• 2
    amacım bir korku oluşturmak değil.

    deprem yüzünden kafayı yemiş durumdayım. yaklaşık 2 haftadır sürekli deprem ile alakalı şeyler okuyorum ve okuduklarım arasında benim bilgi altyapıma hitap eden, mantığıma oturan mustafa kılıç diye bir herifin bir hipotezi var. inanırsınız inanmazsınız fakat ben inanmaktayım. ya da aşırı düşünmekten kafayı yedim. bu herifin dediklerine göre depremin zamanını ve yaklaşık konumunu bazı parametreleri harmanlayarak ve doğayı gözlemleyerek tahmin etmek mümkün. çok fazla konuya hakim değilim ama dilim döndüğünce anlatmak istiyorum.

    deprem tahmini için sıralama şöyle;

    1- ayın konumu (bu en önemlisidir. her dolunayda deprem beklenmelidir. ay haritasını mutlaka takip edin https://gss.gs/k4f.png
    2- çevredeki yanardağ hareketleri
    3- dünya basınç haritası
    4- bulut haritası
    5- rüzgar haritası

    yeryüzünde oluşan çoğu depremin, tsunamilerin sebebi magma. evet magma! yeryüzündeki basınç dağılımını, rüzgar yönlerinin magma akıntısının yönüne ve davranışını etkiliyor. ya da tam tersi. dünyanın atmosferindeki yükler eşit dağılsaydı ne bir rüzgar ne de magma akıntısı oluşurdu. bu statik durumun sürdürülebilir olması imkansız. dolayısıyla ay, gezegen geometrisi yanında güneş solar patlamaları magma dahil dünyadaki tüm akışkanları etkiliyor.

    ben depremler hakkında çok az bilgiye sahibim fakat mevcuttaki donelerimi en çok destekleyen teori bu olduğu için paylaşıyorum.
    şu videoyu başta şuraya bırakayım. https://streamable.com/6a1x3b

    zıt yönlere oluşan yer kabuğu geriliminde yanardağlardan volkanik lav fışkırırken, aynı yönlere gerilim oluşumda "yanardağlardan lav fışkırmaz veya deprem olmaz" demek çelişkilidir.
    tüm depremlerde magma etkendir. ay, gezegenler vs. dolayısıyla basınç alanları deprem etkenidir. yer kabuğu altındaki magma yer yüzüne çıkacak delik bulduğunda (yanardağ) lav olarak fışkırır, yüzeye çıkacak delik bulamadığında, yer kabuğuna alttan vurur ve deprem olur.
    https://streamable.com/hxsjlm

    gezegen ve ay'ın geometrik dizilimi hava olaylarını etkiler. hava olayları (basınç hareketi) magmayı baskılar ve deprem meydana gelir. dünya yer kabuğu altında sıvı akışkan, üzerindeyse gaz akışkanları vardır. bunlar lav ve havadır. lavları şehrin su şebekesi olarak hayal edin. basınç yükselince su onlarca kat yukarıdaki çeşmenize kadar çıkabiliyor. boru patladığında yani sular kesildiğindeyse negatif basınç oluşur. dünya yer kabuğunu şehriniz, yer altında magmanın lavlarla aktığı tünelleri de su boruları olarak hayal edin. havadaki basınç aniden yer değiştirince (ay ve gezegenlerin geometrik dizilimi etkisi) tıpkı su dolu balonu sıkmak gibi. magma lavları yer yüzüne kanallardan iter. bu kanallar oldukça yatay ve uzundur. yer kabuğunun kalınlığına göreli. örneğin istanbul altında etna yanardağına veya en yakın pasif yanardağa kadar uzanan kanallar vardır. bu kanalların uzunluğu bazı yerlerde binlerce km. olabilir. isterseniz bu kanalları faylar olarak düşünebilirsiniz. aynı su şebekesinde suyun hareketi veya su kesildiğinde oluşan negatif basınca benzer bu lavlar kanallar içinde hareket eder. hareket esnasında da depremler oluşur. (bunları da mevcut bilimde tanımı ve mekaniği yanlış olan fay kırılması diyorlar.) örneğin itilen lav yerin altından şiddetle (tazyikli suyun bir hedefe vurması gibi) yukarı doğru yer kabuğuna vurur. bu esnada dalga benzeri sarsıntı oluşturur. sonra bu lav kanallardan çekilirken de artçılar meydana gelir.

    büyük istanbul depreminin şiddetini etna yanardağının aktiviteleri belirleyecektir. bu bağlamda etna yanardağını takip etmek mühimdir. eğer etna yanardağı lav boşalması meydana gelirse eğer enerjinin bir kısmı ordan açığa çıkacağı için istanbul depreminin şiddeti tamamen sallıyorum 7 büyüklüğünde olacaksa belki de 5 büyüklüğünde gerçekleşecektir.
    https://streamable.com/mzxbhn

    yukarıda bahsetmiş olduğum magma hareketlerinin yukarı yönlü olup olmayacağı konusu ise okuduğum heriften anladığım kadarı ile en yukarıda bahsetmiş olduğum ayın konumu, zıt esen rüzgar çarpışmaları, ani rüzgar değişimleri, bulut yoğunluğu değişimi ve basınç haritası bizlere gösterecektir.

    peki bunu nasıl analiz edeceğiz? windy.com'dan. kendileri 15 günlük tahmin yapmaktalar.

    türkiye üzerinden gideyim. mesela türkiye'nin üzerinde sallıyorum bugün yoğun kümelenmiş bulut oluşumları görüyorsanız anadolu levhasının çöktüğüne delalet eder. eğer tek bir bulut kümesi görünmüyorsa bu anadolu levhasının yükseldiğine delalet eder. sallıyorum windy.com tahminlerinde bugün yoğun bulut kümeleri varsa ve 2 gün sonraki tahminde bulutlar yer değiştirmiş ise anadolu levhasının yükseleceğine bu yükselme esnasında deprem oluşabileceğini söyler. depremin konumunu ise zıt rüzgar hareketleri ve basınç ile destekleniyorsa deprem riski çok yüksektir.

    misal hatay depremi. depremden önce anadolu levhası üzeri uzun süre bulutsuz (kurak) kalmıştı. deprem tahmini açısından bulutsuz havalarda yer kabuğunun yükseldiğini, bulutlu havalarda ise yer kabuğunun çöktüğünü varsayıyoruz. deprem sonrası haritaya baktığımızda anadolu levhasının çöktüğünü, güneydeki arap levhasının ise yükseldiğini düşünebiliriz. yani afrika/arap tektonik tabakası yükselerek anadolu levhasının (mecazen) üzerine bindi. https://gss.gs/eXY.png

    hemen hemen benzer bulut oluşumları hatay'da 6.4 büyüklüğündeki 20 şubat tarihli deprem https://gss.gs/8qw.png
    deprem esnasında ise bilindiği üzere ışık hüzmeleri gözlemlendi. bu bazı deprem anında ender gerçekleşen bir doğa fenomenidir. genelde bulut kümelerinin ters akışında gerçekleşir. iki çakıl taşına vurduğunuzda çıkan kıvılcım gibi ama bu yıldırım değildir.

    basınç konusunda gelecek olursak eğer devasa basınç merkezlerinde ani basınç değişikliği ve/veya zıt yönde basınç/bulut hareketi hareketin büyüklüğüne göreli deprem tetikleyebilir. ok ile işaretlenen yerler enerji boşalımı olabilecek bölgeler.
    mesela bu bir tahmindir. https://gss.gs/3uP.png (eski görsel)

    ay konusuna gelecek olursak eğer her dolunayda deprem beklenmelidir. ay kuzey yarımkürede dolunay halindeyken tektonik tabalar üzerindeki baskısı kaçınılmazdır. her dolunayda deprem olacak diye de bir şey yoktur. dediğim gibi ay dolunay halindeyse ve yukarıda bahsetmiş olduğum parametreleri sağlıyorsa yani basınç yönleri, bulut yoğunluğu değişimleri vs. ile destekliyorsa deprem riski yüksektir denebilir.

    bu okuduğum herif istanbul depremi hakkında şöyle bir yazı yazmış.

    marmara, adriyatik, balkanlar ve batı için tehlike yaratacak alçak basınç cumartesi günü oluşacak görünüyor. bu oluşan alçak basınç #etna yanardağını patlatırsa büyük #deprem riski azalacaktır. http://gss.gs/lNR
    ay, dünya çevresinde dönerken genelde ekvator çizgisi hizasında kuzey-güney zig-zaglar yapar. ayrıca ay bu esnada dünyaya yaklaşma ve uzaklaşma döngüsü içerisindedir. alttaki görsel güneş tutulmalarını gösteren temsili bir görseldir. bu görsel ay'ın gölgesinin geçtiği yerlerdir. http://gss.gs/tsB
    yani güneş genelde ekvator çizgisi, güney veya kuzey yarım küre yakınlarındadır ama güneşe göreli hizalar nedeniyle ay'ın gölgesi kutuplara yaklaşabilir. bu yüzden önemli olan deprem tahmini yapabilmek için ay'ın hangi ülkelerin (tektonik levha) tam hizasında olduğuna bakmaktır. (depremlerde en önemli öncül etkenlerden biri olan profesyonelce takip edildiğinde daha sağlıklı sonuçlar çıkacaktır. ben amatörce bir şeyler anlatmaya çalışıyorum ve bazen üşenmezsem deprem tahmini yapıyorum.) hatırlayın! ay, çoğu büyük depremi yaşadığımızda dolunay halindeydi. bunu kanıt olarak sayar isek her dolunay #deprem beklemeliyiz. tabii ki her dolunay büyük deprem yaşayacağız anlamına gelmiyor. çünkü büyük deprem için bir şey daha gereklidir. bu yerkabuğunda biriken potansiyel enerjidir. potansiyel enerjiyi harekete geçiren de magmadır. magma (yer kabuğu altındaki lav denizi veya eriyik sıvıdır) fakat bu lav denizi yer kabuğu altında şelale veya normal denizin altındaki gibi akmaz. çünkü hayal edemeyeceğiniz büyüklük/güçte basınç altındadır. magmada gerçekleşen paskal prensibidir.

    pascal'ın prensibi, kapalı bir sıvı üzerindeki basınçtaki herhangi bir değişikliğin (lastik kapağa bastırmak gibi), sıvının her bölümüne eşit olarak iletildiğini belirtir - hidrolik frenlerin fiziği bu şekildedir. https://streamable.com/o6k5kq

    dönelim tahmine... cuma günü ispanya ve ingiltere üzerinde alçak basınç merkezi oluşacak görünüyor. bu alçak basınç merkezi oluştuktan sonra doğu ve/veya kuzey doğu yönüne hareket ediyor. bu oluşumlar etna, lapalma ve/veya izlanda yanardağının patlamasına sebep olabilir. yanardağlar patlar ise ay baskısı gerçekleştiğinde sıkışan magma potansiyel enerjiyi yanardağ bacalarından boşaltarak yer kabuğunda büyük deprem riskini azaltacaktır. tekrar ay yörüngesine döner isek, ay-dünya hizası türkiye'den de geçiyor. bu nedenle ay'ın gelecek dolunayda dünya-ay hizasının oluşturduğu izdüşüm yolu takip edeceği deprem tahmininde önem taşıyacak. anlaşılır olsun diye çizgiler çekeceğim. ay, mısır-istanbul çizgisi veya çorum-tahran çizgisinde ise mevcut deprem bölgesinde %70 6'dan büyük 7'den küçük deprem olacaktır. eğer ay hizası tam deprem bölgesinden geçerse o zaman rutin artçılar olurken aynı anda marmara, balkanlar, antalya, midilli arnavutluk civarında 5'den büyük 6.5'ten küçük deprem riski oluşacaktır.
    @mkilic76

    ben bu beyefendinin hipotezlerine inanıyorum ve değerli buluyorum. deli saçması diyenler de çok olacaktır. ben her şeye rağmen 25 şubat ve 8 mart arasında çok dikkatli olunması gerektiğini vurgulamak isterim. her dolunay öncesi deprem çantamızı güncelleyelim. biz burada depremi çok yoğun yaşıyoruz. evimizde rahat duramıyoruz. gözümüz sürekli avizede acaba sallanıyor muyuz diye paranoyaya bağlamış durumdayız. anlamanız biraz güç olacaktır ama cidden çok sıkıntılı bir durum. dikkat etmekten zarar gelmez. dediğim tarihler de benim için kendinize dikkat edin.

    edit: çok yoğun olduğum için entryi baştan tekrar okumadan direkt yolladım. yazım imla anlatım bozukluğu olabilir. ben sadece bu hipotezin kafama çok yattığı için çok da fazla anlamadan naçizane belirtmek istedim.
App Store'dan indirin Google Play'den alın