5242
2009 yilinda etrafimdaki herkese soylemistim -cunku gorunen koy kilavuz istemez- turk ekonomi tarihinin gordugu en buyuk hatalardan biri "2008 krizi bizi teget gecti" aciklamasi olabilir diye. elimizde hayvan gibi likitide varken onlem almak yerine bunun sefasini surup teget gecti demek, bu parayi ben yiyecegim, zamani gelince halk pasta yesin demekti. cunku paranin sahibi biz degildik, turkiye'de uretim ise giderek azaliyordu.
yil 2015, emlak krizi 3 yildir bagira bagira geliyorum diyordu zaten. bugun insanlar dolarin haline sasirmis gibi bakiyor. halbuki aylar oncesinde fed sadece "brezilya ve turkiye gibi ulkelerden paramizi cekebiliriz cunku simdi bankacilik sorunumuz kalmadi" diyince bile dolar firlamisti. simdi bize verdikleri sure dolmak uzere. dolunca ne olacak? asil ironik olan 2008 krizinin sebeblerinden biri mortgage'ti ve bizi teget gectigi iddia edilirlen turkiye'yi muteahhit cenneti haline getirirken bankalar da amerika'da yapilan gibi kredi verme yarisina girmisti. simdi bizi teget gectigi iddi edilen kriz, ayni sebeple bodoslama ustumuze geliyor.
biraz geriye gidecegim. 2003 yilinda bir arkadas sohbetinde kredi kartlari hakkinda konusurken iki arkadas sunu savunmustuk: hukumet kredi karti verilmesine kota ve sart koymali aksi halde ekonomiyi cok kotu yonde etkileyecek. bankalar dusunulerek ekonomi kurulmazdi, hele ki ozel bankalar. bugun kredi kartlarinin actigi sorunu gormemek icin kor olmak gerek. kredi karti borcu olmayana kiz vermiyorlar.
bu iki seyi neden yazdigim gelince; testi kirildiktan sonra sapini anca bir tarafiniza monte edersiniz. cocuk testiyi havaya atip tutarak, sallaya sallaya yuruyorsa basarsin kulaginin dibine tokati. elindeki son testi kirilana kadar beklemezsin. bu tabi ki metafor, cocugu vurulur mu hic. turkiye'de ekonomik dongu yaklasik 10 yildir. boraz gecmisi inceleyip, biraz ekonomi bilgisiyle harmanlayinca basina ne gelecegini cok rahat gorebiliyorsun. bu kadar bariz seyleri sirf bireyse cikarlari icinhem siyasi hem sektor lideri kisiler gormezden geldi. kimse sasirmis gibi yapmasin. (belki rte'nin faiz haram diye dusmesini istedigini sananlar haric. ama onlara dunya donuyor dedigimizde de sasirmislrdi)
tek bir siyasi kanadi ya da partiyi isaret etmeyecegim. kimse kabul etmek istemese de muhalefet de bu durumdan memnundu. burada detaya girmeden size bakmaniz gereken yonu isaret edecegim. meclisteki milletvekillerinin cogunun ortak bir ozelligi var: hepsi eski hukumlu veya hakkinda sorusturma baslatilmis kisiler. hepsinin sebebi farkli; bazilari nitelikli dolandiriciliktan, bazilari sahtecilikten, bazilari cinayetten vs. birileri icin cefayi goz almis simdi sefa surmek icin dunya yansa umurunda olmayacak kisiler. iste bu nedenle umudum neredeyse yoktu ulkeyle ilgi (aslinda hala yok)
bu kadar uzun hikaye anlatmamin sebebi ise naif bir istek icin. lutfen gozunuzu acin! partizanlik yapmak icin zaman yok. su an buzdagina carpmis ama icinde hala orkestra calan titanik gibiyiz. first class yolcular da, en alttaki kacak binenler de batacak. elinizdekini kaptirmamaya ve her an faizi yukseltilebilecek eski kredilerinize dikkat edin. secim zamani soyle yapin boyle yapin diye akil verecek degilim, ustume vazife de degil. zaten benim oy verdigim partiye benim sandigimdan hep tek oy cikti.
icinizi karartmak icin de yazmiyorum bunlari. artik akilli olmanin vakti gelmedi mi? populist yaklasimlari bir kenara birakip, ustumuze gelen seyin adini koymanin. tek istedigim bilincli davranmasi herkesin. hem ekonomik hem de sosyal yapi bakimindan bir cokus yasarsak bunu en az zararla atlatmaliyiz.
galatasaray sozlukle ilgisiz kisim icin bile ilgisiz bir yazi yazdim belki. uyku tutmadi, kalkip aklima geleni yazdim. umarim cok sacmalamamisimdir. belki daha sonra bunun mantikli versiyonunu da yazarim.
saygilar
yil 2015, emlak krizi 3 yildir bagira bagira geliyorum diyordu zaten. bugun insanlar dolarin haline sasirmis gibi bakiyor. halbuki aylar oncesinde fed sadece "brezilya ve turkiye gibi ulkelerden paramizi cekebiliriz cunku simdi bankacilik sorunumuz kalmadi" diyince bile dolar firlamisti. simdi bize verdikleri sure dolmak uzere. dolunca ne olacak? asil ironik olan 2008 krizinin sebeblerinden biri mortgage'ti ve bizi teget gectigi iddia edilirlen turkiye'yi muteahhit cenneti haline getirirken bankalar da amerika'da yapilan gibi kredi verme yarisina girmisti. simdi bizi teget gectigi iddi edilen kriz, ayni sebeple bodoslama ustumuze geliyor.
biraz geriye gidecegim. 2003 yilinda bir arkadas sohbetinde kredi kartlari hakkinda konusurken iki arkadas sunu savunmustuk: hukumet kredi karti verilmesine kota ve sart koymali aksi halde ekonomiyi cok kotu yonde etkileyecek. bankalar dusunulerek ekonomi kurulmazdi, hele ki ozel bankalar. bugun kredi kartlarinin actigi sorunu gormemek icin kor olmak gerek. kredi karti borcu olmayana kiz vermiyorlar.
bu iki seyi neden yazdigim gelince; testi kirildiktan sonra sapini anca bir tarafiniza monte edersiniz. cocuk testiyi havaya atip tutarak, sallaya sallaya yuruyorsa basarsin kulaginin dibine tokati. elindeki son testi kirilana kadar beklemezsin. bu tabi ki metafor, cocugu vurulur mu hic. turkiye'de ekonomik dongu yaklasik 10 yildir. boraz gecmisi inceleyip, biraz ekonomi bilgisiyle harmanlayinca basina ne gelecegini cok rahat gorebiliyorsun. bu kadar bariz seyleri sirf bireyse cikarlari icinhem siyasi hem sektor lideri kisiler gormezden geldi. kimse sasirmis gibi yapmasin. (belki rte'nin faiz haram diye dusmesini istedigini sananlar haric. ama onlara dunya donuyor dedigimizde de sasirmislrdi)
tek bir siyasi kanadi ya da partiyi isaret etmeyecegim. kimse kabul etmek istemese de muhalefet de bu durumdan memnundu. burada detaya girmeden size bakmaniz gereken yonu isaret edecegim. meclisteki milletvekillerinin cogunun ortak bir ozelligi var: hepsi eski hukumlu veya hakkinda sorusturma baslatilmis kisiler. hepsinin sebebi farkli; bazilari nitelikli dolandiriciliktan, bazilari sahtecilikten, bazilari cinayetten vs. birileri icin cefayi goz almis simdi sefa surmek icin dunya yansa umurunda olmayacak kisiler. iste bu nedenle umudum neredeyse yoktu ulkeyle ilgi (aslinda hala yok)
bu kadar uzun hikaye anlatmamin sebebi ise naif bir istek icin. lutfen gozunuzu acin! partizanlik yapmak icin zaman yok. su an buzdagina carpmis ama icinde hala orkestra calan titanik gibiyiz. first class yolcular da, en alttaki kacak binenler de batacak. elinizdekini kaptirmamaya ve her an faizi yukseltilebilecek eski kredilerinize dikkat edin. secim zamani soyle yapin boyle yapin diye akil verecek degilim, ustume vazife de degil. zaten benim oy verdigim partiye benim sandigimdan hep tek oy cikti.
icinizi karartmak icin de yazmiyorum bunlari. artik akilli olmanin vakti gelmedi mi? populist yaklasimlari bir kenara birakip, ustumuze gelen seyin adini koymanin. tek istedigim bilincli davranmasi herkesin. hem ekonomik hem de sosyal yapi bakimindan bir cokus yasarsak bunu en az zararla atlatmaliyiz.
galatasaray sozlukle ilgisiz kisim icin bile ilgisiz bir yazi yazdim belki. uyku tutmadi, kalkip aklima geleni yazdim. umarim cok sacmalamamisimdir. belki daha sonra bunun mantikli versiyonunu da yazarim.
saygilar
