45
stadyum sahnelerinin 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçı ve 23 kasım 1980 beşiktaş galatasaray maçında çekildiği, aziz nesin'in aynı isimli romanından sinemaya uyarlanan 1980 yapımı unutulmaz film. dönemin teknik imkansızları sebebiyle, yine aynı dönemin şartlarının yardımıyla gerçek maçta çekilmiştir bu sahneler. bu da bir dizi çekim hatasının yanı sıra bir dizi anektodu da beraberinde getirmiştir.
* filmdeki fikstür aslanlar-kartallar ve kartallar-kanaryalar şeklindedir. oysa gerçek hayatta bu maçlar ters sıralamayla oynanmıştır. o yüzden filmin sonundaki maçta nispeten yaz havası hakimken senaryoya göre sadece bir önceki hafta oynanan maçta mevsim kıştır ve herkes uzun kollu giyinmektedir. her ne kadar o dönem maçlar inönü stadı'nda oynanıyor olsa ve yarı yarıya tribünler olsa da gerçek hayatta aslanlar-kartallar maçında ev sahibi beşiktaş, kartallar-kanaryalar maçında ise ev sahibi fenerbahçe'dir.
* filmdeki aslanlar-kartallar maçını beşiktaş sait'in son dakika golleriyle 2-1 kazanmıştır. oysa gerçek hayatta maç galatasaray'ın 1-0 üstünlüğüyle sonuçlanmış, golü 65. dakikada turgay inal atmıştır. filmdeki maçta golü attığı anons edilen cüneyt tanman gerçek hayatta gol sonrası müfit erkasap'ın yerine oyuna girmiştir. fatih terim'in topu kafayla uzaklaştırdığı iki pozisyon yine maçtan alınmış görüntülerdir.
* filmdeki kartallar-kanaryalar maçında sait'in golleriyle 6-0'lık bir kartallar galibiyeti vardır. gerçek hayatta ise maçı ali kemal denizci'nin 88. dakikada attığı golle fenerbahçe 1-0 kazanmıştır.
* filmdeki senaryoyla gidersek aslanlar-kartallar maçında sait ve antrenör thompson arasında yedek kulübesinde çekilmiş sahneler var filmde. ancak gerçek hayatta bu sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında çekilmiştir. dikkatle bakıldığı vakit sait'in oyuna gireceği sahnede arkadaki tribünün üst tarafında dalgalanan sarı-lacivert bir bayrak görülebilir. ayrıca ironik şekilde gerçek hayattaki aslanlar-kartallar maçında beşiktaş antrenörü dorde milic çalışma izni olmadığı için, galatasaray antrenörü brian birch ise cezalı olduğu için maçı tribünden takip etmiştir.
* yine aslanlar-kartallar maçında duvar ahmet ve kerkenez sevim'in tribünde çekilen sahneleri var. bu sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında uzaktan çekimle kaydedilmiş ve üzerine stüdyoda seslendirilmesi yapılmıştır. ispanyol aysel, doktor refik ve filmin sonunda sait'e kavuşan hemşire hacer'in sahneleri de 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında çekilmiştir. tüm bu sahnelerin bu maçta çekilmesinin sebebi havanın yani "ışığın" güzel olmasıdır.
* kartallar-kanaryalar maçındaki sahaya takımla beraber çıkma sahnesi ise gerçekten yaşanmış, rahmetli kemal sunal hakikaten 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçı öncesi sahaya beşiktaş takımı ile beraber çıkmıştır. yine dikkatle bakıldığı zaman filmde gösterilen maç öncesindeki takım posteri çekimlerinde beşiktaş takımının 12 kişi olduğu, sağ alt sıradan ikinci oyuncunun bir foto muhabir ile kamufle edilmeye çalışıldığı görülür. hatta kemal sunal'ın solunda samet aybaba durmaktadır.
* sait'in attığı goller ise maçların öncesinde çekilmiştir ve diğer futbolcular figürasyon tarafından canlandırılmıştır. aslanlar maçında attığı gollerde zaten sadece hemen tepeden ve sadece kendisi görünecek şekilde çekimler yapılmıştır. keza ikinci golü de aynı şekilde 23 kasım 1980 beşiktaş galatasaray maçının öncesinde çekilmiştir. ancak saha kenarında antrenör thompson ile çekilen sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçından önce çekilmiştir. o yüzden sait kulübedeyken hava günlük güneşliktir, sahaya girip golünü attığında hatta gol sevincinde saha kapalıdır, saha kenarına gelip "ben oynamıyorum" dediği ve hocasının "benim için bir gol" diye ikna ettiği sahnede hava yine açılmıştır, topu alıp gol atışında hava kararmış ancak "bu sefer nah yakalarsınız" dediği anda yine günlük güneşlik olmuştur.
* kanaryalar maçında attığı goller de yine maç öncesinde çekilmiştir. yerden çekim olan gollerde sait'in topu hep boş kaleye vurması ve tribünlerin kıpırdamaması yine bu sebeptendir. ikinci yarıda ise normalde numaralının gölgesi sahaya vurmuş olmasına rağmen sait golü atarken hava yine pırıl pırıl güneşlidir. filmde "rauf" diye bahsi geçen ve sinirlenen kanaryalar teknik direktörü o sezon fenerbahçe'yi çalıştıran friedel rausch'tur. skor 2-0 olduktan sonra "ölüm sessizliği" diye gösterilen yedek kulübesi görüntüsü yine maç başlamadan kaydedilmiştir.
* duvar ahmet karakterine can veren kişi filmden 3 yıl önce 30 gibi genç bir yaşta futbola veda eden fenerbahçe kalecisi yavuz şimşek'tir. rıza çalımbay kartallar-kanaryalar maçından önce saha kenarında kulübeye giderken görülebilir. gazino sahnesindeki röportajı yapan gazeteci aslında filmin teknik yönetmeni zafer par'dır. maç anlatımlarını üstad pertev tunasesli yapmıştır. sait sarıoğlu'nun kartallar ile antrenmana çıktığı yer şeref stadı'dır. kerkenez sevim'in sahaya inip herkesi tek tek fırçaladığı kanaryalar antrenmanının mekanı ise dereağzı tesisleridir. her iki sahnede de o sezonun beşiktaş ve fenerbahçe futbolcuları yer almıştır. kanaryalar antremanında ise teknik direktör olarak kartalların hocası thompson'un görünmesi ise bir anektod olarak kalmıştır.
* filmle ilgili bir diğer anektod ise dönemin beşiktaş futbolcusu şaban kartal'dır. ilk olarak antreman sahneleri için kemal sunal beşiktaş kadrosu ile buluştuğunda "senin yüzünden kariyerim bitti, tribünler sürekli olarka mööö diye bağırıyor" diye arıza çıkardığı rivayet edilir. yine gerçekte iki maçın da kaybedilmesine rağmen senaryoda beşiktaş'ın 2 maçı 8 golle kazanmasının beşiktaş yönetimi tarafından filmin yapımcılarına koşulmuş bir şart olduğu iddiası vardır.
tabi tüm bunlar aslında filmin nasıl fedakarlıklarla çekildiğini de anlatıyor bir yandan. bütçeler, teknik imkanlar sınırlı. şimdiki gibi 400-500 figürasyon oynatacak bütçeler yok. yeşil ekranda çek arkasına yapıştır teknolojisi de yok. tabi futbolda da şimdiki gibi yayın hakları benzeri kısıtlamalar yok. maç öncesinde sahada bu tarz işler yapılabiliyor. tüm bunları bilerek izleyince de ayrı bir tadı oluyor.
* filmdeki fikstür aslanlar-kartallar ve kartallar-kanaryalar şeklindedir. oysa gerçek hayatta bu maçlar ters sıralamayla oynanmıştır. o yüzden filmin sonundaki maçta nispeten yaz havası hakimken senaryoya göre sadece bir önceki hafta oynanan maçta mevsim kıştır ve herkes uzun kollu giyinmektedir. her ne kadar o dönem maçlar inönü stadı'nda oynanıyor olsa ve yarı yarıya tribünler olsa da gerçek hayatta aslanlar-kartallar maçında ev sahibi beşiktaş, kartallar-kanaryalar maçında ise ev sahibi fenerbahçe'dir.
* filmdeki aslanlar-kartallar maçını beşiktaş sait'in son dakika golleriyle 2-1 kazanmıştır. oysa gerçek hayatta maç galatasaray'ın 1-0 üstünlüğüyle sonuçlanmış, golü 65. dakikada turgay inal atmıştır. filmdeki maçta golü attığı anons edilen cüneyt tanman gerçek hayatta gol sonrası müfit erkasap'ın yerine oyuna girmiştir. fatih terim'in topu kafayla uzaklaştırdığı iki pozisyon yine maçtan alınmış görüntülerdir.
* filmdeki kartallar-kanaryalar maçında sait'in golleriyle 6-0'lık bir kartallar galibiyeti vardır. gerçek hayatta ise maçı ali kemal denizci'nin 88. dakikada attığı golle fenerbahçe 1-0 kazanmıştır.
* filmdeki senaryoyla gidersek aslanlar-kartallar maçında sait ve antrenör thompson arasında yedek kulübesinde çekilmiş sahneler var filmde. ancak gerçek hayatta bu sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında çekilmiştir. dikkatle bakıldığı vakit sait'in oyuna gireceği sahnede arkadaki tribünün üst tarafında dalgalanan sarı-lacivert bir bayrak görülebilir. ayrıca ironik şekilde gerçek hayattaki aslanlar-kartallar maçında beşiktaş antrenörü dorde milic çalışma izni olmadığı için, galatasaray antrenörü brian birch ise cezalı olduğu için maçı tribünden takip etmiştir.
* yine aslanlar-kartallar maçında duvar ahmet ve kerkenez sevim'in tribünde çekilen sahneleri var. bu sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında uzaktan çekimle kaydedilmiş ve üzerine stüdyoda seslendirilmesi yapılmıştır. ispanyol aysel, doktor refik ve filmin sonunda sait'e kavuşan hemşire hacer'in sahneleri de 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçında çekilmiştir. tüm bu sahnelerin bu maçta çekilmesinin sebebi havanın yani "ışığın" güzel olmasıdır.
* kartallar-kanaryalar maçındaki sahaya takımla beraber çıkma sahnesi ise gerçekten yaşanmış, rahmetli kemal sunal hakikaten 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçı öncesi sahaya beşiktaş takımı ile beraber çıkmıştır. yine dikkatle bakıldığı zaman filmde gösterilen maç öncesindeki takım posteri çekimlerinde beşiktaş takımının 12 kişi olduğu, sağ alt sıradan ikinci oyuncunun bir foto muhabir ile kamufle edilmeye çalışıldığı görülür. hatta kemal sunal'ın solunda samet aybaba durmaktadır.
* sait'in attığı goller ise maçların öncesinde çekilmiştir ve diğer futbolcular figürasyon tarafından canlandırılmıştır. aslanlar maçında attığı gollerde zaten sadece hemen tepeden ve sadece kendisi görünecek şekilde çekimler yapılmıştır. keza ikinci golü de aynı şekilde 23 kasım 1980 beşiktaş galatasaray maçının öncesinde çekilmiştir. ancak saha kenarında antrenör thompson ile çekilen sahneler 26 ekim 1980 fenerbahçe beşiktaş maçından önce çekilmiştir. o yüzden sait kulübedeyken hava günlük güneşliktir, sahaya girip golünü attığında hatta gol sevincinde saha kapalıdır, saha kenarına gelip "ben oynamıyorum" dediği ve hocasının "benim için bir gol" diye ikna ettiği sahnede hava yine açılmıştır, topu alıp gol atışında hava kararmış ancak "bu sefer nah yakalarsınız" dediği anda yine günlük güneşlik olmuştur.
* kanaryalar maçında attığı goller de yine maç öncesinde çekilmiştir. yerden çekim olan gollerde sait'in topu hep boş kaleye vurması ve tribünlerin kıpırdamaması yine bu sebeptendir. ikinci yarıda ise normalde numaralının gölgesi sahaya vurmuş olmasına rağmen sait golü atarken hava yine pırıl pırıl güneşlidir. filmde "rauf" diye bahsi geçen ve sinirlenen kanaryalar teknik direktörü o sezon fenerbahçe'yi çalıştıran friedel rausch'tur. skor 2-0 olduktan sonra "ölüm sessizliği" diye gösterilen yedek kulübesi görüntüsü yine maç başlamadan kaydedilmiştir.
* duvar ahmet karakterine can veren kişi filmden 3 yıl önce 30 gibi genç bir yaşta futbola veda eden fenerbahçe kalecisi yavuz şimşek'tir. rıza çalımbay kartallar-kanaryalar maçından önce saha kenarında kulübeye giderken görülebilir. gazino sahnesindeki röportajı yapan gazeteci aslında filmin teknik yönetmeni zafer par'dır. maç anlatımlarını üstad pertev tunasesli yapmıştır. sait sarıoğlu'nun kartallar ile antrenmana çıktığı yer şeref stadı'dır. kerkenez sevim'in sahaya inip herkesi tek tek fırçaladığı kanaryalar antrenmanının mekanı ise dereağzı tesisleridir. her iki sahnede de o sezonun beşiktaş ve fenerbahçe futbolcuları yer almıştır. kanaryalar antremanında ise teknik direktör olarak kartalların hocası thompson'un görünmesi ise bir anektod olarak kalmıştır.
* filmle ilgili bir diğer anektod ise dönemin beşiktaş futbolcusu şaban kartal'dır. ilk olarak antreman sahneleri için kemal sunal beşiktaş kadrosu ile buluştuğunda "senin yüzünden kariyerim bitti, tribünler sürekli olarka mööö diye bağırıyor" diye arıza çıkardığı rivayet edilir. yine gerçekte iki maçın da kaybedilmesine rağmen senaryoda beşiktaş'ın 2 maçı 8 golle kazanmasının beşiktaş yönetimi tarafından filmin yapımcılarına koşulmuş bir şart olduğu iddiası vardır.
tabi tüm bunlar aslında filmin nasıl fedakarlıklarla çekildiğini de anlatıyor bir yandan. bütçeler, teknik imkanlar sınırlı. şimdiki gibi 400-500 figürasyon oynatacak bütçeler yok. yeşil ekranda çek arkasına yapıştır teknolojisi de yok. tabi futbolda da şimdiki gibi yayın hakları benzeri kısıtlamalar yok. maç öncesinde sahada bu tarz işler yapılabiliyor. tüm bunları bilerek izleyince de ayrı bir tadı oluyor.
