39
doğası gereği oyunu göbeğe sıkıştıran futbolcu rolüdür.
oyunun "sıkışması" hemen her zaman kötü bir şeymiş gibi lanse edilir. "oyun sıkıştı", "topu kanatlara açmak lazım", "oyun göbeğe sıkıştı" gibi klişe cümlelerle oyunun sıkışması hemen her zaman bilinçsiz yorumcularla herhangi bir sorunun kaynağı olarak gösterilir. top üçüncü bölgeye mi taşınamıyor? oyun göbeğe sıkışmıştır. gol yollarında sorun mu yaşanıyor? oyun göbeğe sıkışmıştır.
öncelikle oyunun "sıkışması" ne demek bunu düşünmemiz gerekiyor.
4-2-3-1 ligimizin mecburi dizilişlerinden. çoğu takım ya 4-2-3-1 şeklinde sahaya diziliyor, ya da bunun varyasyonlarını kullanıyor. 4-2-3-1 gibi göbekte stoperi üçletebileceğiniz bir diziliş olmadığı vakit, göbekteki yoğunluğun benzerini kanatlarda görmek imkansız oluyor.
tam da bu nedenle ben dar alanda oynayan takımların beklerinin çizgiye basmak zorunda olduğunu düşünüyorum. beklerin çizgide bulunması oyuncunun demarke kalmasına, daima "sıkışan" oyunda bir pas alternatifine ve orta yapacak olan bek oyuncusunun nispeten hareket alanına sahip olması demek. ayağı çizgiye basan beklerle birlikte oyunu "sıkıştıran" kanat forvetlerin kullanımı demek, hem göbekte yoğunluğa sahip olmanız anlamına gelir, hem de o yoğunluğun delemediği savunmaları kenarlarda demarke bulunan bek oyuncularıyla ve ortalarla aşmanız anlamına gelir. üstelik demarke beklerin ortayı yapacağı yerde yoğunluk, yani "sıkışıklık" denilen durum vardır.
elbette kanat forvetleri etkisiz hale getirmek de mümkün. üçlü savunmalar, altılı blok halinde bekleyen takımların sayısı son zamanlarda arttı. çünkü diziliş kağıdında tek forvet görsek de, çoğu takım kanat forvetleriyle göbeğe yaklaşarak aslında üç oyuncuyla orada bulunuyor. elit takımlara karşı oynayan düşük-orta profilli takımlar bu yoğunluğu altılı blokla savunduğu gibi, denk takımlar da üçlü savunmaları tercih edebiliyor.
hücumda savunmayı üçlü bırakabilmek, bekleri çizgiye bastırırken geri bloğu üç futbolcuyla üç parça halinde savunabilmek veya kanatları çizgiye bastırıp, bekleri orta sahaya göndermek, serbest orta sahaları da adeta kanat forvet gibi göbeği delmek için kullanmak çoğu türk teknik direktöre zor geldiği için, hemen her takım kanat forvet kullanıyor. hemen her takım beklerini çizgiye bastırıp ileri gönderemeyecek kadar "temkinli" oynadığı için de oyun sahiden "sıkışıyor".
oyunun "sıkışması" hemen her zaman kötü bir şeymiş gibi lanse edilir. "oyun sıkıştı", "topu kanatlara açmak lazım", "oyun göbeğe sıkıştı" gibi klişe cümlelerle oyunun sıkışması hemen her zaman bilinçsiz yorumcularla herhangi bir sorunun kaynağı olarak gösterilir. top üçüncü bölgeye mi taşınamıyor? oyun göbeğe sıkışmıştır. gol yollarında sorun mu yaşanıyor? oyun göbeğe sıkışmıştır.
öncelikle oyunun "sıkışması" ne demek bunu düşünmemiz gerekiyor.
4-2-3-1 ligimizin mecburi dizilişlerinden. çoğu takım ya 4-2-3-1 şeklinde sahaya diziliyor, ya da bunun varyasyonlarını kullanıyor. 4-2-3-1 gibi göbekte stoperi üçletebileceğiniz bir diziliş olmadığı vakit, göbekteki yoğunluğun benzerini kanatlarda görmek imkansız oluyor.
tam da bu nedenle ben dar alanda oynayan takımların beklerinin çizgiye basmak zorunda olduğunu düşünüyorum. beklerin çizgide bulunması oyuncunun demarke kalmasına, daima "sıkışan" oyunda bir pas alternatifine ve orta yapacak olan bek oyuncusunun nispeten hareket alanına sahip olması demek. ayağı çizgiye basan beklerle birlikte oyunu "sıkıştıran" kanat forvetlerin kullanımı demek, hem göbekte yoğunluğa sahip olmanız anlamına gelir, hem de o yoğunluğun delemediği savunmaları kenarlarda demarke bulunan bek oyuncularıyla ve ortalarla aşmanız anlamına gelir. üstelik demarke beklerin ortayı yapacağı yerde yoğunluk, yani "sıkışıklık" denilen durum vardır.
elbette kanat forvetleri etkisiz hale getirmek de mümkün. üçlü savunmalar, altılı blok halinde bekleyen takımların sayısı son zamanlarda arttı. çünkü diziliş kağıdında tek forvet görsek de, çoğu takım kanat forvetleriyle göbeğe yaklaşarak aslında üç oyuncuyla orada bulunuyor. elit takımlara karşı oynayan düşük-orta profilli takımlar bu yoğunluğu altılı blokla savunduğu gibi, denk takımlar da üçlü savunmaları tercih edebiliyor.
hücumda savunmayı üçlü bırakabilmek, bekleri çizgiye bastırırken geri bloğu üç futbolcuyla üç parça halinde savunabilmek veya kanatları çizgiye bastırıp, bekleri orta sahaya göndermek, serbest orta sahaları da adeta kanat forvet gibi göbeği delmek için kullanmak çoğu türk teknik direktöre zor geldiği için, hemen her takım kanat forvet kullanıyor. hemen her takım beklerini çizgiye bastırıp ileri gönderemeyecek kadar "temkinli" oynadığı için de oyun sahiden "sıkışıyor".
