saha içi pozisyon olarak "10" numara şeklinde nitelendirilen role dair:
2015 yılında johan cruyff'un, hollandanın de telegraaf gazetesinde çıkan bir yazısı (kaynağı en altta) , çevirim devamında.
https://i.hizliresim.com/d7A4gp.jpg "
4-3-3 sisteminde klasik 10 numaraların neden işe yaramayacağı hakkında onlarca sebep sıralayabilirim. işe yaramamasının yanında takımı da zayıflatacaktır.
80'lerde ajax menajeri olduğum sırada; tüm rakiplerimiz 2 forvetli bir 4-4-2 sistemiyle sahaya çıkmaktaydılar. buna karşın taktiksel bir avantaj yakalamak istedik ve 3 defans'a yönelerek 4-3-3'ü; 3-4-3 şekline getirerek; o meşhur "diamond"
* dizilişimizi kurduk.
tam anlamıyla bir 3-4-3 değildi, 3-1-2-1-2'ye daha yakındı diziliş olarak. bloklar arasında 2 tane ekstra çizgi oluşturduk ve pozisyonel olarak daha üstün olduk. 3 forvetin arkasındaki oyuncu 10 numaraydı. ajax'ta teknik direktörlüğüm sırasında bu oyuncuyu
john bosman, ve barcelona'daki teknik direktörlüğüm sırasında ise bu oyuncuyu
jose bakero olarak seçtim.
son zamanlarda rakipler bu ufak farkı keşfetti ve bu taktiğe bir panzehir buldular. çift forvetli sistemler yavaş yavaş 3 forvet'e döndü. 2 kanat ve bir santrafor. dolayısıyla bu 3 forvet sizi tekrar 4'lü defans oynamaya zorladı. bu durumda sahaya 10 numara sürmek çok riskli hale geldi.
doğru bir denge oluşturabilmek için ortasaha oyuncusu daha defansif pozisyonda olmalıydı, (rol olarak) 10 numara yerine 6 numara gibi.
10 numara ile 4-2-1-3(genel olarak bizim bildiğimiz ofansif kanatlı 4-2-3-1 bu) oynarsınız, 6 numara ile de bu 4-1-2-3 'e yakın dizilime döner. orta sahadaki numaralara dikkatlı bakın. 10 numara ile oynayınca topun arkasında 2 oyuncu kalmakta ve birisi ofansif olarak kullanılmakta. 6 numara ile oynayınca (1+2) oyuncu topun arkasında olmakta ve bunların 2si ofansif olarak kullanılmakta. 1 taşla 2 kuş böyle vurulur işte; hem defansif olarak hem ofansif olarak ekstra 1 oyuncunuz oldu.
10 numara kullanınca, rakipleriniz üzerinize geldiği anda sıkıntıya girmeye başlıyorsunuz. bu durumda topun arkasında 2 orta sahanız kalmakta ve bu 2 adam'ın 60 metre pas atması gerekmekte. bu da imkansız doğal olarak.
johan cruyff "
diamond çok kullanılan bir terim, 4-1-2-1-2 'deki ortasaha kurgusu(1-2 olan yer, bir '6' ve iki '8' ; ofansif 3lü değil, ortasaha 3lüsü) diamond oluyor mesela, pas üçgenleri kurma muhabbeti. 10 yıl öncesinde fifa'nın en popüler taktiğiydi.
bu çok ünlü eski videoda, bir televizyon programında açıklıyor
cruyff:
https://www.youtube.com/watch?v=7NZ0byEyeOA bu videodaki her cümlesi modern futbol'da ana kural niteliğinde resmen. mesela bir kanat oyunu hakkında söylediği "bir futbolcuya yardım etmek istiyorsanız ondan uzaklaşırsınız, ona yaklaşmazsınız" cümlesini biz pres konusuna da uyarlayabiliriz. saçma sapan pres yapan forvet oyuncularına helal olsun demekteyiz ne yazık ki halbuki bu -taktiğinize göre- zararlı olabilir.
( bu arada reklam reklam diye tutturan sunucu senin de ..., orada cruyff konuşuyor lan.)
bu 10 numara hakkında kendi düşüncelerimi de paylaşayım. cruyff böyle dedi diye artık 10 numara tarihe karıştı diye bir şey yok. -cruyff böyle demiyor zaten-. çünkü formasyonlar önemsiz, oyuncuların rolleri; defansda ve ofansda yaptığı hareket yönleri daha önemli.
bakın mesela 4-2-3-1, 4-3-3 gibi taktiklerin kullanımının artmasıyla artık 3lü defansın mantıksız, saçma olduğu düşünülüyordu(yukarda cruyff'un söylediği sebeplerden ötürü) ta ki conte 3lü defansla başarılı olup, hatta geçen sene premier lig'in tozunu attırana kadar. eğer işleri sığ bir şekilde bir rakama, 3 veya 4'e indirgeyebiliyorsak, şimdi bu adam herkesin 3 forvetle oynadığı günümüz futbolunda 3 defansla nasıl başarılı oldu?
dolayısıyla 10 numara işe yaramaz değil, 10 numara içeren bir taktik yapıp, düzen oluşturabilirsen ve bu düzen günümüz taktiklerine karşı üstün gelirse neden olmasın. şimdi çoğu kişinin aklına gelen soru acaba ne kadar mantıklı? (sırf 10 numaraya yer açabilmek için niye yeniden taktik yapıyorsun). conte'ye soran olmuş mudur acaba sırf 3 defans fetişistliğiyle oynamak için neden taktik yapıyorsun, amerikayı yeniden keşfetmeye çalışıyorsun? ya da bu soru ne kadar mantıklı olurdu.
örneğin 4-2-3-1'in (yada 4-3-3, 3-4-3) bir kanadında içe doğru bakan, pasör ve 10 numaraların yaratıcı özelliklerini gösteren ana hücum silahı bir oyuncu çoğu teknik adamın taktiğinde bulunuyor. 10 numara gibi oynuyorlar, ama aklımızdaki 10 numaraların pozisyonunda oynamıyorlar. (biraz messi, mkhitaryan, mata, coutinho, hazard, reus, bernardo silva, hatta isco vs vs) bazıları ise bu yaratıcılığı ve hücum organizasyonlarını farklı şekilde kurmakta. (silva ve de bruyne)
bence cruyff'un söylemek istediği de artık 10 numara özelliklerine sahip oyuncular merkezi olarak oynamakta zorlanıyor. kanat olarak hala iyi katkılar veriyorlar ancak.
günümüzde de yine popüler taktikler aslında panzehiri çıktıkça değişim gösteriyor. örneğin şimdilerde moda "10 numarasız taktik" diyip geçiyoruz ama aslında bu taktikler de (4-3-3 ya da 3-4-3 taktikleri) çok değişim gösterdi, bildiğimiz düzende değiller.
bugün bakıyoruz manchester city'e; 4-3-3 (4-1-4-1 diyen de var) taktiğinin ortasındaki 2 adam silva ve de bruyne. ne kadar güzel kurgulanmış bir taktik ve rol dizilimi olduğunu buradan anlayabiliriz. 2 tane 10 numara özellikleri olan, defansif veya fizik yönleri çok üst düzey olmayan, box to box olmayan 2 tane ofansif orta saha oyuncusu. bugün tudor'a silva ve de bruyne orta sahasını verseler rakip takımın ayağına gelen her top direk kalemizde tehlike yaratır. ancak city fazla pozisyon bile yemiyor ki karşılaştıkları takımlar belli. ispanya takımı da city'den önce bunu (silva, iniesta) ile yapmıştı.
https://twitter.com/...s/937773603109687296 http://www.fantasista10.co.uk/...se-of-the-number-10/kanalıma abone olmayı unutmayın.