1
ki bağlacı ve ki ekinin yazımı :
dilimizde iki tür "ki" vardır:
bağlaç olan "ki" ve ek olan "-ki".
bağlaç olan "ki" ayrı yazılır.
1. ki bağlacı
a. iki cümleyi birbirine bağlar; açıklama ilgisi sağlar:
öyle hızlı koşuyor ki sanırsın köpek kovalıyor.
b. cümlede sebep-sonuç ilgisi sağlar:
bu çocuklar ki geleceğimizin teminatı olacaklar.
c. ki bağlacı sözcük olduğundan ünlü uyumlarına uymaz:
baktı ki, öyle ağladı ki...
ki bağlacı çıkarılıp yerine virgül ya da uygun bir bağlaç konabilir. bu uygulama yapılabiliyorsa "ki" bağlaçtır ve ayrı yazılır. böylelikle -ki ekiyle karıştırılmaz:
sen ki beni sevmezsin, (bağlaç) içimdeki korkuyu anlayamazsın, (ek)
eylemlerden sonra gelen ki' ler ayrı yazılır:
anladım ki gelmeyecek.
ki bağlacı kendisi gibi bağlaç olan sözcüklerle bitişik yazılır:
hâlbuki, mademki, oysaki, belki
2. -ki ekinin yazımı
"-ki" eki eklendiği sözcüğü zamir ya da sıfat yapar. bu yüzden bu eki iki biçimde inceleriz:
a. ilgi zamiri -ki: bir adın yerini tutar, ünlü uyumlarına uymaz ve bitişik yazılır:
benim kalemim siyah, seninki yeşil (senin kalemin)...
b. sıfat -ki: eklendiği sözcüğü yer ve zaman anlamlı sıfat yapar. bitişik yazılır:
evdeki hesap çarşıya uymaz. sen dünkü filmi izleyemedin.
birkaç sözcük dışında ünlü uyumlarına uymaz:
dünkü, bugünkü, öbürkü...
-ki eki kaldırıldığında anlam bozulur. bu durumda ektir ve birleşik yazılır.
dilimizde iki tür "ki" vardır:
bağlaç olan "ki" ve ek olan "-ki".
bağlaç olan "ki" ayrı yazılır.
1. ki bağlacı
a. iki cümleyi birbirine bağlar; açıklama ilgisi sağlar:
öyle hızlı koşuyor ki sanırsın köpek kovalıyor.
b. cümlede sebep-sonuç ilgisi sağlar:
bu çocuklar ki geleceğimizin teminatı olacaklar.
c. ki bağlacı sözcük olduğundan ünlü uyumlarına uymaz:
baktı ki, öyle ağladı ki...
ki bağlacı çıkarılıp yerine virgül ya da uygun bir bağlaç konabilir. bu uygulama yapılabiliyorsa "ki" bağlaçtır ve ayrı yazılır. böylelikle -ki ekiyle karıştırılmaz:
sen ki beni sevmezsin, (bağlaç) içimdeki korkuyu anlayamazsın, (ek)
eylemlerden sonra gelen ki' ler ayrı yazılır:
anladım ki gelmeyecek.
ki bağlacı kendisi gibi bağlaç olan sözcüklerle bitişik yazılır:
hâlbuki, mademki, oysaki, belki
2. -ki ekinin yazımı
"-ki" eki eklendiği sözcüğü zamir ya da sıfat yapar. bu yüzden bu eki iki biçimde inceleriz:
a. ilgi zamiri -ki: bir adın yerini tutar, ünlü uyumlarına uymaz ve bitişik yazılır:
benim kalemim siyah, seninki yeşil (senin kalemin)...
b. sıfat -ki: eklendiği sözcüğü yer ve zaman anlamlı sıfat yapar. bitişik yazılır:
evdeki hesap çarşıya uymaz. sen dünkü filmi izleyemedin.
birkaç sözcük dışında ünlü uyumlarına uymaz:
dünkü, bugünkü, öbürkü...
-ki eki kaldırıldığında anlam bozulur. bu durumda ektir ve birleşik yazılır.
