81
1905 yılının önemli olayları şunlardır;
ocak, 2 : rus-japon savaşında çin'deki rus üssü port arthur, japon deniz kuvvetlerine teslim oldu. rus imparatorluğu'nu çöküşe götüren ve 1905 devriminin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.
ocak, 9 : moskova'da kışlık saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.
ocak, 10 : akil öztuna, türk oyuncu (ö. 1985)
ocak, 10 : kārlis baumanis, letonyalı söz yazarı
ocak, 10 : louise michel, paris komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist.
ocak, 10 : paris komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist louise michel.
ocak, 11 : mustafa kemal, kurmay yüzbaşı rütbesiyle harp akademisinden mezun oldu.
ocak, 12 : hüseyin nihal atsız, türkçü ve turancı fikirleriyle tanınan yazar. (ö. 1975)
ocak, 14 : ernst abbe, alman fizikçi ve sanayici (d. 1840)
ocak, 17 : guillermo stábile, arjantinli futbolcu (ö. 1966)
ocak, 21 : christian dior, fransız moda desinatörü (ö. 1957)
ocak, 21 : ıı. dünya savaşı sonrasında dünya modasına hükmeden fransız moda desinatörü christian dior.
ocak, 22 : birinci rus devrimi başladı. çar birliklerinin kışlık saraya dilekçe vermek için yürüyüşe geçen işçilere ateş açmaları ve ''kanlı pazar'' diye anılan günde, 500 işçiyi öldürmeleri üzerine ayaklanmalar başgösterdi.
ocak, 23 : yedi sekiz hasan paşa, osmanlı paşası (d. 1831)
ocak, 26 : güney afrika pretoria'da 3,106 kırat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. elmasa ''cullinan'' adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen ''afrika'nın büyük yıldızı'' adındaki 530.2 kıratlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası, britanya tacına yerleştirildi.
subat, 1 : emilio g. segré, nobel ödülü sahibi
subat, 2 : ayn rand, rus asıllı amerikan yazar (ö. 1982)
subat, 5 : mustafa kemal, şam’da bulunan 5. ordu’ya atandı.
subat, 7 : ulf von euler, isveç'li fizyolog, nobel tıp ödülü sahibi (ö. 1983)
subat, 15 : lewis wallace, amerikan iç savaşı birlik kuvvetleri generali, devlet adamı ve yazar (d. 10 nisan 1827)
mart, 19 : albert speer, alman siyasetçi (ö. 1981)
mart, 23 : joan crawford, abd'li aktris (ö. 1977)
mart, 23 : lale andersen, lili marleen ile tanınan alman şarkıcı (ö. 1972)
mart, 24 : "dünya'dan ay'a seyahat", "denizler altında 20.000 fersah", "kaptan grant'ın çocukları" isimli eserlerin ve daha birçok bilimkurgu romanının yazarı jules verne..
mart, 24 : fransız yazar ve bilimkurgu edebiyatının öncülerinden jules verne öldü
mart, 24 : jules verne, fransız yazar (d. 1828)
mart, 25 : albrecht mertz von quirnheim, alman asker (ö. 1944)
nisan, 2 : hindistan'daki depremde yaklaşık 370.000 kişi hayatını kaybetti.
nisan, 11 : einstein, izafiyet teorisinı açıkladı.
mayis, 16 : henry fonda, abd'li oscar ödüllü sinema oyuncusu
haziran, 20 : abd'li yazar lillian hellman. hayat arkadaşı yazar dashiel hammet'le birlikte ifade özgürlüğü üzerindeki baskılara karşı koyuşuyla bilinen helmann ve hammet adına her yıl baskı altındaki yazarlara için insan hakları gözlem kuruluşunca ödül veriliyor.
haziran, 21 : egzistansiyalizm (varoşçuluk) akımının öncüsü fransız filozof, romancı ve oyun yazarı jean paul sartre.
haziran, 21 : fransız yazar ve varoluşçu filozof jean-paul sartre doğdu.
haziran, 26 : amerika'da dünya sanayi işçileri örgütü kuruldu.
haziran, 27 : çarlık rusyası'nın karadeniz'deki en büyük savaş gemisi potemkin'de bozuk kumanyaya karşı isyan başladı. deniz eri matyuşenko'nun önderliğini yaptığı ayaklanma, çar'ın ordu üzerindeki otoritesini sarstı.
haziran, 27 : kurtlu yemeğe karşı çıkan tayfaların kurşuna dizilmesini önlemek isteyen rus savaş gemisi potemkin'in mürettebatı karadeniz'de ayaklanıp gemiyi odessa'ya doğru yönlendirdi.birinci rus devrimin ilk ayaklanması odessa'da başladı.
haziran, 27 : rus savaş gemisi potemkin'de isyan başladı.
haziran, 30 : albert einstein hareketli cisimlerin elektrodinamiği isimli makalesini yayımlayarak özel görelilik kuramını ortaya atmış oldu.
temmuz, 3 : rusya 'da askerler genel greve giden altı binden fazla işçiyi öldürdü.
temmuz, 6 : alfred deakin, ikinci kez avustralya başbakanı seçildi.
temmuz, 19 : edgar (parks) snow doğdu. çin devrimi gerçekleşmeden önce çin komünistleri üzerine en önemli haberleri gerçekleştiren amerikalı gazeteci.
temmuz, 21 : ermeniler'in sultan ikinci abdülhamid han'a yıldız suikastı
temmuz, 21 : ıı. abdülhamid'e yıldız camii önünde suikast girişimi
temmuz, 21 : osmanlı padişahı ve halifesi ıı. abdülhamid, kendisine karşı ermeni komitecilerinin rol aldığı bombalı suikast girişiminden kurtuldu.
temmuz, 25 : elias b. canetti doğdu. eserleriyle kalabalıkların duygularını, iktidarın yol açtığı ruhsal bozuklukları ve toplumla çatışma içindeki bireye ışık tutan bulgar yazar 1981'de nobel edebiyat ödülünün de sahibi.
agustos, 10 : eugene dennis. amerikan komünist partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi dennis 1959-61 arasında da abdkp'nin başkanıydı. 61.
agustos, 13 : norveç'te düzenlenen referandumda, isveç'ten ayrılma kararı çıktı.
eylul, 5 : "gün ortasında karanlık" adlı kitabıyla ünlü, macar asıllı ingiliz yazar arthur koestler.
eylul, 5 : abd'nin new hampshire kentinde imzalanan anlaşmayla rus-japon savaşı sona erdi.
eylul, 5 : arthur koestler, macar asıllı ingiliz yazar (ö. 1983)
eylul, 18 : efsanevi isveçli oyuncu greta garbo.
eylul, 18 : greta garbo, isveçli sinema oyuncusu
ekim, 1 : galatasaray spor kulübü kuruldu.
ekim, 4 : orville wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, ilk uçan adam unvanını kazandı.
ekim, 10 : eugene dennis. amerikan komünist partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi dennis 1959-61 arasında da abdkp'nin başkanıydı. 61.
ekim, 20 : türkiye'nin ilk futbol klübü galatasaray kuruldu.
ekim, 23 : felix bloch, isviçreli-abd'li fizikçi ve nobel ödülü sahibi (ö. 1983)
ekim, 26 : kuzey avrupa ülkeleri norveç ve isveç ayrıldılar.
ekim, 26 : norveç, isveç'ten bağımsızlığını ilan etti.
ekim, 30 : aspirin ilk kez satışa sunuldu.
kasim, 3 : rus çarı ıı. nikolay siyasi tutuklulara af getiren bir belgeyi imzaladı.
kasim, 12 : norveç'te yapılan halk oylamasında monarşi yandaşları galip çıktı.
kasim, 15 : mantovani, italyan asıllı besteci (ö. 1980)
kasim, 21 : albert einstein'ın, enerji ile kütle arasındaki ilişkiyi meşhur e=mc2 denklemi ile ifade ettiği "cismin ataleti içerdiği enerji miktarına bağlı mıdır?" adlı makalesi "annalen der physik" dergisinde yayımlandı.
kasim, 28 : irlanda siyasi partisi sinn féin kuruldu.
aralik, 9 : fransa'da din ve devlet işlerini birbirinden ayıran bir yasa kabul edildi.
aralik, 26 : güney afrika, pretoria'da 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. elmasa "cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen dünyanın en büyük pırlantası " 530.2 karatlık, 74 yüzlü afrika'nın büyük yıldızı" britanya tacına yerleştirildi.
ocak, 2 : rus-japon savaşında çin'deki rus üssü port arthur, japon deniz kuvvetlerine teslim oldu. rus imparatorluğu'nu çöküşe götüren ve 1905 devriminin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.
ocak, 9 : moskova'da kışlık saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.
ocak, 10 : akil öztuna, türk oyuncu (ö. 1985)
ocak, 10 : kārlis baumanis, letonyalı söz yazarı
ocak, 10 : louise michel, paris komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist.
ocak, 10 : paris komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist louise michel.
ocak, 11 : mustafa kemal, kurmay yüzbaşı rütbesiyle harp akademisinden mezun oldu.
ocak, 12 : hüseyin nihal atsız, türkçü ve turancı fikirleriyle tanınan yazar. (ö. 1975)
ocak, 14 : ernst abbe, alman fizikçi ve sanayici (d. 1840)
ocak, 17 : guillermo stábile, arjantinli futbolcu (ö. 1966)
ocak, 21 : christian dior, fransız moda desinatörü (ö. 1957)
ocak, 21 : ıı. dünya savaşı sonrasında dünya modasına hükmeden fransız moda desinatörü christian dior.
ocak, 22 : birinci rus devrimi başladı. çar birliklerinin kışlık saraya dilekçe vermek için yürüyüşe geçen işçilere ateş açmaları ve ''kanlı pazar'' diye anılan günde, 500 işçiyi öldürmeleri üzerine ayaklanmalar başgösterdi.
ocak, 23 : yedi sekiz hasan paşa, osmanlı paşası (d. 1831)
ocak, 26 : güney afrika pretoria'da 3,106 kırat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. elmasa ''cullinan'' adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen ''afrika'nın büyük yıldızı'' adındaki 530.2 kıratlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası, britanya tacına yerleştirildi.
subat, 1 : emilio g. segré, nobel ödülü sahibi
subat, 2 : ayn rand, rus asıllı amerikan yazar (ö. 1982)
subat, 5 : mustafa kemal, şam’da bulunan 5. ordu’ya atandı.
subat, 7 : ulf von euler, isveç'li fizyolog, nobel tıp ödülü sahibi (ö. 1983)
subat, 15 : lewis wallace, amerikan iç savaşı birlik kuvvetleri generali, devlet adamı ve yazar (d. 10 nisan 1827)
mart, 19 : albert speer, alman siyasetçi (ö. 1981)
mart, 23 : joan crawford, abd'li aktris (ö. 1977)
mart, 23 : lale andersen, lili marleen ile tanınan alman şarkıcı (ö. 1972)
mart, 24 : "dünya'dan ay'a seyahat", "denizler altında 20.000 fersah", "kaptan grant'ın çocukları" isimli eserlerin ve daha birçok bilimkurgu romanının yazarı jules verne..
mart, 24 : fransız yazar ve bilimkurgu edebiyatının öncülerinden jules verne öldü
mart, 24 : jules verne, fransız yazar (d. 1828)
mart, 25 : albrecht mertz von quirnheim, alman asker (ö. 1944)
nisan, 2 : hindistan'daki depremde yaklaşık 370.000 kişi hayatını kaybetti.
nisan, 11 : einstein, izafiyet teorisinı açıkladı.
mayis, 16 : henry fonda, abd'li oscar ödüllü sinema oyuncusu
haziran, 20 : abd'li yazar lillian hellman. hayat arkadaşı yazar dashiel hammet'le birlikte ifade özgürlüğü üzerindeki baskılara karşı koyuşuyla bilinen helmann ve hammet adına her yıl baskı altındaki yazarlara için insan hakları gözlem kuruluşunca ödül veriliyor.
haziran, 21 : egzistansiyalizm (varoşçuluk) akımının öncüsü fransız filozof, romancı ve oyun yazarı jean paul sartre.
haziran, 21 : fransız yazar ve varoluşçu filozof jean-paul sartre doğdu.
haziran, 26 : amerika'da dünya sanayi işçileri örgütü kuruldu.
haziran, 27 : çarlık rusyası'nın karadeniz'deki en büyük savaş gemisi potemkin'de bozuk kumanyaya karşı isyan başladı. deniz eri matyuşenko'nun önderliğini yaptığı ayaklanma, çar'ın ordu üzerindeki otoritesini sarstı.
haziran, 27 : kurtlu yemeğe karşı çıkan tayfaların kurşuna dizilmesini önlemek isteyen rus savaş gemisi potemkin'in mürettebatı karadeniz'de ayaklanıp gemiyi odessa'ya doğru yönlendirdi.birinci rus devrimin ilk ayaklanması odessa'da başladı.
haziran, 27 : rus savaş gemisi potemkin'de isyan başladı.
haziran, 30 : albert einstein hareketli cisimlerin elektrodinamiği isimli makalesini yayımlayarak özel görelilik kuramını ortaya atmış oldu.
temmuz, 3 : rusya 'da askerler genel greve giden altı binden fazla işçiyi öldürdü.
temmuz, 6 : alfred deakin, ikinci kez avustralya başbakanı seçildi.
temmuz, 19 : edgar (parks) snow doğdu. çin devrimi gerçekleşmeden önce çin komünistleri üzerine en önemli haberleri gerçekleştiren amerikalı gazeteci.
temmuz, 21 : ermeniler'in sultan ikinci abdülhamid han'a yıldız suikastı
temmuz, 21 : ıı. abdülhamid'e yıldız camii önünde suikast girişimi
temmuz, 21 : osmanlı padişahı ve halifesi ıı. abdülhamid, kendisine karşı ermeni komitecilerinin rol aldığı bombalı suikast girişiminden kurtuldu.
temmuz, 25 : elias b. canetti doğdu. eserleriyle kalabalıkların duygularını, iktidarın yol açtığı ruhsal bozuklukları ve toplumla çatışma içindeki bireye ışık tutan bulgar yazar 1981'de nobel edebiyat ödülünün de sahibi.
agustos, 10 : eugene dennis. amerikan komünist partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi dennis 1959-61 arasında da abdkp'nin başkanıydı. 61.
agustos, 13 : norveç'te düzenlenen referandumda, isveç'ten ayrılma kararı çıktı.
eylul, 5 : "gün ortasında karanlık" adlı kitabıyla ünlü, macar asıllı ingiliz yazar arthur koestler.
eylul, 5 : abd'nin new hampshire kentinde imzalanan anlaşmayla rus-japon savaşı sona erdi.
eylul, 5 : arthur koestler, macar asıllı ingiliz yazar (ö. 1983)
eylul, 18 : efsanevi isveçli oyuncu greta garbo.
eylul, 18 : greta garbo, isveçli sinema oyuncusu
ekim, 1 : galatasaray spor kulübü kuruldu.
ekim, 4 : orville wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, ilk uçan adam unvanını kazandı.
ekim, 10 : eugene dennis. amerikan komünist partisi'nin genel sekreteri olarak 1945-57 arasında görev yapan sendika önderi dennis 1959-61 arasında da abdkp'nin başkanıydı. 61.
ekim, 20 : türkiye'nin ilk futbol klübü galatasaray kuruldu.
ekim, 23 : felix bloch, isviçreli-abd'li fizikçi ve nobel ödülü sahibi (ö. 1983)
ekim, 26 : kuzey avrupa ülkeleri norveç ve isveç ayrıldılar.
ekim, 26 : norveç, isveç'ten bağımsızlığını ilan etti.
ekim, 30 : aspirin ilk kez satışa sunuldu.
kasim, 3 : rus çarı ıı. nikolay siyasi tutuklulara af getiren bir belgeyi imzaladı.
kasim, 12 : norveç'te yapılan halk oylamasında monarşi yandaşları galip çıktı.
kasim, 15 : mantovani, italyan asıllı besteci (ö. 1980)
kasim, 21 : albert einstein'ın, enerji ile kütle arasındaki ilişkiyi meşhur e=mc2 denklemi ile ifade ettiği "cismin ataleti içerdiği enerji miktarına bağlı mıdır?" adlı makalesi "annalen der physik" dergisinde yayımlandı.
kasim, 28 : irlanda siyasi partisi sinn féin kuruldu.
aralik, 9 : fransa'da din ve devlet işlerini birbirinden ayıran bir yasa kabul edildi.
aralik, 26 : güney afrika, pretoria'da 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. elmasa "cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen dünyanın en büyük pırlantası " 530.2 karatlık, 74 yüzlü afrika'nın büyük yıldızı" britanya tacına yerleştirildi.
