galatasaray'da kim ne yaptı

en uygun baslik bu gibi duruyordu, icerigi burada tartismakta fayda var. konumuz, galatasaray'da oynayan butun futbolcularin bugune kadar gosterdigi performanslara neye bagli, hangi pozisyon ve gorevlerde iyiyken, hangi gorevleri aldiklarinda performanslari dusmus. eger bir cozum uretmek istiyorsak sorunu biraz daha derinlemesine incelemekte fayda var. cunku klasik bir turk mantigiyla biz sorunu yatay bir duzlemde incelemeye calisip olabilecek herkese camur atarak sorunu adlandirmaya calisiyoruz. madem oyle buyurun dikey bir duzlemde ve her bir oyuncu icin iyi ve kotuyu ayiristiralim.

muslera: kendisinin refleksleri guclu ve ayaklari cabuk oldugunu biliyoruz. son zamanlardaki skntisini anlamak icin yedigi gollerdeki benzerliklere bakmak gerek. muslera'nin yedigi kotu gollerin cogu ayakta yakalanmaktan kaynaklaniyor. bunun icin ya ayaklarinin yavas olmasi gerekir ya zamanlamasinin. hizli olduguna gore zamanlamasi kotu. bunun sebebi ise kendine guvensizlik ve defans'in onunde genis boslukla rakibi karsilamasi yatiyor. defans onundeki boslugu doldurmaya one cikmadigi her mac hizli bir forvetiyle beklenmedik anda ceza sahasinda muslera ile karsi karsiya kaliyor. haliyle muslera pozisyon alana kadar coktan vurus noktasina gelmis oluyor rakip. eskiden birebirde gol yemeyen muslera su an neredeyse tek bir kurtaris yapamadi. bunun uzerine baska zaman daha derin tartisabiliriz simdilik sahadaki sorunlara yonelelim.

semih: a takimla surekli oynamaya basladiginda 20-25 maclik bir cok iyi performans serisi vardi. bunu yaparken sag stoper kendisi sol stoper de ujfalusi'ydi. ujfalusi'nin sakatligiyla ikinci sene sol stopere gecti ve sol stopere gectiginden beri iyi oynadigi mac sayisi sezon basina 5'i ya buluyor ya da bulmuyor. (bu sene henuz iyi maci yok) iyi oynamasinin sebeplerinden biri tabi ki ujfalusi, kaptan gibi kaptan, defans gibi defans, lider gibi lider.
semih icin tekrar maclari izledim az once ve kendisini gorunce duygulanmadim degil, o kaptanlik bandi ne guzel yakisiyormus adama.
semih'in cozumu cok basit, sag stoper oynamali ve rakibi one cikarak karsilayan defans o olmali. cunku geriyi toparlamaya calistiginda ne ofsayt cizgisini duzgun ayarlayabiliyor, ne zamanlamasi iyi ne de rakibe yaklasabiliyor. semih'ten verim alinmak isteniyorsa kesinlikle sol stopere oynamayacak.

chedjou: chedjou semih'in gelismis versiyonu gibi. hava toplarinda daha iyisi, yere daha saglam basani ve sezgileri daha iyisi. gercekten iyi defans ancak yaninda kendisinin kotu bir kopyasi semih olunca ve semih'te hava topu neredeyse sifir olunca defansin dengesini o da bozuyor. chedjou'nun oyun kimligini degistirmek semih'in degistirmekten daha kolay. chedjou'nun iyi maclarina bakarsak karsimiza su cikar, gol atmamiz gereken ve rakibi baski kurdugumuz anlarda orta sahadan daha cok isimize yariyor chedjou. rakibi surekli karsiladigimiz maclarda ise yerini kaybediyor. bunun sebebi de sag stoper kendisi sol stoper semih oldugunda semih'in defansi yonetememesi, chedjou'nun da sanki yerine gelen bir 3.stoper var gibi savruk oynamasi. chedjou'nun iyi performans gostermesini bekliyorsak ve mutlaka semih'le oynayacaksa cozum chedjou'nun sola gecip arkayi toparlamasi olur. chedjou'nun en iyi performansini ise muhtemelen (henuz gormedigimiz icin soyluyorum) gokhan zan ile oynarken goruruz. diger bir olasilik isa hakan balta.

tarik: bu cocuk gokhan gonul gibi onu acikken daha iyi oynayan bir futbolcu. sol bek yapmaya calismak anlamsiz cunku dribling sekli buna izin vermiyor. sag beke iyi performans verdigi dakikalar da hep acik alanda oynadigi zamanlar. bunun anlami galatasaray hangi taktikle oynarsa oynasin eger tarik'tan faydalanmak istiyorsa net bir cizgi oyuncusu koymaktansa sag forvet koymasi ya da orta saha sagindaki adamin iceri katederek oynamasi daha faydali olacaktir. ki bu takim icin kotu bir sey de degil cunku bizim takimda sagda oynayabilecek meziyetteki oyuncularin hicbiri henuz sahaya cikmadi bile. (aydin, sinan) kotu oynadigi maclara bakarsak da onunde kendisine yardim etmekten aciz yekta'yi ya da olcan'i goruruz. tarik'tan sag onde de faydalanilabilir. madem aydin oynamayacak, madem sinan'i kimse dusunmuyor bile oyleyse sag onde tarik'in hizindan ve driblinginden faydalanilabilir.

diger defans'lari ise orta sahayla beraber yazmayi tercih ederim. cunku asil sorun burada basliyor.

selcuk: selcuk'un tek iyi oynadigi sezon ilk geldigi sezon. bastan sona cok iyi maclar cikardi. peki daha sonraki fark ne? iki sey degisti: birincisi melo ile tandem oynadi ilk senesinde ve melo genelde onunu supuren bir adam gibiydi, saha geriden genis aciyla gorebiliyordu. daha sonraki sezonlarda derinden oynayamadi, surekli cevre kontrolu yapmasi gereken bir pozisyona gecti ve bu konuda inanilmaz basarisizdi. ikinci sebebi ise burak yilmaz faktoru. ilk senesinde oyunu surekli kanatlara acarak genislemesine oynayabilen ya da yanindaki orta sahalarla beraber katederek gecen selcuk yerini merkezden uzun toplar atan, burak'in kosularina bagli bir duz oyuncuya donustu.
cozum aslinda cok basit. melo ile tandem oynamasi artik daha zor, 3 yas daha yaslilar, daha yavaslar ve takimin enerjisini yukari cekecek bir forveti ve direnci yok. oyleyse tek cozum selcuk'un derinde oynamasi. eger selcuk'tan adam akilli verim almak istiyorsak bundan sonra takimda oynayabilecegi tek mevki dlp'dir. bunu yaparken de onundeki oyunculardan biri melo gibi bir guc olmali. digeri ise topu ya iyi dagitacak ikinci bir orta saha (yani sneijder) ya da topu iyi kontrol edip saklayabilecek emre gibi biri olmali. selcuk'un onunu acik birakirsak yine burak'la mancinik futbolu oynamaya devam eder. hos burak yilmaz'in bu takimda yedekten oteye gidememesi gerek onu da az sonra inceleyecegiz. selcuk'un derinde oynamasi disindaki hicbir alternatif takimin performansi icin yeterli bir cozum olamayacaktir. kendisi de bu saatten sonra baska bir oyuncuya evrilemez. bu dedigimi test etmek icin son 2 yil icerisinde yaptigimiz ve geriye dustugumuz maclara bakin. selcuk'un kipirdanmaya calisir gibi oldugu ve maci cevirmek icin mucadele ettigi maclarin hepsinde kendini geriye atip insiyatif aldigini gorursunuz.

melo: melo on libero gibi oynadiginda artik iki sorunla karsimiza cikiyor. birincisi oyunu acmaktaki yavasligi (paslari hep gec veriyor) ikincisi ise kendini fazla geriye atip defans ve orta saha arasindaki boslugun buyumesine sebebiyet verebiliyor (her zaman yaptigi bir hata degil) melo'nun el bombasi etkisini biraz daha onde kullanmak topu daha erken kapmamiza yarayacagi icin ve melo'nun da en iyi performansinin ilk senesinde tandem oynarken gerceklestirdigini dusunursek artik tek on libero yerine ya cift on liberodan biri olmasi gerektigi ya da orta saha uzerinde kullanilmasi gerekliligi karsimiza cikiyor. 4-2-3-1 olmadigi muddetce selcuk'la da sniejder'le de cift on libero oynayabilir. selcuk'un dlp oynadigi her sistemde de sag ic orta saha olarak cok katki verecektir.

sneijder: ceza sahamizdan rakip ceza sahasi icine kadar bir cizgi cizsek sneijder o cizgi uzerindeki her noktada oynayabilir. sneijder'in kaleye soldan yaklasmayi sevmesi onu solda oynatabilecegimiz anlamina gelmemeli. cunku onu sola attiginda gereginden fazla topsuz sorumluluk veriyorsun ve aslinda kendisini kaleden uzaklastirmis oluyorsun. bunun yaninda topa hukmetme sansini da azaltarak oyun verimliligini dusuruyorsun. eger sneijder willian gibi ya da modric gibi hizli bir oyuncu olsaydi istersen sola da koy derdim cunku sksmadan oynayabilirdi. ama zaten sneijder o kadar hizli olsaydi inter'den bize degil real madrid'e giderdi dunyanin en iyi oyuncusu kim sorusunun cevaplarindan biri hala kendisiydi. en iyi performansi verecegi yer takimin kalaniyla ilintili. selcuk gibi tek pozisyonluk adam degil sneijder. fakat selcuk'un takimdan kesilemeyecegini ve melo'suz bir galatasaray'in da direncini kaybedecegini dusunursek bu 3'unun beraber olacagi varyasyonlari dusunmek en mantiklisi. boyle bir durumda sol ic orta saha olarak sneijder takima en yuksek katkiyi verecektir. diyelim ki 4-4-2 turevi bir 4-4-1-1 oynayacagiz boyle bir durumda da cift on libero gibi oynayan selcuk ve melo onunde oynayabilir. fakat boyle bir durumda az once yazdigim gibi 2 kanat forvetli degil de orta saha ozellikli adamla oynamak daha mantikli olacaktir.

hamit: patlayici ozelligi kalmamis bir hamit'ten iki sekilde faydalanabiliriz. sag bek'te tarik varken orta saha saginda oynatip merkeze yakin oynamasi ya da merkez orta sahalardan biri olmasi. guclu rakiplere karsi zeka seviyesini arttirmak icin kendisi sag bekte de kullanilabilir. onune cok kosan bir cizgi oyuncusu konulacaksa hamit takimin aklini bir gomlek yukari cekecektir. hamit'in kotu oynadigi maclara bakarsaniz da karsiniza su cikar, geriden kendisinin pas acisina cikmayan bir bek, orta sahada yardimina gelmeyen bir merkez oyuncu, ileride cizgiye cikmayan bir forvet. yani klasik galatasaray. hamit tek basina cizgide oynayabilecek bir adam degil, sirti donuk top aldirdigimiz muddetce toplarin yarisini ezecektir. adamin 1 senesini boyle yedik (2012-2013).

emre colak: emre'nin cevikligi bir tek bruma'da vardir sanirim. cok isimize yarayabilecek joker bir oyuncu. maalesef kendisinden zerre faydalanamiyoruz. dlp'de selcuk'u, merkez solda sneijder'i yedekleyebilecek tek oyuncu. selcuk'un kesilebilecegini bilsem surekli emre ile oynanmasi taraftariyim. (ki kendisinin futbol zekasinin ilkokul seviyesinde oldugunu dusunsem de) ister 4-4-2 oynayin (sol emre, merkez sneijder ve melo,) ister 4-3-3, ister 4-4-1-1 (merkez emre melo, on sneijder) bu adam her turlu verim verecektir ve sneijder'in oyun hizina yetisebilecek ceviklige de tek sahip kisi. iyi oynadigi maclara baktiginizda sorumluluklari azaltilmis bir emre'nin daha iyi onadigini gorursunuz. fakat tek bir istisna ile: geride oyunun yonunu belirleyen bir emre hic kotu oynamadi. toplasaniz belki 5-6 mac boyle oynamistir ancak hepsinde isabetli pasla ve oyun hizi yuksek olarak oynadi. bu nedenle ikisini yapacagi oyun duzenlerinde emre kolay kolay kotu mac cikarmaz.

olcan: sadece derinden gelerek oynadiginda ve soldayken ise yarayan bir adam. sol/ikinci forvet olarak, sol acik olarak, sol bek olarak kullanilabilir. kesinlikle sag acik veya sag kanat/forvet oynayamaz. kotu oynadigi maclarin hepsinde ayni ortak ozellik var. bunun disinda olcan'in oyunu sadece 50-55 dakikalik. ya 50.dakika oyunda cikartacaksin ya da yedekten girecek. galatasaray icin en verimli olacagi yer sol acik ve sol/ikinci forvet oynamasi olacaktir. ilk 11 ciktiginda sol acik olmasi, yedekten girdiginde ise oyunun hizini yukseltip maci almamiz gerektiginde ikinci forvet gibi sola yakin oynamasi en mantiklisi. tabi bunu yaparken kesinlikle santrofor burak olamaz.

bruma: bu cocugu surekli sag kanatta oynatmaya calismak gerizekalilik. sag forvet yapmayi belki anlarim, sag bek yapmayi da anlarim ancak bu adami sag acik yapmayi anlayamam. bu adam cizgiden hiziyla gidip gidip sonra orta acacak bir adam degil. bunu bruma'dan bekleyene kadar yigit'i koy ayni sey. bruma'nin portekiz u-19 takimiyla da yaptigi maclari izledigimizde ayni seyle karsilasiriz: sol kanat/forvet ya da sol/ikinci forvet oynayabilir. yine kendisi ikinci forvet olacaksa birincisi kesinlikle burak olamaz.

umut: kotu oynadigi maclarda defans arasinda cok kaldigini goruyoruz. hedef santrafor oynayabilir ancak yaninda forvet ozellikli bir oyuncu yoksa etkisi dusuyor. daha iyi verim verdigi maclarin cogunun ortak ozelligi umut'un sonradan oyuna girmesi. peki umut yorulan bir adam mi da sonradan girince etkili oluyor? tabi ki hayir, sonradan girdiginde maci cevirmesi icin oyuna sokuldugu icin sahada zaten forvet ozellikli adamlar olmus oluyor, bunun yaninda umut sonradan oyuna girdigi maclarda orta sahaya daha yakin oynayip orta sahanin defansif direncine fiziksel olarak katkida bulunuyor. oyleyse umut'u illa yedekten sokmaya gerek yok. yapilmasi gereken onu orta sahadan cok uzak oynatmaktansa rakibi karsilarken umut'un gucunden faydalanmak, kendisini hedefte, merkeze yakin tutmaktansa saga sola acilarak oynamasini saglamak ve bu aciklara ikinci forvetlerin girmesini saglamak.

boyle bir oyun duzenini selcuk, melo, sneijder sahadayken de yapabiliriz. selcuk'un dlp oldugu bir duzende sag ic melo, sol ic sneijder olabilir demistik. sneijder'in daha fazla one cikmasi icin umut'un saga acilmasi ve orta sahaya yaklasmasi etkili olacaktir. (saha parselasyonundan bahsediyorum) sneijder ve melo disinda 2 tane daha ikinci forvet olarak umut'un alanina girebilecek pozisyon var. bunlardan birini sol biri sag oyuncu. simdi bu oyunculari hangi kriterlere gore seceriz bakmak gerekiyor. bunu yapmadan burak'a gecmek istiyorum, sonra bulmacanin parcalarini daha rahat birlestirebiliriz.

burak: sirti donuk oynamaya calistiginda berbat. sol kanat forvet oynadiginda ilk 15 dakika sistem icinde oynasa da geri kalaninda tamamen zarar. defans arkasi kosular yaparak oynayabiliyor sadece. bunu da orta sahayla arasini acarak yapabiliyor. eskiden anadolu takimlari korkusundan geriye yaslanip bu mesafenin acilmasina ve burak'in ofsayta dusmeden kosuyu yapabilmesine izin verirken artik orta sahasini galataray top yaparken oyun kurucularin ustune suruyor, defansi da olabildigince one cikartip burak'in kosularini ofsayta sokuyor. geriye kaliyor tek bir opsiyon, burak'in sag forvet oynamasi. burak'in sistem icinde en verimli oldugu maclar kendisinin sag kanat/forvet ya da sag forvet oynadigi maclar. cunku solda oynarken pas vermek yerine gereksiz calima giren ya da sacma sutlar cikaran burak, sagda oynarken once pas vermeyi ve orta acmayi dusunuyor. muhtemelen futbol zekasinin kotu olmasindan kaynaklanan bir sartlanma bu. soldayken ne yapmasi gerektigini bilmiyor ve icguduleriyle bencilce davraniyor. sag kanat ise kendisinin eski mevkisi ve az cok burada ne yapmasi gerektigini biliyor. burak'tan verim alinmak isteniyorsa tek bir oyunu var, saga yakin oynamasi.

az cok pozisyonlarin uzerinden gecerek bazi elzem oyuncularin nerede ne sekilde kotu ne sekilde iyi oynadigindan bahsetmeye calistim. sinan gumus takimla mac yapiyor olsaydi burak'in altina bir baslik daha acip onun alternatifi olarak sinan'dan bahsedebilirdim. ancak elimizde boyle bir alternatif olmadigi icin (kimse dusunmedigi icin) yazamadim. belki baslik acmam gereken son kisi de pandev'dir ancak su an 2 farkli dizilis ve strateji uzerine yaziyorum. pandev icin 3. bir taneden bahsetmem gerekirdi ve yazi daha da uzayacakti.

simdi bulmacayi biraz birlestirelim. elimizde kesin olmamasi gerekenleri yazalim once:
1) semih sol stoper oynayamaz
2) selcuk dlp harici bir yerde hep kotu performans gosterecektir
3) bruma sag kanat oynayamaz
4) olcan sag kanat oynayamaz
5) sneijder merkez disina cok uzak yerlestirilmemeli
6) burak nokta santrafor oynayamaz
7) umut orta sahadan uzak ya da ikinci forvet kosusu olmadan oynayamaz
8) hamit sag acik oynayamaz
9) tarik, kosusunu kapatan bir oyuncuyla oynayamaz.
10) yekta futbolcu degil
11) emre colak uzun kosu yapmasi gereken sekilde oynayamaz, sol ayagi uzerinden donemez.

bunlar kesinlikle olamayacak seyler. oldugunda takima pozistif etkisi olacagi kesin mecburiyetlerden bahsedelim.
1) selcuk oynayacaksa kesinlikle sadece dlp olmali ya da cift onliberoda oyunu kuran kisi.
2) defansta hava topu hakimiyeti ve yer kaybetmeme icin ya semih sag stoper olmali ya da koray ve gokhan sure almali.
3) burak yilmaz mecbur oynayacaksa sag forvet oynamali.
4) tarik oynayacaksa onu acikken oynamali. onunde burak varken daha acik alan yakalayacaktir bunun disinda burak surekli ice katedecegi icin tarik o boslugu dolduracak tempoya da sahip ender oyunculardan.

simdi de olursa takimi hem hiz hem direnc olarak yukari cekecek tercihlere bakalim:
1) melo kesinlikle oynamali
2) umut'un orta saha direncine yaptigi katkiyi kesinlikle kullanmaliyiz
3) sneijder'in oyunu hizli degistirmesini kesinlikle kullanmaliyiz
4) bruma takimdaki kosu hizi en yuksek ve ne yapacagi tahmin edilemeyen tek x faktoru. kesinlikle oynamali
5) emre colak orta sahada fiziksel guce gerek kalmadan topu saklayabilen ve istedigi yone pas verebilen tek oyuncu. bir sekilde oynamali.

simdi bu tum parametreleri birlestirelim.
ic saha maclarinda rakibe guclu vuran bir takim olmamiz gerekiyor soyle bir takim cikiyor karsimiza:

defansinda sag bek tarik, sag stoper semih, sol stoper chedjou, sol bek (burasi bosluk simdilik) dlp selcuk, sag ic melo, sol ic sneijder, sol kanat/forvet bruma, sag/kanat forvet burak.
selcuk ve burak'in kesilme ihtimalinin emre ve hamit'in oynama ihtimalinden yuksek oldugunu dusunerek boyle bir tablo cikardim. sahadaki oyunculardan maksimum verim alinmak isteniyorsa ister istemez boyle bir takim cikiyor.
eger takimin direnci arttirilmak isteniyorsa burak yerine hamit/sabri, bruma yerine emre konulabilir.

deplasman icinse karsimiza cift on liberolu bir sistem cikar. defansin ayni oldugunu var sayarsak selcuk ve melo, sol orta saha emre, sag orta saha hamit/tarik, onlerinde sneijder, en onde umut.

butun bu veri hesaplamasi selcuk, burak, melo, semih kesinlikle oynatilir diye dusunulerek hesaplandi. takim eger gelecegi dusunuyorsa bu takimda kesinlikle burak ve selcuk oynamaz. ic saha maclarina hamit ve sabri de cikmaz. yerlerine sinan, bruma, tarik, alex, emre oynar.

sol bek bos birakmamin sebebi olcan'in verecegi reaksiyonu bilmiyor olmam. bruma'nin oldugu bir takimde sol beke alex'i, hakan'i ya da olcan'i koyabilirsiniz. tek sarti ya pasla ya da tempoyla cikmalari gerektigi. pas yapacagini bilsem olcan'i yazardim, geride kalmayacagini bilsem hakan'i, geri kosarken tembellik yapmayacagini bilsem alex'i. hicbirinden emin degilim, takimdaki en buyuk bilinmez bu 3'unun performansi.

konuyu sherlock holmes'un o unlu sozunu biraz carpitarak bitireyim. ne demisti sherlock: imkansizi eledeginde geriye kalan, her ne kadar muhtemel gorunmese de gercek olmalidir. bizim icinse, imkansizlari elediginde geriye kalan, her ne kadar mukemmel gorunmese de isleyecek olandir.

saygilar