
kurallar
trampolin yarışmaları, tavan yüksekliği en az yedi metre olan salonlarda yapılır. trampolin olarak adlandırılan ve bir yatağa benzeyen bu spor aleti, ayaklar üstünde duran yatay bir çelik çerçeve ve bunun içine gerilmiş esnek ağ ya da bezden oluşur. trampolinin yerden yüksekliği 1 metre olup, 3.6 4.3 m uzunlukta, 1.8 2.1 m arası genişliktedir. hava geçirebilmesi için, üstü iç içe geçmiş naylon şeritlerden yapılmıştır. trampolin yatağının etrafı da güvenlik amacıyla minderlerle çevrilmiştir. erkek yarışmacılar rengi genelde beyaz olan uzun cimnastik pantolonu, bayan yarışmacılar ise beyaz ve kolsuz giysi (letoard) kullanırlar.
trampolin yarışmacıları yarışmalardan iki saat önce, yapacakları serbest hareketleri yarışma kartlarına ayrıntılarıyla yazarak başhakeme verirler. bu liste zorluk hakemleri tarafından kontrol edilir. ancak yarışmacılar dilerlerse hareketlerin sırasını değiştirebilirler. bu değişiklik onlara puan kaybettirmez.
yarışmacılar, yarışma başlamadan önce iki saat ısınma hareketleri yapabilirler. ayrıca katıldıkları her seriden önce, ısınmak için birer kez hareketlerini tekrarlayabilirler. hakemin başlama komutuyla gösterisine başlayan yarışmacı gösteri sırasında, havadayken bacakları düz, toplu ya da dik olmalı, ayak uçları bitişik durmalıdır. yarışmacı; zorunlu hareketleri sırasına uygun yapmazsa, hareketler arasında kopukluk meydana gelirse, vücudunun herhangi bir yeri trampolinin çevresine değer ya da yardım alırsa hareketi kesilir. yarışmacının 10 hareketinden sonra gösterisi sona erer. bu son hareketin düşüşü ayak üzerine olmalı ve yarışmacı 3 saniye dik durmalıdır.
trampolin yarışmalarında bir başhakem ve dört yardımcı hakem görev alır. iki yardımcı hakem hareketlerdeki zorlukları, diğer ikisi de senkronize yarışmaları izlerler. ayrıca yarışmalarda kayıt görevlileri ve masa hakemleri de bulunur. değerlendirme, hareketlerin yapılışı ve zorluk derecelerine göre yapılır. her hareket 0.1’den başlayarak ondalık kesirlerle puanlandırılmış olup gösteri sırasında kopukluk, uyumsuzluk, yükseklik kaybetme ve tempoyu bozma puan yitirilmesine yol açar.
hareketleri izleyen hakemlerin verdikleri puanlardan en yüksek ve en düşük olanları çıkarılarak diğerlerinin ortalaması alınır. bu puandan senkronize yarışma için yapılan kesintiler düşülerek kalan sayı ikiyle çarpılır. zorluk puanlarının eklenmesinin ardından kopukluklardan doğan kesintiler çıkarılır. ortaya çıkan puan son değerlendirme olup yarışma sıralamasında esas alınır.
trampolin yarişmalari
trampolin yarışmaları üç ayrı kategoride düzenlenir:
1. bireysel yarışmalar
bireysel yarışmalar iki tur üzerinden yapılır. ilk tur bir seri zorunlu, bir seri serbest hareketlerden oluşur. onlu zıplama bölümü olarak da bilinen zorunlu hareketlerde yarışmacılar, kendilerine bildirilen hareketleri yaparlar. serbest bölümde ise yarışmacı en iyi bildiği hareketleri sergiler. ilk turda yarışanlardan en iyi on yarışmacı ikinci tura yükselir. ikinci turda ise yarışmacılar, bir dizi serbest hareket daha yaparlar.
2. takım yarışmaları
beşer kişilik takımlar arasında yapılan takım yarışmaları; bir seri zorunlu, iki seri serbest hareketlerden oluşur. takım yarışmalarının değerlendirilmesinde, her seride takımın en iyi dört yarışmacısının puanları esas alınır.
3. senkronize yarışmalar
senkronize yarışmalarda, yan yana bulunan iki ayrı tramopolinde yarışan iki yarışmacının aynı anda yaptıkları seri hareketlerin uyumu esas alınır. yarışmacıların yalnız bir çiftte yarışabildiği bu yarışmalar bir seri zorunlu, bir seri serbest hareketlerden oluşur.
trampolin terimleri
adolph: üç buçuk dönüşlü öne takla hareketi.
barani: yarım dönüşlü öne çift takla hareketi.
checking: kalça, diz ve ayak bileğini yumuşatarak kırma.
double: çift takla.
fliffus: tam dönüşlü çift takla.
front: öne takla.
miller: üç dönüşlü geri çift takla hareketi.
out bounce: bir dizi hareket sonunda yarışmacının kontrollü olduğunu göstermek için yaptığı serbest sıçrama.
trampolin'de olimpiyat şampiyonlari
erkekler
2000 a.moskalenko rusya
2004 y.nikitin ukrayna
bayanlar
2000 i.karavaeva rusya
2004 a.dogonadze almanya.
trampolin yaylı bir zemin üstünde zıplanarak akrobatik hareketlerin sergilendiği bir spor dalıdır.
yarışmacılar, trampolini sıçrama aracı olarak kullanarak, havada dikkat, uyum ve incelik isteyen, son derece zor ve artistik hareketler yaparlar.
sirk akrobatlarının yüzyıllardır yaptığı gösteri hareketlerinin, modern bir spor dalı hâlini alması, 1940’lı yıllara rastlar. amerikalı cimnastikçi george nissen tarafından geliştirilmiş ve bir spor dalı olarak sunumu yapılmıştır.
1954 yılında amerika’da yapılan ilk resmî şampiyonayı 1964 yılında ingiltere’de yapılan 1. dünya şampiyonası izledi ve ardından uluslar arası trampolin birliği (ita) kuruldu.
sydney 2000 olimpiyat oyunları’nda ise cimnastik kategorisi içinde trampolin müsabakalarına da yer verildi. erkekler bireyselde rus alexandre moskalenko, bayanlar bireyselde ise yine rus irina karavaeva altın madalyaya ulaşan isimler oldu.
ülkemizde trampolin, daha çok artistik cimnastikte çeşitli hareketlerin çalışılmasında, yardımcı bir alet olarak kullanılır.
kurallar
trampolin yarışmaları, tavan yüksekliği en az yedi metre olan salonlarda yapılır. trampolin olarak adlandırılan ve bir yatağa benzeyen bu spor aleti, ayaklar üstünde duran yatay bir çelik çerçeve ve bunun içine gerilmiş esnek ağ ya da bezden oluşur. trampolinin yerden yüksekliği 1 metre olup, 3.6 4.3 m uzunlukta, 1.8 2.1 m arası genişliktedir. hava geçirebilmesi için, üstü iç içe geçmiş naylon şeritlerden yapılmıştır. trampolin yatağının etrafı da güvenlik amacıyla minderlerle çevrilmiştir. erkek yarışmacılar rengi genelde beyaz olan uzun cimnastik pantolonu, bayan yarışmacılar ise beyaz ve kolsuz giysi (letoard) kullanırlar.
trampolin yarışmacıları yarışmalardan iki saat önce, yapacakları serbest hareketleri yarışma kartlarına ayrıntılarıyla yazarak başhakeme verirler. bu liste zorluk hakemleri tarafından kontrol edilir. ancak yarışmacılar dilerlerse hareketlerin sırasını değiştirebilirler. bu değişiklik onlara puan kaybettirmez.
yarışmacılar, yarışma başlamadan önce iki saat ısınma hareketleri yapabilirler. ayrıca katıldıkları her seriden önce, ısınmak için birer kez hareketlerini tekrarlayabilirler. hakemin başlama komutuyla gösterisine başlayan yarışmacı gösteri sırasında, havadayken bacakları düz, toplu ya da dik olmalı, ayak uçları bitişik durmalıdır. yarışmacı; zorunlu hareketleri sırasına uygun yapmazsa, hareketler arasında kopukluk meydana gelirse, vücudunun herhangi bir yeri trampolinin çevresine değer ya da yardım alırsa hareketi kesilir. yarışmacının 10 hareketinden sonra gösterisi sona erer. bu son hareketin düşüşü ayak üzerine olmalı ve yarışmacı 3 saniye dik durmalıdır.
trampolin yarışmalarında bir başhakem ve dört yardımcı hakem görev alır. iki yardımcı hakem hareketlerdeki zorlukları, diğer ikisi de senkronize yarışmaları izlerler. ayrıca yarışmalarda kayıt görevlileri ve masa hakemleri de bulunur. değerlendirme, hareketlerin yapılışı ve zorluk derecelerine göre yapılır. her hareket 0.1’den başlayarak ondalık kesirlerle puanlandırılmış olup gösteri sırasında kopukluk, uyumsuzluk, yükseklik kaybetme ve tempoyu bozma puan yitirilmesine yol açar.
hareketleri izleyen hakemlerin verdikleri puanlardan en yüksek ve en düşük olanları çıkarılarak diğerlerinin ortalaması alınır. bu puandan senkronize yarışma için yapılan kesintiler düşülerek kalan sayı ikiyle çarpılır. zorluk puanlarının eklenmesinin ardından kopukluklardan doğan kesintiler çıkarılır. ortaya çıkan puan son değerlendirme olup yarışma sıralamasında esas alınır.
trampolin yarişmalari
trampolin yarışmaları üç ayrı kategoride düzenlenir:
1. bireysel yarışmalar
bireysel yarışmalar iki tur üzerinden yapılır. ilk tur bir seri zorunlu, bir seri serbest hareketlerden oluşur. onlu zıplama bölümü olarak da bilinen zorunlu hareketlerde yarışmacılar, kendilerine bildirilen hareketleri yaparlar. serbest bölümde ise yarışmacı en iyi bildiği hareketleri sergiler. ilk turda yarışanlardan en iyi on yarışmacı ikinci tura yükselir. ikinci turda ise yarışmacılar, bir dizi serbest hareket daha yaparlar.
2. takım yarışmaları
beşer kişilik takımlar arasında yapılan takım yarışmaları; bir seri zorunlu, iki seri serbest hareketlerden oluşur. takım yarışmalarının değerlendirilmesinde, her seride takımın en iyi dört yarışmacısının puanları esas alınır.
3. senkronize yarışmalar
senkronize yarışmalarda, yan yana bulunan iki ayrı tramopolinde yarışan iki yarışmacının aynı anda yaptıkları seri hareketlerin uyumu esas alınır. yarışmacıların yalnız bir çiftte yarışabildiği bu yarışmalar bir seri zorunlu, bir seri serbest hareketlerden oluşur.
trampolin terimleri
adolph: üç buçuk dönüşlü öne takla hareketi.
barani: yarım dönüşlü öne çift takla hareketi.
checking: kalça, diz ve ayak bileğini yumuşatarak kırma.
double: çift takla.
fliffus: tam dönüşlü çift takla.
front: öne takla.
miller: üç dönüşlü geri çift takla hareketi.
out bounce: bir dizi hareket sonunda yarışmacının kontrollü olduğunu göstermek için yaptığı serbest sıçrama.
trampolin'de olimpiyat şampiyonlari
erkekler
2000 a.moskalenko rusya
2004 y.nikitin ukrayna
bayanlar
2000 i.karavaeva rusya
2004 a.dogonadze almanya.
