1
dışa bağlı bir verinin bilinç dışında var olması ilkesini ortaya atan ferdinand le sasusser toplum tarafından ilk başlarda ''filozof'' olarak nitelendirilse de aslında kendisi, bugün en basit haliyle dile getirebileceğimiz üzere; sosyolog'ların incelediklerini parça olarak ele alan bir göstergebilimcidir.
göstergebilimciler, en basit hali ile anlatmak gerekirse somut aktiviteler ile uğraşan toplulukları-grupları ve onların toplum üzerindeki etkilerini inceler. her ne kadar ferdinand le sasusser bunu matematik üzerine yoğunlaştırsa da, aslolan etkiyi daha sonra öğrencisi olan jacobsson, tiyatro, sinema, müzik ve edebi yazılar gibi aktivitelerle ilgili araştırma yaparak, yapısalcılık ekolünün en tanınan ismi haline gelecektir.
jakobson'un bugüne dek savundukları, üzerine katılarak ve yeni fikirler eklenerek girift bir hale gelmiştir. araştırmalarını yöntemlere ve deneylere dayandıran jacobbson bilim hakkında tek bir fikre sahiptir, o da aynen şu sözünde yer alır;
incelediğiniz davranışlar hakkındaki teroileriniz geçmişe dayalı oldukları sürece bilim çerçevesinde değerlendirilir. böylece teorinizi, tepki ve aktiviteleri örnek göstererek savunabilirsiniz. eğer ki; geleceğe yönelik teoriler sunar ve olmasını beklerseniz, bilimin en soyut dalı olan felsefe ile düşüncelerinizi ilişkilendirerek bunları deney ortamından uzak tutabilirsiniz.
jacobsson hocamız, kendi hocası olan ferdinand le sasusser abiden sonra işin bokunu çıkarmış ve her davranışı sergileyenine göre ele almıştır. böylece düşünceleri daha dikkat edilir hale gelmiş, söyledikleri bilim rayından çıkarak, filozofi ile alakalı teoremler haline gelmiştir.
futbolun jacobsson ile çok da ilişkilendirileceği bir nokta yok aslında. hele ki futbol bu derece popüler ve endüstriyel bir hale gelmişken. ama ilk başlarda jacobsson'un fonem ve şiir için söyledikleri futbolcu davranışlarını yapısalcılık ekolü ile yorumlamamız için bize ışık tutar nitelikte;
bir şiiri okumak ve yorumlamak, o şiiri yazan hakkında fikir göstermek bilimin en ücra noktasında bulunan faidesiz bilgilerden bile değersizdir. ama ilgi gören pozitif ve yapıcı yorumlar bu sanatın geliştirilmesini sağlamak yerine aşırı üretkenliğe -doğrusu da konsept kaymaları ile beraber- ve tüketilmeyecek beğeni sunumlarının fazlaca bulunmasına neden olur.
bir şiirin temasını ve uyaklarını yorumlamak bilimin edebiyat dalında bilgi ve eğitim almış olmayı gerektirirken, düşüncesini ve verdiği hissi yorumlamak aynı fikriyat ve ruh hali içinde olmadan da mümkün hale gelebilir. bilim; kantlanmış ve ispat gerektiren teorileri, varsayılan olguları değil, yaşanmış ve değişikliklere uğramış materyalleri ''olgu'' olarak kabul ettiğinden yapılacak iş; şiiri bilimsel yönlerinden ele almaktır.
jacobsson abimiz; sanatın ve sosyal aktivitelerin toplumdaki yerini incelerken, incelediği toplumu tüm etkenleri göz önünde bulundurarak elemiş ve çok sıfatlı bir küçük grup (toplumun bir parçası olan bir grup) haline getirmiştir. bunu yaparken; incelemek için oluşturduğu grubun en önemli sıfatı, o aktivitede eleştirel ya da bilimsel bir çalışması olan fakat, daha sonra eleştirel ya da bilimsel bir çalışma hakkında ''felsefik teorem''lerde bulunan kişilerden seçmiş olmasıdır.
deneylerini bu grup üzerinde yoğunlaştıran jacobsson, bir makalesinde bu insanları bilimsel verilerle incelemiş daha sonra bu insanlar hakkında kendi ''felsefik teorem''lerini ortaya koymuştur.
(onu da yazacağım ama o makaleden alıntı yapılan kitap evde ve 4 sayfa kadar var, sonra yazarım şimdi iş yerindeyim.)
sonuca gelirsek; futbolcu davranışlarını yapısalcılık ile yorumlarsak, öne sürdüğümüz veriler: bilim, ''felsefik teoremler'' ile yorumlarsak geleceğe dair ispat bekleyen filozofik söylemler oluyormuş. jacobsson aynısını müzik için, tiyatro için, dilbilimi için söylüyor. daha doğrusu o kadar genel söylüyor ki; toplumun tepki verdiği tüm aktiviteler bu öngörüye uyuyor ona göre.
umarım sen ölmeden önce, birisi çıkıp da sana '' ya jacobsson abi o zaman senin de bu dediğin -felsefik teorem- sayılır ki...'' demiştir.
göstergebilimciler, en basit hali ile anlatmak gerekirse somut aktiviteler ile uğraşan toplulukları-grupları ve onların toplum üzerindeki etkilerini inceler. her ne kadar ferdinand le sasusser bunu matematik üzerine yoğunlaştırsa da, aslolan etkiyi daha sonra öğrencisi olan jacobsson, tiyatro, sinema, müzik ve edebi yazılar gibi aktivitelerle ilgili araştırma yaparak, yapısalcılık ekolünün en tanınan ismi haline gelecektir.
jakobson'un bugüne dek savundukları, üzerine katılarak ve yeni fikirler eklenerek girift bir hale gelmiştir. araştırmalarını yöntemlere ve deneylere dayandıran jacobbson bilim hakkında tek bir fikre sahiptir, o da aynen şu sözünde yer alır;
incelediğiniz davranışlar hakkındaki teroileriniz geçmişe dayalı oldukları sürece bilim çerçevesinde değerlendirilir. böylece teorinizi, tepki ve aktiviteleri örnek göstererek savunabilirsiniz. eğer ki; geleceğe yönelik teoriler sunar ve olmasını beklerseniz, bilimin en soyut dalı olan felsefe ile düşüncelerinizi ilişkilendirerek bunları deney ortamından uzak tutabilirsiniz.
jacobsson hocamız, kendi hocası olan ferdinand le sasusser abiden sonra işin bokunu çıkarmış ve her davranışı sergileyenine göre ele almıştır. böylece düşünceleri daha dikkat edilir hale gelmiş, söyledikleri bilim rayından çıkarak, filozofi ile alakalı teoremler haline gelmiştir.
futbolun jacobsson ile çok da ilişkilendirileceği bir nokta yok aslında. hele ki futbol bu derece popüler ve endüstriyel bir hale gelmişken. ama ilk başlarda jacobsson'un fonem ve şiir için söyledikleri futbolcu davranışlarını yapısalcılık ekolü ile yorumlamamız için bize ışık tutar nitelikte;
bir şiiri okumak ve yorumlamak, o şiiri yazan hakkında fikir göstermek bilimin en ücra noktasında bulunan faidesiz bilgilerden bile değersizdir. ama ilgi gören pozitif ve yapıcı yorumlar bu sanatın geliştirilmesini sağlamak yerine aşırı üretkenliğe -doğrusu da konsept kaymaları ile beraber- ve tüketilmeyecek beğeni sunumlarının fazlaca bulunmasına neden olur.
bir şiirin temasını ve uyaklarını yorumlamak bilimin edebiyat dalında bilgi ve eğitim almış olmayı gerektirirken, düşüncesini ve verdiği hissi yorumlamak aynı fikriyat ve ruh hali içinde olmadan da mümkün hale gelebilir. bilim; kantlanmış ve ispat gerektiren teorileri, varsayılan olguları değil, yaşanmış ve değişikliklere uğramış materyalleri ''olgu'' olarak kabul ettiğinden yapılacak iş; şiiri bilimsel yönlerinden ele almaktır.
jacobsson abimiz; sanatın ve sosyal aktivitelerin toplumdaki yerini incelerken, incelediği toplumu tüm etkenleri göz önünde bulundurarak elemiş ve çok sıfatlı bir küçük grup (toplumun bir parçası olan bir grup) haline getirmiştir. bunu yaparken; incelemek için oluşturduğu grubun en önemli sıfatı, o aktivitede eleştirel ya da bilimsel bir çalışması olan fakat, daha sonra eleştirel ya da bilimsel bir çalışma hakkında ''felsefik teorem''lerde bulunan kişilerden seçmiş olmasıdır.
deneylerini bu grup üzerinde yoğunlaştıran jacobsson, bir makalesinde bu insanları bilimsel verilerle incelemiş daha sonra bu insanlar hakkında kendi ''felsefik teorem''lerini ortaya koymuştur.
(onu da yazacağım ama o makaleden alıntı yapılan kitap evde ve 4 sayfa kadar var, sonra yazarım şimdi iş yerindeyim.)
sonuca gelirsek; futbolcu davranışlarını yapısalcılık ile yorumlarsak, öne sürdüğümüz veriler: bilim, ''felsefik teoremler'' ile yorumlarsak geleceğe dair ispat bekleyen filozofik söylemler oluyormuş. jacobsson aynısını müzik için, tiyatro için, dilbilimi için söylüyor. daha doğrusu o kadar genel söylüyor ki; toplumun tepki verdiği tüm aktiviteler bu öngörüye uyuyor ona göre.
umarım sen ölmeden önce, birisi çıkıp da sana '' ya jacobsson abi o zaman senin de bu dediğin -felsefik teorem- sayılır ki...'' demiştir.
