1
hem çok bilinen hem de yanlış bilinen, sık yanlış tanı konulan, tedavisi doğru uygulandığında çoğunlukla sekelsiz düzelen bir hastalık.
nedir bu bel fıtığı?
halk dilinde bel fıtığı, tıp dilinde lomber disk hernisi olarak bilinen hastalığa şimdi daha yakından bakacağız.
ilkokuldaki hayat bilgisi, ortaokuldaki fen bilgisi ve lisedeki biyoloji derslerinden hatırlarsınız.
canlılar yaşama şekilleri, beslenme biçimleri, evrimsel süreç vs derken çeşitli sınıflamalara ayrılır. bu sınıflamalardan birisi de omurga varlığına göre yapılan sınıflamadır.
evet sinek, örümcek, küçük sürüngenler, bazı deniz canlıları gibi hayvanların vücudunda omurga bulunmazken, insan ve karada yaşayan çok hücreli birçok canlıda da iskeletin belki de en önemli parçası olan omurga bulunur.
işte burada insan omurgasının bir örneği mevcut.
http://imgim.com/cv1.png
http://imgim.com/8893incij3867430.jpg
erişkin bir insanda bu omurga yaklaşık 70 cm uzunluğundadır. omurga tek bir kemikten oluşmaz.
omurga, özelleşmiş bazı kemiklerin bir araya gelmesiyle oluşur. bu kemiklere halk dilinde omur, tıp dilinde vertebra denir.
aşağıda örneği mevcut.
http://imgim.com/lv.jpg
http://imgim.com/7719incih4187114.jpg
********lütfen omur kemiğinin ortasındaki boşluğa* dikkat edin, birazdan anlatacağım.
insanlarda 33-34 adet omur bulunmaktadır. yani şu yukarıda resmini gördüğünüz omurga, 33 adet omur kemiğinin uç uca eklenmesiyle oluşmuştur.
bunlar kafatasının hemen altından başlayıp kuyruk sokumuna dek uzanırlar.
omurgada 7 adet boyun omuru*, 12 adet sırt omuru*, 5 adet bel omuru*, 5 sakral vertebra* ve 4 adet de kuyruk sokumu omuru* bulunur.
bu 33 omurganın ilk 24 tanesi birbirine eklemler aracılığıyla bağlanmıştır. işte fıtık dediğimiz şey, bu 24 tane omurun birbiriyle yaptığı eklemlerdeki bozulmadan kaynaklanır.
iki kemik kendi arasında şöyle bir eklem yapar.
http://imgur.com/KFulVUm
arada gördüğünüz mavi renkli şey disktir. burada daha yakından görün.
http://imgur.com/jRv7vnp
bu disk dediğimiz şey, yumuşak, silikon kıvamında, ortasında çekirdek şeklinde bir yapı bulunduran bir nevi yastıktır. kemiklerin birbiri üzerinde küçük hareketlerine izin vererek gövdemizin sağa, sola, öne, arkaya hareket etmesine izin verir.
http://imgur.com/lTwa8dB
resimde omurga öne ve arkaya eğildiğinde aradaki diskin şeklinin değişmesine dikkat edin.
her bir omurun ortasında bir delik vardır, yukarıda dikkat edin diye bahsetmiştim.
http://imgur.com/TOi8wKm
şimdi bu 33 tane omurun hepsinin ortası boş, bunlar üst üste binerek yaklaşık 70cm uzunluğundaki omurgayı oluşturur. dolaysıyla bu boşluklarda üst üste geldiği için 70 cm uzunluğunda bir kanal oluşur.
http://imgur.com/xP8ceYD
bu kanalın içinde ne var peki? vücudumuzun en karmaşık yapısı olan sinirlerin bir araya getirdiği omurilik. kafatası içinde yine sinirlerin oluşturduğu beyin varken, omurgadaki boşluğun içinde de yine sinirlerin oluşturduğu omurilik vardır.
bakın burada omurga kemiklerinin arasında sarı renkle görünen şey bu omurilik işte. en son resimde mavi renkte görünüyor.
http://imgur.com/rrQHXw0
http://imgur.com/atjbc2y
http://imgur.com/OXRhcUd
sağlam bir omurgada 33 adet omur, her iki omur arasındaki bir adet disk ve omurganın içindeki kanalda, boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanan omurilik bir düzen içerisinde boylu boyunca seyreder.
http://imgur.com/0UTMrKD
http://imgur.com/7qWTcKz
normal omurga hakkında az çok fikir sahibi olduk. şimdi gelelim esas meseleye.
yani bel fıtığı.
her iki omur arasındaki diskten bahsettik. görevi neydi?
disk, kemiklerin birbiri üzerinde hafif kayarak hareket etmesine izin vererek, vücudumuzun sağa, sola, öne, arkaya hareketini sağlamaktır.
hayatımız boyunca gövdemizi sürekli hareket ettiriyoruz, haliyle bu diskleri de sürekli kullanıyoruz. basit mantıkla sık kullanılan şey eskir, dolaysıyla bozulur. travmalar, yanlış hareketler, ağır yükleri orantısız kaldırma ve yaşlanmanın doğal süreci boyunca bu disklerin yapısı bozulur ve omuriliğin bulunduğu kanala doğru taşarak sinirleri o kanal içinde sıkıştırır. işte buna fıtık denir.
kafanız mı karıştı, hemen bir iki resim ve video koyarak daha kolay anlamanızı sağlayacağım.
http://imgur.com/vjWBFcn
http://imgur.com/I8mpPDU
http://imgur.com/6vRBazO
işte bu da mükemmel şekilde demonstre edilmiş 3 boyutlu bir video
https://www.youtube.com/watch?v=TcTYLp-vshs
şimdi diskin fıtıklaşan kısmı sinire bası yapıp bel ve bacak ağrısına sebebiyet verir. eğer fıtık boyun omurlarındaysa boyun ve kol ağrısı yapar. bazen uyuşma, karıncalanma da buna eşlik eder.
peki nedir bu fıtığın tedavisi?
yine sık bilinen bir yanlış, fıtığın ameliyatla tedavi edilmesi gerektiğidir. hayır efendim, fıtık nadiren ameliyat edilmelidir. öncelikli tedavi fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları olmalıdır.
fıtıklaşan kısım zaten zamanla küçülür, fizik tedavi uygulamaları ile beraber karın ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizlerin doğru yapılmasıyla hastanın şikayetleri tamamen kaybolabilir.
öğrendiğimiz kadarıyla felipe melo’nun bel fıtığı teşhisi 2012-2013 sezonunda konulmuş zaten. yani aradan 3 yıl geçmiş, gördüğünüz üzere bu 3 yıl boyunca melo ameliyat olmadan bunca zaman idare etmiş ki, futbolculuk gibi omurgayı çok zorlayan bir spor dalını da başarıyla icra etmiş.
o halde neden felipe melo bir anda ameliyat masasına yattı?
bilimsel bir gerçek ki, bel fıtığı öncelikle bel ağrısı yapar. küçük olan fıtıklar genellikle bel bölgesine lokalize olan ağrılar yapar. fıtık büyüdükçe diskten kopan parça kanala doğru iner ve bacaklara giden sinirlere de basmaya başlar.
http://imgur.com/ZCJKkPt
hatta bu bazen öyle ilerler ki, bacakta güçsüzlük olur ve geri dönüşümsüz bacak felçliklerine sebebiyet verir.
bu akşam galatasaray tv’de akşam haberlerini izledim.
kulüp doktoru yener ince’nin dediğine göre melo’nun son 10 gün içerisinde belinde olan ağrısı bacaklarına doğru yayılmaya başlamış ve bacakta güçsüzlük olduğunu hissetmiş. bu da demek oluyor ki belinde fıtıklaşan diskin boyutu artmış ve kanalda yer alan bacak sinirlerini sıkıştırmış ki neredeyse felçliğe sebebiyet veriyormuş.
melo hem şanssız hem şanslı. evet şanslı çünkü erken tanı aldı ve tedavisi çabuk yapıldı. beline vida konulmak zorunda kalmadı. zira geç kalınan vakalarda beldeki omurlara şu şekilde birkaç vida konulması gerekebiliyor. bu durumda futbol hayatı bitiyor zaten.
http://imgur.com/KxMRXyf
http://imgur.com/PW5XjPC
http://imgur.com/cFubWga
ama melo’ya yapılan ameliyat bu değil. belden 3-4cm bir kesi ile fıtıklaşan bölge açılıp, diskten kopup kanala ulaşan parça çıkartıldı ve kesilen yerler tekrar dikilerek ameliyat tamamlanmış oldu. bu ameliyatın adı discectomy olarak bilinir, yani diski kesme.
http://imgur.com/1puBbjC
http://imgur.com/V9lPqTi
şimdi en önemli meseleye geliyoruz, yani melo sahalara ne zaman dönecek?
bir kere basit bir yaranın iyileşmesi minimum 6 haftadır. yaranın büyüklüğüne göre bu süre değişir.
melo’ya yapılan discectomy gibi bir ameliyatta fıtığa ulaşmak için önce deriyi, sonra altındaki yağ dokuyu, sonra altındaki omurga kaslarını, sonra omurgaları birbirine saran yumuşak bağları kesiyorlar. sonra diskin fıtıklaşan parçasını alıyorlar ve kesilen tüm parçalar tekrar dikilerek ameliyata son veriyorlar.
ne dedik, basit bir yara için 6 hafta gerekiyor, bakın bu ameliyatta kaslar ve bağlar da dahil olmak üzere kaç tane yapı kesildi.
bir kere ilk 1 ayda ameliyat yerinde zedelenme olmaması ve fıtık olan bölgenin korunması amaçlı içinde demirler olan korse kullanılacak.
http://imgur.com/iqwRvLh
1.5-2 aylık, yani minimum 6 hafta sonrasında bu yaralar iyileşecektir. bundan sonraki aşama, bu süre boyunca zayıflayan bel ve karın kaslarını güçlendirmek için fizik tedavi uygulamasına geçilecektir. bu çok önemlidir çünkü yazının başında demiştik ki, zayıflayan kaslar fıtık oluşmasına sebebiyet verir.
şimdi ameliyatla fıtık düzeltildi ama bir başka bölgeden de başka bir fıtık oluşma riski mevcuttur.
en basitinden hamit altıntop örneğinde gördüğümüz gibi. kendisi yanlış hatırlamıyorsam en az 2 kez bu ameliyatı geçirdi. sonrası malum işte, kazık gibi adam, belini çeviremiyor. o esnekliğini kaybetmiş durumda.
çevrenizde de “fıtık ameliyatı oldum ama düzelmedim” diyen hastalar vardır mutlaka. işte bunun sebebi çoğunlukla ameliyatın başarısızlığı değil, hastanın aşırı kilolu olması ve tembellik yaparak fizik tedavi uygulamasına katılımının yetersiz olmasıdır.
bir kasın güçlenmesi de minimum 6 hafta diye hesap edersek toplamda 12 hafta* olur ki bu da en iyi durumda söz konusudur.
özetlemek gerekirse melo’nun önünde 3 aylık bir tedavi süresi var ve 31 mayısta ligler bitecek. şahsi kanaatim felipe melo sezonun sonundaki birkaç maç oynayabilir ama zaten kondüsyonu düşmüş olacağından ondan da verim alınamaz.
ne kadar şanslıyız ki melo bu ameliyatı şimdi oldu, çünkü yaz kampına hazır olacak ve seneye kaldığı yerden yardırmaya devam edecek.
geçmiş olsun pitbull, seni seviyoruz…
nedir bu bel fıtığı?
halk dilinde bel fıtığı, tıp dilinde lomber disk hernisi olarak bilinen hastalığa şimdi daha yakından bakacağız.
ilkokuldaki hayat bilgisi, ortaokuldaki fen bilgisi ve lisedeki biyoloji derslerinden hatırlarsınız.
canlılar yaşama şekilleri, beslenme biçimleri, evrimsel süreç vs derken çeşitli sınıflamalara ayrılır. bu sınıflamalardan birisi de omurga varlığına göre yapılan sınıflamadır.
evet sinek, örümcek, küçük sürüngenler, bazı deniz canlıları gibi hayvanların vücudunda omurga bulunmazken, insan ve karada yaşayan çok hücreli birçok canlıda da iskeletin belki de en önemli parçası olan omurga bulunur.
işte burada insan omurgasının bir örneği mevcut.
http://imgim.com/cv1.png
http://imgim.com/8893incij3867430.jpg
erişkin bir insanda bu omurga yaklaşık 70 cm uzunluğundadır. omurga tek bir kemikten oluşmaz.
omurga, özelleşmiş bazı kemiklerin bir araya gelmesiyle oluşur. bu kemiklere halk dilinde omur, tıp dilinde vertebra denir.
aşağıda örneği mevcut.
http://imgim.com/lv.jpg
http://imgim.com/7719incih4187114.jpg
********lütfen omur kemiğinin ortasındaki boşluğa* dikkat edin, birazdan anlatacağım.
insanlarda 33-34 adet omur bulunmaktadır. yani şu yukarıda resmini gördüğünüz omurga, 33 adet omur kemiğinin uç uca eklenmesiyle oluşmuştur.
bunlar kafatasının hemen altından başlayıp kuyruk sokumuna dek uzanırlar.
omurgada 7 adet boyun omuru*, 12 adet sırt omuru*, 5 adet bel omuru*, 5 sakral vertebra* ve 4 adet de kuyruk sokumu omuru* bulunur.
bu 33 omurganın ilk 24 tanesi birbirine eklemler aracılığıyla bağlanmıştır. işte fıtık dediğimiz şey, bu 24 tane omurun birbiriyle yaptığı eklemlerdeki bozulmadan kaynaklanır.
iki kemik kendi arasında şöyle bir eklem yapar.
http://imgur.com/KFulVUm
arada gördüğünüz mavi renkli şey disktir. burada daha yakından görün.
http://imgur.com/jRv7vnp
bu disk dediğimiz şey, yumuşak, silikon kıvamında, ortasında çekirdek şeklinde bir yapı bulunduran bir nevi yastıktır. kemiklerin birbiri üzerinde küçük hareketlerine izin vererek gövdemizin sağa, sola, öne, arkaya hareket etmesine izin verir.
http://imgur.com/lTwa8dB
resimde omurga öne ve arkaya eğildiğinde aradaki diskin şeklinin değişmesine dikkat edin.
her bir omurun ortasında bir delik vardır, yukarıda dikkat edin diye bahsetmiştim.
http://imgur.com/TOi8wKm
şimdi bu 33 tane omurun hepsinin ortası boş, bunlar üst üste binerek yaklaşık 70cm uzunluğundaki omurgayı oluşturur. dolaysıyla bu boşluklarda üst üste geldiği için 70 cm uzunluğunda bir kanal oluşur.
http://imgur.com/xP8ceYD
bu kanalın içinde ne var peki? vücudumuzun en karmaşık yapısı olan sinirlerin bir araya getirdiği omurilik. kafatası içinde yine sinirlerin oluşturduğu beyin varken, omurgadaki boşluğun içinde de yine sinirlerin oluşturduğu omurilik vardır.
bakın burada omurga kemiklerinin arasında sarı renkle görünen şey bu omurilik işte. en son resimde mavi renkte görünüyor.
http://imgur.com/rrQHXw0
http://imgur.com/atjbc2y
http://imgur.com/OXRhcUd
sağlam bir omurgada 33 adet omur, her iki omur arasındaki bir adet disk ve omurganın içindeki kanalda, boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanan omurilik bir düzen içerisinde boylu boyunca seyreder.
http://imgur.com/0UTMrKD
http://imgur.com/7qWTcKz
normal omurga hakkında az çok fikir sahibi olduk. şimdi gelelim esas meseleye.
yani bel fıtığı.
her iki omur arasındaki diskten bahsettik. görevi neydi?
disk, kemiklerin birbiri üzerinde hafif kayarak hareket etmesine izin vererek, vücudumuzun sağa, sola, öne, arkaya hareketini sağlamaktır.
hayatımız boyunca gövdemizi sürekli hareket ettiriyoruz, haliyle bu diskleri de sürekli kullanıyoruz. basit mantıkla sık kullanılan şey eskir, dolaysıyla bozulur. travmalar, yanlış hareketler, ağır yükleri orantısız kaldırma ve yaşlanmanın doğal süreci boyunca bu disklerin yapısı bozulur ve omuriliğin bulunduğu kanala doğru taşarak sinirleri o kanal içinde sıkıştırır. işte buna fıtık denir.
kafanız mı karıştı, hemen bir iki resim ve video koyarak daha kolay anlamanızı sağlayacağım.
http://imgur.com/vjWBFcn
http://imgur.com/I8mpPDU
http://imgur.com/6vRBazO
işte bu da mükemmel şekilde demonstre edilmiş 3 boyutlu bir video
https://www.youtube.com/watch?v=TcTYLp-vshs
şimdi diskin fıtıklaşan kısmı sinire bası yapıp bel ve bacak ağrısına sebebiyet verir. eğer fıtık boyun omurlarındaysa boyun ve kol ağrısı yapar. bazen uyuşma, karıncalanma da buna eşlik eder.
peki nedir bu fıtığın tedavisi?
yine sık bilinen bir yanlış, fıtığın ameliyatla tedavi edilmesi gerektiğidir. hayır efendim, fıtık nadiren ameliyat edilmelidir. öncelikli tedavi fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları olmalıdır.
fıtıklaşan kısım zaten zamanla küçülür, fizik tedavi uygulamaları ile beraber karın ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizlerin doğru yapılmasıyla hastanın şikayetleri tamamen kaybolabilir.
öğrendiğimiz kadarıyla felipe melo’nun bel fıtığı teşhisi 2012-2013 sezonunda konulmuş zaten. yani aradan 3 yıl geçmiş, gördüğünüz üzere bu 3 yıl boyunca melo ameliyat olmadan bunca zaman idare etmiş ki, futbolculuk gibi omurgayı çok zorlayan bir spor dalını da başarıyla icra etmiş.
o halde neden felipe melo bir anda ameliyat masasına yattı?
bilimsel bir gerçek ki, bel fıtığı öncelikle bel ağrısı yapar. küçük olan fıtıklar genellikle bel bölgesine lokalize olan ağrılar yapar. fıtık büyüdükçe diskten kopan parça kanala doğru iner ve bacaklara giden sinirlere de basmaya başlar.
http://imgur.com/ZCJKkPt
hatta bu bazen öyle ilerler ki, bacakta güçsüzlük olur ve geri dönüşümsüz bacak felçliklerine sebebiyet verir.
bu akşam galatasaray tv’de akşam haberlerini izledim.
kulüp doktoru yener ince’nin dediğine göre melo’nun son 10 gün içerisinde belinde olan ağrısı bacaklarına doğru yayılmaya başlamış ve bacakta güçsüzlük olduğunu hissetmiş. bu da demek oluyor ki belinde fıtıklaşan diskin boyutu artmış ve kanalda yer alan bacak sinirlerini sıkıştırmış ki neredeyse felçliğe sebebiyet veriyormuş.
melo hem şanssız hem şanslı. evet şanslı çünkü erken tanı aldı ve tedavisi çabuk yapıldı. beline vida konulmak zorunda kalmadı. zira geç kalınan vakalarda beldeki omurlara şu şekilde birkaç vida konulması gerekebiliyor. bu durumda futbol hayatı bitiyor zaten.
http://imgur.com/KxMRXyf
http://imgur.com/PW5XjPC
http://imgur.com/cFubWga
ama melo’ya yapılan ameliyat bu değil. belden 3-4cm bir kesi ile fıtıklaşan bölge açılıp, diskten kopup kanala ulaşan parça çıkartıldı ve kesilen yerler tekrar dikilerek ameliyat tamamlanmış oldu. bu ameliyatın adı discectomy olarak bilinir, yani diski kesme.
http://imgur.com/1puBbjC
http://imgur.com/V9lPqTi
şimdi en önemli meseleye geliyoruz, yani melo sahalara ne zaman dönecek?
bir kere basit bir yaranın iyileşmesi minimum 6 haftadır. yaranın büyüklüğüne göre bu süre değişir.
melo’ya yapılan discectomy gibi bir ameliyatta fıtığa ulaşmak için önce deriyi, sonra altındaki yağ dokuyu, sonra altındaki omurga kaslarını, sonra omurgaları birbirine saran yumuşak bağları kesiyorlar. sonra diskin fıtıklaşan parçasını alıyorlar ve kesilen tüm parçalar tekrar dikilerek ameliyata son veriyorlar.
ne dedik, basit bir yara için 6 hafta gerekiyor, bakın bu ameliyatta kaslar ve bağlar da dahil olmak üzere kaç tane yapı kesildi.
bir kere ilk 1 ayda ameliyat yerinde zedelenme olmaması ve fıtık olan bölgenin korunması amaçlı içinde demirler olan korse kullanılacak.
http://imgur.com/iqwRvLh
1.5-2 aylık, yani minimum 6 hafta sonrasında bu yaralar iyileşecektir. bundan sonraki aşama, bu süre boyunca zayıflayan bel ve karın kaslarını güçlendirmek için fizik tedavi uygulamasına geçilecektir. bu çok önemlidir çünkü yazının başında demiştik ki, zayıflayan kaslar fıtık oluşmasına sebebiyet verir.
şimdi ameliyatla fıtık düzeltildi ama bir başka bölgeden de başka bir fıtık oluşma riski mevcuttur.
en basitinden hamit altıntop örneğinde gördüğümüz gibi. kendisi yanlış hatırlamıyorsam en az 2 kez bu ameliyatı geçirdi. sonrası malum işte, kazık gibi adam, belini çeviremiyor. o esnekliğini kaybetmiş durumda.
çevrenizde de “fıtık ameliyatı oldum ama düzelmedim” diyen hastalar vardır mutlaka. işte bunun sebebi çoğunlukla ameliyatın başarısızlığı değil, hastanın aşırı kilolu olması ve tembellik yaparak fizik tedavi uygulamasına katılımının yetersiz olmasıdır.
bir kasın güçlenmesi de minimum 6 hafta diye hesap edersek toplamda 12 hafta* olur ki bu da en iyi durumda söz konusudur.
özetlemek gerekirse melo’nun önünde 3 aylık bir tedavi süresi var ve 31 mayısta ligler bitecek. şahsi kanaatim felipe melo sezonun sonundaki birkaç maç oynayabilir ama zaten kondüsyonu düşmüş olacağından ondan da verim alınamaz.
ne kadar şanslıyız ki melo bu ameliyatı şimdi oldu, çünkü yaz kampına hazır olacak ve seneye kaldığı yerden yardırmaya devam edecek.
geçmiş olsun pitbull, seni seviyoruz…
