1
bugünden bakınca çok garip gelen, 1967 yılında başlayarak kademeli olarak 1994 ve tamamen 1995 yılında değişen kural.
1994 yılında 2 oyuncu + 1 kaleci değiştirme hakkı, 1995 yılında ise doğrudan 3 oyuncu değiştirme hakkı olarak değişmiştir.
bu kuralla birlikte o dönemki kulübelerin darlığını da mutlaka dikkate almak lazım. yılları ve sayıları ülkeden ülkeye değişmekle beraber kulübelerde genelde 1'i kaleci olmak üzere toplam 5 yedek oyuncu bulunabiliyordu. bu 5 oyuncudan en fazla 2'si sonradan oyuna dahil olabiliyordu. bunun doğurduğu sonuçlar nelerdi?
-başlayan on birler çok önemliydi. çünkü en az 9 oyuncu 90 dakikayı tamamlamak zorundaydı.
-bir oyuncunun birden fazla mevkide oynaması daha önemli ve değerliydi. çünkü maç içinde taktik değişiklik yapmak ancak bu sayede mümkün olabiliyordu. ancak görece olarak o dönemlerde başlanılan saha içi stratejiye ve taktik disipline bağlı kalmak daha yaygındı. zaten stratejiler de bugünkü kadar bariz, disiplinli ve kolay uygulanabilir değildi.
-futbolcuların maç içinde sakatlık geçirmemeleri daha hayatiydi. çünkü 2 oyuncu değişikliğinin 1'ini zorunluluktan yapmak teknik direktörlerin tercih edeceği bir şey değildir. ayrıca takımın as oyuncularından uzun süren sakatlık yaşayan olduğunda yerine oynayan oyuncu ile arasında görece olarak nitelik farkı bugünküne göre daha fazlaydı. bu da o takımın hedefine ulaşması açısından büyük bir dezavantaj yaratıyordu.
-yedek kulübede yer alan 5 oyuncunun pozisyon dağılımı genelde kaleci, stoper, bek, orta saha, forvet şeklinde oluyordu. bazen bek yerine ikinci forvet de koyulurdu.
-bu kuralı incelerken zamanın ruhunu bilmek de çok önemli. yedek kulübesi ve yedek oyuncu futbolun ilk dönemlerinde çok arzulanan bir şey değil. o yüzden minimum düzeyde başlıyor ve ancak neredeyse bir asır geçince hem kulübeler genişliyor hem de oyuncu değiştirme sayısı artıyor. sezon başında takımlar kurulurken olabilecek en iyi oyuncuları seçip bir ekip yaratmak istiyorlar. bu ekipteki oyuncu sayısı o dönemde 2'si kaleci olmak üzere 16 oyuncudan ibaret. bu sayı sonradan 18'e, daha sonra 23'e çıktı. şimdilerde 30, hatta 40 oyunculu kadrolarla sezona başlıyor takımlar. o dönemlerin ekonomik koşullarını da göz önünde bulundurunca hem oyuncu arzı yetersiz, hem de büyük kulüplerin dahi maaş bütçeleri çok fazla oyuncu bulundurmaya yetecek güçte değil. o yüzden az oyuncu, az değişiklik, daha dar bir anlayış hakim futbolda. özellikle 90'lar ve 2000'ler sonrasında hem ekonomik, hem kültürel hem de nüfus açıdan genişleyen dünyanın doğal bir sonucu olarak oyun aslında çok değişmiş oldu. artık kadrolar çok daha geniş olmak zorunda. ekonomiler de buna yetecek güce ulaştı. rekabet had safhada ve elinizi güçlendirecek her türlü silaha hiç olmadığı kadar muhtaçsınız. o yüzden ileride doğru bir formülle, oyundan çıkan oyuncunun sahaya geri dönebildiği bir kurala da tanıklık edeceğimize eminim.
1994 yılında 2 oyuncu + 1 kaleci değiştirme hakkı, 1995 yılında ise doğrudan 3 oyuncu değiştirme hakkı olarak değişmiştir.
bu kuralla birlikte o dönemki kulübelerin darlığını da mutlaka dikkate almak lazım. yılları ve sayıları ülkeden ülkeye değişmekle beraber kulübelerde genelde 1'i kaleci olmak üzere toplam 5 yedek oyuncu bulunabiliyordu. bu 5 oyuncudan en fazla 2'si sonradan oyuna dahil olabiliyordu. bunun doğurduğu sonuçlar nelerdi?
-başlayan on birler çok önemliydi. çünkü en az 9 oyuncu 90 dakikayı tamamlamak zorundaydı.
-bir oyuncunun birden fazla mevkide oynaması daha önemli ve değerliydi. çünkü maç içinde taktik değişiklik yapmak ancak bu sayede mümkün olabiliyordu. ancak görece olarak o dönemlerde başlanılan saha içi stratejiye ve taktik disipline bağlı kalmak daha yaygındı. zaten stratejiler de bugünkü kadar bariz, disiplinli ve kolay uygulanabilir değildi.
-futbolcuların maç içinde sakatlık geçirmemeleri daha hayatiydi. çünkü 2 oyuncu değişikliğinin 1'ini zorunluluktan yapmak teknik direktörlerin tercih edeceği bir şey değildir. ayrıca takımın as oyuncularından uzun süren sakatlık yaşayan olduğunda yerine oynayan oyuncu ile arasında görece olarak nitelik farkı bugünküne göre daha fazlaydı. bu da o takımın hedefine ulaşması açısından büyük bir dezavantaj yaratıyordu.
-yedek kulübede yer alan 5 oyuncunun pozisyon dağılımı genelde kaleci, stoper, bek, orta saha, forvet şeklinde oluyordu. bazen bek yerine ikinci forvet de koyulurdu.
-bu kuralı incelerken zamanın ruhunu bilmek de çok önemli. yedek kulübesi ve yedek oyuncu futbolun ilk dönemlerinde çok arzulanan bir şey değil. o yüzden minimum düzeyde başlıyor ve ancak neredeyse bir asır geçince hem kulübeler genişliyor hem de oyuncu değiştirme sayısı artıyor. sezon başında takımlar kurulurken olabilecek en iyi oyuncuları seçip bir ekip yaratmak istiyorlar. bu ekipteki oyuncu sayısı o dönemde 2'si kaleci olmak üzere 16 oyuncudan ibaret. bu sayı sonradan 18'e, daha sonra 23'e çıktı. şimdilerde 30, hatta 40 oyunculu kadrolarla sezona başlıyor takımlar. o dönemlerin ekonomik koşullarını da göz önünde bulundurunca hem oyuncu arzı yetersiz, hem de büyük kulüplerin dahi maaş bütçeleri çok fazla oyuncu bulundurmaya yetecek güçte değil. o yüzden az oyuncu, az değişiklik, daha dar bir anlayış hakim futbolda. özellikle 90'lar ve 2000'ler sonrasında hem ekonomik, hem kültürel hem de nüfus açıdan genişleyen dünyanın doğal bir sonucu olarak oyun aslında çok değişmiş oldu. artık kadrolar çok daha geniş olmak zorunda. ekonomiler de buna yetecek güce ulaştı. rekabet had safhada ve elinizi güçlendirecek her türlü silaha hiç olmadığı kadar muhtaçsınız. o yüzden ileride doğru bir formülle, oyundan çıkan oyuncunun sahaya geri dönebildiği bir kurala da tanıklık edeceğimize eminim.
