3
sancili bir surecin ardindan, cumhuriyetin ilanindan hemen sonra kurulmus olan ve dunyanin en buyuk spor organizasyonunda ulkemizi temsil eden komitedir. kurulus hikayesi sadelestirilmis sekilde asagidadir.
turkiye milli olimpiyat komitesi yani tmok ;
1908 yilinda 2. mesrutiyet doneminde selim sirri tarcan onderliginde osmanli milli olimpiyat cemiyeti olarak kurulmustur. osmanli milli olimpiyat komitesinin ilk baskani servet-i fünun gazetesinin sahibi eski sporculardan ahmet ihsan tokgözdur. kurulusunu modern olimpiyatlarin babasi baron de coubertin ile tasarlayan selim sırrı tarcan genel sekreterlik görevini üstlenmis, uyeliklere ise hasib, asaf ve cevat rüştü beyler getirilmistir. bu gelisme servet-i funun dergisinin 5 ekim 1908 tarihli ve 889 nolu sayisinda "ahmet ihsan" imzasiyla soyle aktarilmaktadir.
--- alıntı ---
okuyucularımızın bildiği gibi, modern olimpiyat oyunları’nı yeniden kuran fransa’nın ileri gelenlerinden baron pierre de coubertin, geçtiğimiz yıl temmuz ayında istanbul’a teşrif ederek cimnastik üstatlarımızdan selim sırrı bey’i temsilci atamışlardı. selim sırrı bey, anayasa’nın ilan edilmesiyle verdiği sözü yerine getirip osmanlı milli olimpiyat cemiyeti’ni oluşturarak başkanlığını bana tevcih buyurduklarını, genel sekreterliği kendisinin yürüteceğini, hasip beyefendi ile asaf ve cevat rüştü bey kardeşleri yönetim kurulu üyeliklerine getirdiğini, içişleri bakanlığı makamına başvurarak cemiyetin tescili için girişimde bulunduğunu nazik bir mektupla beyan etmektedirler...
--- alıntı ---
1911 budapeşte birleşiminde osmanlı devleti, ioc üyeliğine resmen kabul edilmistir ve böylece osmanlı devleti, ioc üyelik sıralamasında 13. sırada yer almistir.
i. dünya savaşı sonrası 1919’da yapılan ioc savaşa neden oldukları gerekçesiyle osmanlı devleti, almanya, avusturya-macaristan ve bulgaristan`i komiteden ihrac etti. bu devletler savaş sonrasının ilk olimpiyatı olan antwerp 1920 oyunları’na davet edilmedi ve ayrica bu ulkelerin delegelerinin ioc temsilciligi unvanlari iptal edilmistir.
ancak 20 haziran 1921 tarihinde baron pierre de coubertin selim sirri tarcan`a yazdigi bir mektupla turk heyetini yeniden olimpiyat birlesmelerine davet etmistir.
--- alıntı ---
aziz meslektaşım;
uluslararası olimpiyat komitesi’nin son toplantısında türkiye temsilcisi olarak yeniden aramıza katılmanızı rica etmekle görevlendirildim. koşullar, görevinizi bir süre kesintiye uğratmış olsa da herkesin belleğinde yer etmiş bulunan kişisel dostluk duygularında hiçbir eksilme olmamıştır. bu mektubu en içten duygularımla birlikte bunun güvencesi olarak kabul etmenizi rica ederim.
uluslararası olimpiyat komitesi başkanı
baron pierre de coubertin
--- alıntı ---
bu gelisme uzerine baslanan hazirliklar kurtulus savasinin verdigi imkansizliklar sonucunda 25 haziran 1922de ‘milli olimpiyat cemiyeti’ yerine kaim cihan müsabakalarına iştirak cemiyeti adıyla kurulan ii. osmanlı olimpiyat cemiyeti’nin başkanlığına hasip bayındırlıoğlu getirilmesiyle tamamlanmistir.
fakat ayni zamanlarda, yani 31 temmuz 1922’de istanbul’da kurucumuz ali sami yen başkanlığında
türkiye idman cemiyetleri ittifakı (tici) kuruldu. tici’de burhan felek ikinci başkan, selim sırrı tarcan başdanışman olarak görev aldılar. bu gelişmeden sonra selim sırrı tarcan, kurulalı ancak iki ay olan ‘kaim cihan müsabakalarına iştirak cemiyeti’ni feshederek, 28 ağustos 1922’de geçici olarak iii. osmanlı olimpiyat cemiyeti’ni kurmus ve başkanlığı yine hasip bayındırlıoğlu`na teslim etmistir. ayni zamanda yeni cemiyette selim sırrı tarcan genel sekreter olmus ve ioc tüzüğüne uygun cemiyet tüzüğünün hazırlanmasına başlanmistir.
bu gelismeler yasanirken 1923 yili baslarinda 1924 paris olimpiyatlari icin ioc tarafindan turk sporcularini olimpiyata davet eden resmi bir yazi cemiyete gonderilmistir.
--- alıntı ---
paris, 20 şubat 1923
uluslararası olimpiyat komitesi temsilcisi selim sırrı bey’e;
uluslararası olimpiyat komitesi, sekizinci olimpiyat’ın paris’te yapılmasını kararlaştırmış olduğundan, 1924 oyunları’nın organizasyon kurulu, oyunlar ve şenliklere sizleri de davet etmekten onur duyar. 3 mayıs’tan, 27 temmuz’a kadar sürecek olimpiyat programının içinde karşılaşmalar yapılacaktır.
sevgilerimin kabulünü rica ederim efendim.
organizasyon komitesi başkanı kont j. clary
--- alıntı ---
bu gelişme sonrasında olimpiyat komitesi’nin yeniden oluşturulması için tici yöneticileriyle birlikte çalışan selim sırrı tarcan, 29 ekim 1923 çarşamba günü cumhuriyet’in ilan edilmesinin hemen ardından yeni komiteyi belirledi. 2 kasım 1923 pazar günü türkiye milli olimpiyat cemiyeti olarak ilk toplantısını yapan kurulda görev dağılımı şöyleydi:
hami başkan : cumhurbaşkanı, mustafa kemal atatürk
fahri başkan : başbakan, ismet inönü
başkan : ioc türkiye temsilcisi, selim sirri tarcan
ikinci başkan : ziraat eski genel müdürü, hasip bayındırlıoğlu
genel sekreter : tici başkanı, ali sami yen
üyeler : burhan felek (tici 2. başkanı ), taip servet (tici muhasebecisi), refik ismail (avukat), muvaffak menemencioğlu (tici istanbul bölge başkanı)
pesin not: yanlis animsamiyorsam tmok`da selim sirri tarcan ve ali sami yen arasinda yapilan bir anlasma ile tici bunyesinden bulundurulacak delege sayisinin olimpiyat komitesinin delege sayisindan daha fazla olmasi kararlastirilmistir. (u: tici`nin sartiydi diye hatirliyorum su an tam emin degilim)*
böylece, zaman içinde birkaç kez değişime uğrayan osmanlı milli olimpiyat komitesi’nin nihai adı 1923 yılında günümüze de ulaştığı şekilde türkiye milli olimpiyat komitesi (tmok) olarak resmiyet kazandı.
turkiye milli olimpiyat komitesi yani tmok ;
1908 yilinda 2. mesrutiyet doneminde selim sirri tarcan onderliginde osmanli milli olimpiyat cemiyeti olarak kurulmustur. osmanli milli olimpiyat komitesinin ilk baskani servet-i fünun gazetesinin sahibi eski sporculardan ahmet ihsan tokgözdur. kurulusunu modern olimpiyatlarin babasi baron de coubertin ile tasarlayan selim sırrı tarcan genel sekreterlik görevini üstlenmis, uyeliklere ise hasib, asaf ve cevat rüştü beyler getirilmistir. bu gelisme servet-i funun dergisinin 5 ekim 1908 tarihli ve 889 nolu sayisinda "ahmet ihsan" imzasiyla soyle aktarilmaktadir.
--- alıntı ---
okuyucularımızın bildiği gibi, modern olimpiyat oyunları’nı yeniden kuran fransa’nın ileri gelenlerinden baron pierre de coubertin, geçtiğimiz yıl temmuz ayında istanbul’a teşrif ederek cimnastik üstatlarımızdan selim sırrı bey’i temsilci atamışlardı. selim sırrı bey, anayasa’nın ilan edilmesiyle verdiği sözü yerine getirip osmanlı milli olimpiyat cemiyeti’ni oluşturarak başkanlığını bana tevcih buyurduklarını, genel sekreterliği kendisinin yürüteceğini, hasip beyefendi ile asaf ve cevat rüştü bey kardeşleri yönetim kurulu üyeliklerine getirdiğini, içişleri bakanlığı makamına başvurarak cemiyetin tescili için girişimde bulunduğunu nazik bir mektupla beyan etmektedirler...
--- alıntı ---
1911 budapeşte birleşiminde osmanlı devleti, ioc üyeliğine resmen kabul edilmistir ve böylece osmanlı devleti, ioc üyelik sıralamasında 13. sırada yer almistir.
i. dünya savaşı sonrası 1919’da yapılan ioc savaşa neden oldukları gerekçesiyle osmanlı devleti, almanya, avusturya-macaristan ve bulgaristan`i komiteden ihrac etti. bu devletler savaş sonrasının ilk olimpiyatı olan antwerp 1920 oyunları’na davet edilmedi ve ayrica bu ulkelerin delegelerinin ioc temsilciligi unvanlari iptal edilmistir.
ancak 20 haziran 1921 tarihinde baron pierre de coubertin selim sirri tarcan`a yazdigi bir mektupla turk heyetini yeniden olimpiyat birlesmelerine davet etmistir.
--- alıntı ---
aziz meslektaşım;
uluslararası olimpiyat komitesi’nin son toplantısında türkiye temsilcisi olarak yeniden aramıza katılmanızı rica etmekle görevlendirildim. koşullar, görevinizi bir süre kesintiye uğratmış olsa da herkesin belleğinde yer etmiş bulunan kişisel dostluk duygularında hiçbir eksilme olmamıştır. bu mektubu en içten duygularımla birlikte bunun güvencesi olarak kabul etmenizi rica ederim.
uluslararası olimpiyat komitesi başkanı
baron pierre de coubertin
--- alıntı ---
bu gelisme uzerine baslanan hazirliklar kurtulus savasinin verdigi imkansizliklar sonucunda 25 haziran 1922de ‘milli olimpiyat cemiyeti’ yerine kaim cihan müsabakalarına iştirak cemiyeti adıyla kurulan ii. osmanlı olimpiyat cemiyeti’nin başkanlığına hasip bayındırlıoğlu getirilmesiyle tamamlanmistir.
fakat ayni zamanlarda, yani 31 temmuz 1922’de istanbul’da kurucumuz ali sami yen başkanlığında
türkiye idman cemiyetleri ittifakı (tici) kuruldu. tici’de burhan felek ikinci başkan, selim sırrı tarcan başdanışman olarak görev aldılar. bu gelişmeden sonra selim sırrı tarcan, kurulalı ancak iki ay olan ‘kaim cihan müsabakalarına iştirak cemiyeti’ni feshederek, 28 ağustos 1922’de geçici olarak iii. osmanlı olimpiyat cemiyeti’ni kurmus ve başkanlığı yine hasip bayındırlıoğlu`na teslim etmistir. ayni zamanda yeni cemiyette selim sırrı tarcan genel sekreter olmus ve ioc tüzüğüne uygun cemiyet tüzüğünün hazırlanmasına başlanmistir.
bu gelismeler yasanirken 1923 yili baslarinda 1924 paris olimpiyatlari icin ioc tarafindan turk sporcularini olimpiyata davet eden resmi bir yazi cemiyete gonderilmistir.
--- alıntı ---
paris, 20 şubat 1923
uluslararası olimpiyat komitesi temsilcisi selim sırrı bey’e;
uluslararası olimpiyat komitesi, sekizinci olimpiyat’ın paris’te yapılmasını kararlaştırmış olduğundan, 1924 oyunları’nın organizasyon kurulu, oyunlar ve şenliklere sizleri de davet etmekten onur duyar. 3 mayıs’tan, 27 temmuz’a kadar sürecek olimpiyat programının içinde karşılaşmalar yapılacaktır.
sevgilerimin kabulünü rica ederim efendim.
organizasyon komitesi başkanı kont j. clary
--- alıntı ---
bu gelişme sonrasında olimpiyat komitesi’nin yeniden oluşturulması için tici yöneticileriyle birlikte çalışan selim sırrı tarcan, 29 ekim 1923 çarşamba günü cumhuriyet’in ilan edilmesinin hemen ardından yeni komiteyi belirledi. 2 kasım 1923 pazar günü türkiye milli olimpiyat cemiyeti olarak ilk toplantısını yapan kurulda görev dağılımı şöyleydi:
hami başkan : cumhurbaşkanı, mustafa kemal atatürk
fahri başkan : başbakan, ismet inönü
başkan : ioc türkiye temsilcisi, selim sirri tarcan
ikinci başkan : ziraat eski genel müdürü, hasip bayındırlıoğlu
genel sekreter : tici başkanı, ali sami yen
üyeler : burhan felek (tici 2. başkanı ), taip servet (tici muhasebecisi), refik ismail (avukat), muvaffak menemencioğlu (tici istanbul bölge başkanı)
pesin not: yanlis animsamiyorsam tmok`da selim sirri tarcan ve ali sami yen arasinda yapilan bir anlasma ile tici bunyesinden bulundurulacak delege sayisinin olimpiyat komitesinin delege sayisindan daha fazla olmasi kararlastirilmistir. (u: tici`nin sartiydi diye hatirliyorum su an tam emin degilim)*
böylece, zaman içinde birkaç kez değişime uğrayan osmanlı milli olimpiyat komitesi’nin nihai adı 1923 yılında günümüze de ulaştığı şekilde türkiye milli olimpiyat komitesi (tmok) olarak resmiyet kazandı.
