• 162
    gedikli eksik mevkimizdir efendim kendisi.

    bir söylem vardır hani, rıdvan dilmen çok kullanır bunu programlarda: "atanın ve tutanın iyi olacak" diye.

    bu önerge günümüz modern futboluna göre halen doğru, ancak eksiktir. günümüzde "atanın, tutanın ve merkez orta sahan iyi olacak" olmalıdır.

    buradaki "iyi" kavramı aslında tam anlatılmak isteneni karşılamayabilir. evet iyi, ama neye göre iyi? yani iyi 3 tane merkez orta saha seni 4-3-3 düzeninde yeterli kılar mı? esasında açmak istediğim konu bugün bu.

    orta saha merkez dediğimizde aslında toplamda 3 farklı pozisyonu işaret ediyoruz. bunlardan 1.si 10 numara, günümüzde çok kullanılmasa da artık eskiye (10 numaraların moda olduğu zamanlara) göre halen aktif bir pozisyon. diğer ikisi merkez orta saha ve ön libero.

    bizim gibi savunmadan pasla çıkmaya, topa sahip olmaya çalışan takımlarda en önemli parça ön liberodur. yani moda tabir ile "6 numara" denilen yer.

    buradaki oyuncunun topu iyi dağıtması, çevre kontrolünün yüksek olması, presten kaçabilmesi ancak savunma yönünde de prese katkıda bulunması elzemdir. bu pozisyondaki oyuncunun buradaki bazı özelliklerinin düşük olması sistemin işlememesini, yetersizliğini göz önünde bulundurur.

    merkez orta sahalar ise işin tabir-i caizse ameleliğini yapacak alandır. hem hücumda yaratıcı, hem savunmada etkili, birebirlerde hücumda adam geçebilecek, savunmada adam kovalayacak, pas dağıtımı konusunda en az 100 üzerinden 80 etkili olacak oyuncular lazım. tabi bir de oyun okuma, futbolu bir satranç gibi düşünüp 2-3 hamle sonrasını hesaplayabilecek oyunculardan oluşmalı.

    10 numaraların moda olduğu dönemde oradaki son maddeyi çoğunlukla 10 numaralar yapar, arkasındaki orta sahalar adam kovalardı. efsane milan 4-1-2-1-2'sinde bile bu şekilde işlemiş bir sistemden bahsediyoruz. ama günümüzde bu "8 numara" dediğimiz adamların bu etkiyi alması nedeniyle aslında 10 numara pozisyonu biraz biraz ortadan kayboluyor.

    bunu çıkaran da yine pep guardiola'dan başkası değil. guardiola öncesi barcelona 4-2-3-1 düzeninde diziliyor, ronaldinho 10 numara pozisyonunda xavi ve iniesta'nın önünde oynuyordu. guardiola buradan 10 numarayı çıkarıp bir 6 numara (busquets) ekleyerek kendisinin oynamak istediği oyuna daha uygun, daha disiplinli bir yapı kurdu. başarılı olunca dünya bunu kopyalamaya başladı ve 10 numara ortadan kaybolmaya başladı. ancak bazı takımlarda (özellikle xavi - iniesta gibi 2 tane inanılmaz yaratıcı merkez orta saha bulamayan ekiplerde) halen bu 10 numara pozisyonunda (ya da yakın) oyuncular izleyebiliyoruz.

    bu kadar girizgah yeterli olmalı, gelelim ben neden bu başlıktayım?

    aslında ilk tanım açıklıyor: bizim gedikli eksiğimiz bu pozisyon.

    4-3-3 veya varyasyonları (4-1-2-2-1 / 4-2-3-1 vb. aklınıza hangisi gelirse) gibi bir şablonda oynayan bir takımda mevcut orta saha merkez (6 - 8 - 10 numaralar dahil) oyuncu sayısı en az 8 olmalı. olası sakatlıklar - cezalar - form düşüklükleri vb. tüm unsurlar dikkate alınarak bu şekilde kurgu yapılmalı.

    galatasaray üzerinden konuşursak eğer 3 ön libero 5 merkez orta saha oyuncusu olmalı.

    şu anda eldeki kadroda taylan - aytaç - berkan - cicaldau var. yani 8 oyuncu olması gereken yerde 4 oyuncu var. hadi assunçao vardı 5 diyeyim, o gitti pulgar geldi yine 5 diyeyim. ama burada 3 tane eksiği var galatasaray'ın şu anda.

    geçmişte daha da beter. ama oraya kadar inmek istemiyorum.

    peki neden 8 diyorum, nasıl dağıtıyorum.

    3 ön libero dedik, buradaki 3 ön liberonun ikisi benzer birisi farklı meziyetlerde oyuncular olması gerekli. yani burada 2 tane regista tipli ön libero, 1 de top kazanan ön libero olması gerek.

    merkez orta sahalarda da 4 olmalı, 2 tane box to box 2 tane de yaratıcı 8 olmalı.

    sonuncusu da 10 numara.

    bunun nedeni şu: sürekli aynı rakiple, rakipte aynı oyun kurgusu ile oynamıyoruz. tamam türkiye'de çoğu takım bize geride 5'li hatta yer yer 6'lı durup orta saha bloğunu savunmaya yaklaştırarak oynama çabası içerisinde, ama işin avrupa tarafı var, bazı rakipler bunu değiştirecektir vs.

    taktiksel dizgiyi bozmadan (ya da çok ufak nüans değişiklikleri ile) bu durumu terse çevirebilirsin. bunu yapmanın tek yolu var, orta saha merkezindeki rotasyonun.

    bir maç regista / box to box / yaratıcı ile oynarsın. diğer maçta regista / yaratıcı / yaratıcı ile oynarsın, diğer maçta top kazanan / yaratıcı / 10 ile oynarsın. yapabileceğinin bir tavanı yok bu sayıda orta saha ile. böylelikle rakibin aldığı önlemlerden kaçınmak daha kolay olduğu gibi rakibin neye önlem alacağını da doğru analiz - planlama ile çözebilirsin.

    yani belki en üst perdeden vermiş olacağım örnekleri ama şöyle anlatayım: bu takıma 2 tane andrea pirlo (regista), 1 tane ngolo kante (top kazanan), 2 tane gennaro gattuso (box to box), 2 tane kevin de bruyne (yaratıcı 8) ve 1 tane de bruno fernandes (yeni nesil 10 numara) lazım.

    yani burada kimseye gidip de "kante - de bruyne - bruno alınsın" demiyorum. diyemem de, öyle bir para yok zaten ortada. ama anlatmaya çalıştığım buna yakın tipte oyuncular ile kurulacak bir kadro.

    oynamaya çalıştığımız pas - pozisyon ne derseniz diyin bu oyun için topun hareket hızının çok yüksek olması, oyuncuların pozisyon bilgisinin, pas yeteneğinin, oyun görüşlerinin, tempolarının ve farkındalıklarının çok yüksek olması şart. bakın bu oyunda kaleci bile topa dokunmak zorunda, kalecinin bile ayakları iyi değilse topla alakası düşükse başarısızlık kaçınılmaz. böyle bir oyun yapısı bu. zor, zahmetli. hatta hatta söylemek istemezdim ama, bizim bütçemiz ile kurulabilecekten pahalı.

    bu sisteme oyuncu yetiştirmeye çalışmak, doğru plan. ancak yetiştirilecek oyuncular belli özellikler gösteriyorlar diyerek "tamam şunu alalım, geliştiririz" vs. denilecek bir düzen olmamalı. özellikle de orta sahada çünkü bu oyun için gerekli tüm özellikler bir orta saha oyuncusunun doğrudan sahip olması gereken özellikler ve bunu çeşitlendirdiğimizde işin rengi bambaşka yerlere gidebilir.

    eldeki orta saha grubu ile bırakın bu çeşitlendirmeyi yapmayı, sakatlık - ceza - formsuzluk vb. durumlarda eldeki oyuncunun yerine başkasını koymakta bile zorlandığımız bir yapı var maalesef ki.

    günümüz futbolunun en önemli pozisyonu ne forvet, ne kanat, ne bekler, ne stoperler ne de kalecidir. günümüz futbolunun en önemli pozisyonu net olarak merkez orta saha. sahanın ortasının kontrolünü almak, topla oynamak isteyen her takım için elzemdir.

    ancak dediğim gibi, bizim daimi eksiğimiz de bu pozisyondur. toplamda 8 oyuncu ile 3 sene birlikte oynatarak kuracağımız biz düzen gerekli bize. eldekiler (maalesef) bunu karşılayacak yeterlilikte değiller.

    umarım birisi fark eder bu sorunu da, bu konu üzerine eğilebilir galatasaray futbol takımı. geleceği kuracağız diyorsak önce orta saha merkezi geniş alternatifli bir şekilde 8 oyuncu ile kuracağız, gerisine sonra bakacağız.
App Store'dan indirin Google Play'den alın