1
"bob kızağı" anlamındadır. iki ya da dört kişinin bindiği kızağın, yapay ya da doğal bir eğimden kaydırılmasıyla yapılan bir spordur. bilinen en eski kızak, finlândiya’nın heinde kentinde bulunmuş olup yaklaşık m.ö. 6500 yıllarından kalmıştır. bobsled yarışları 1890’larda ayaksız alçak kızakla yapılan tobogganing yarışlarından ayrı bir spor olarak isviçre’de ortaya çıkmıştır. kayıtlara geçmiş ilk örgütlü bobsled yarışı ise 1898’de isviçre’deki st. moritz cresta pisti’nde yapılmıştır.
bobsled, 1924’te fransa’da yapılan ilk kış olimpiyat oyunları’nda programa alınmıştır. 1931’den bu yana ise ii. dünya savaşı yılları dışında her yıl dünya şampiyonası düzenlenmektedir. yarışmalar iki ya da dört kişilik takımlar arasında ve erkekler kategorisinde yapılmaktadır.
1923 yılında "uluslar arası bobsled ve tobogganing federasyonu" (fibt; federation internationale de bobsleigh et de toboggannig)’nun kurulmasıyla bobsled uluslar arası alanda kabul edilen bir spor olmuştur. daha sonra iki spor birbirinden ayrılmış ve 1957 yılında uluslar arası bobsled federasyonu kurulmuştur. bobsled pistleri doğal ya da yapay olmakla birlikte uluslar arası yarışmalarda yapay pistler kullanılmaktadır. bu pistler taş ya da beton bir temel üzerine, 10-20 cm kadar sulu kar toplanıp, bu tabakanın su ile doyurulması ve dondurucu aygıtlarla dondurulması ile yapılır. parkur uzunluğu en az 1500 m, eğimi ise % 8-15 arasında değişmektedir.
parkurda en az 15 viraj bulunur. bu dönemeçler 6 m yükseklikteki iç bükey duvarlarla çevrilir. ayrıca düz bölümlerde de parkur boyunca kızağın parkurdan çıkmasını önleyecek yükseklikte duvarlar vardır. parkurun önemli noktalarında, yarışmanın kazasız geçmesini sağlamak ve izleyicilere ses yükseltici araçlarla, yarış hakkında bilgi vermek amacıyla kurulan gözlem yerleri bulunur. bunlar, telefon ile denetim kulesine bağlanırlar.
ilk zamanlar ahşaptan yapılan bobsledler, günümüzde çelik ve alüminyum malzemelerle yapılmaktadır. kızak, iki çift yuvarlak çubuk üzerine oturtulmuştur. öndekiler bir ip yardımıyla dönebilir özelliktedir. arkadaki çubuklar ise bir dingille birbirine bağlanmıştır. arka çubukların ortasında, ancak çok önemli anlarda kullanılmak üzere, tırmık biçiminde yapılan ve buza batarak kızağın hızını kesmeye ya da durdurmaya yarayan bir fren vardır. kızağın oturma yeri 20 cm yüksekliktedir. önünde rüzgâr direncini kesmek ve çarpmalarda etkiyi azaltmak için bir siper bulunur. ön ve arkasında da, çıkış sırasında kullanmak amacıyla konmuş tutamaklar ve yanlarında yarışmacıların tutunabilmesi için elcikler vardır. dört kişilik kızağın boyu 3.80 m, eni 67 cm ve yarışmacılarla birlikte en fazla ağırlığı 630 kg’dır. iki kişilik "bobsled" kızağının boyu ise 2.70 m, eni 67 cm, yarışmacılarla birlikte en fazla ağırlığı 375 kg’dır. istenilen ağırlıklara ulaşabilmesi amacıyla iç bölüme ballast denen ağırlıklar eklenebilir.
olimpiyatlarda ve uluslar arası şampiyonalarda zamanı ölçmek için elektronik (saniyenin 1/100’ini ölçebilen) aygıtlar kullanılır. ayrıca yedek olarak iki kronometre bulundurulur.
kızakçılar gerek çalışmalarda, gerekse yarışmalarda koruyucu başlık, yarış gözlüğü, koruyucu dizlik ve dirseklik kullanırlar.
bobsled yarışmalarında, takım elemanları arasındaki uyum çok önemlidir. arkada oturan frenci, öndeki dümenciyle tam bir uyum ve anlaşma içerisinde olmalıdır. bu uyumu kazanabilmek için çiftler birkaç sezon bir arada çalışırlar. dört kişilik yarışlarda ise ağırlığın bir yandan öbür yana alınışının çeşitli denemelerle uyumlu hâle gelmesi çok zor ve oldukça önemlidir. kızak hızlandıkça kızakçılar öne doğru tek bir vücut gibi eğilirler. bu uyum uzun çalışmalardan sonra kazanılır. bobsled yarışlarında kızağı yalpalatmadan ve birbirlerine çarpmadan hızlı çıkış sağlayabilmek gerekir. bu da ancak mükemmel bir takım uyumu ile gerçekleşir.
kızaklar ve yarışmacılar çıkış alanında ad çekimi ile belirlenen sıraya göre sıralanırlar. takımlar yarışmaya koşarak ya da durarak çıkabilirler. her iki türde de yarışmacılar kızaklarını belli bir hıza ulaşana dek itmek durumundadırlar. çıkış numarası okunan takım, beklenmedik durumlar dışında çıkışa hazır değilse diskalifiye edilir. yarış başladıktan sonra yarışmacılar kızaktan inerek kızağı itebilir ve doğrultusunu değiştirebilirler. yarışma sırasında yarışmacılar kızaktan düşseler bile yeniden kızağa binebilirler. yarışma anında yaralanan bir yarışmacı olduğunda, yerine ancak yarışma kurulunun onayı ile yedeği alınabilir. kızağın herhangi bir aparatının kırılması durumunda aynı tip başka bir kızakla değiştirilir.
takımlar bir yarışma derecesi için dört kez yarışırlar. tüm yarışmalar sonunda toplam süresi en az olan, parkuru en kısa sürede tamamlayan takım birinci ilân edilir.
bobsled yarışmalarında bir yarış yöneticisi, çıkış ve bitiş hakemleri ve iki zaman hakemi görev alır. ayrıca 3 ya da 5 kişiden oluşan bir yarışma kurulu vardır. yarışma kurulunun başkanı başhakemdir. başhakem, eşitlik durumlarında karar verme yetkisine sahiptir. yarışmacılar, yarışma sırasında dışardan yardım alır, çivili ayakkabı kullanır, çıkıştan önce kızak ayaklarını ısıtır ya da kızağı itmek için mekanik bir araç kullanırlarsa yarışma dışı bırakılırlar.
not: alıntı.
bobsled, 1924’te fransa’da yapılan ilk kış olimpiyat oyunları’nda programa alınmıştır. 1931’den bu yana ise ii. dünya savaşı yılları dışında her yıl dünya şampiyonası düzenlenmektedir. yarışmalar iki ya da dört kişilik takımlar arasında ve erkekler kategorisinde yapılmaktadır.
1923 yılında "uluslar arası bobsled ve tobogganing federasyonu" (fibt; federation internationale de bobsleigh et de toboggannig)’nun kurulmasıyla bobsled uluslar arası alanda kabul edilen bir spor olmuştur. daha sonra iki spor birbirinden ayrılmış ve 1957 yılında uluslar arası bobsled federasyonu kurulmuştur. bobsled pistleri doğal ya da yapay olmakla birlikte uluslar arası yarışmalarda yapay pistler kullanılmaktadır. bu pistler taş ya da beton bir temel üzerine, 10-20 cm kadar sulu kar toplanıp, bu tabakanın su ile doyurulması ve dondurucu aygıtlarla dondurulması ile yapılır. parkur uzunluğu en az 1500 m, eğimi ise % 8-15 arasında değişmektedir.
parkurda en az 15 viraj bulunur. bu dönemeçler 6 m yükseklikteki iç bükey duvarlarla çevrilir. ayrıca düz bölümlerde de parkur boyunca kızağın parkurdan çıkmasını önleyecek yükseklikte duvarlar vardır. parkurun önemli noktalarında, yarışmanın kazasız geçmesini sağlamak ve izleyicilere ses yükseltici araçlarla, yarış hakkında bilgi vermek amacıyla kurulan gözlem yerleri bulunur. bunlar, telefon ile denetim kulesine bağlanırlar.
ilk zamanlar ahşaptan yapılan bobsledler, günümüzde çelik ve alüminyum malzemelerle yapılmaktadır. kızak, iki çift yuvarlak çubuk üzerine oturtulmuştur. öndekiler bir ip yardımıyla dönebilir özelliktedir. arkadaki çubuklar ise bir dingille birbirine bağlanmıştır. arka çubukların ortasında, ancak çok önemli anlarda kullanılmak üzere, tırmık biçiminde yapılan ve buza batarak kızağın hızını kesmeye ya da durdurmaya yarayan bir fren vardır. kızağın oturma yeri 20 cm yüksekliktedir. önünde rüzgâr direncini kesmek ve çarpmalarda etkiyi azaltmak için bir siper bulunur. ön ve arkasında da, çıkış sırasında kullanmak amacıyla konmuş tutamaklar ve yanlarında yarışmacıların tutunabilmesi için elcikler vardır. dört kişilik kızağın boyu 3.80 m, eni 67 cm ve yarışmacılarla birlikte en fazla ağırlığı 630 kg’dır. iki kişilik "bobsled" kızağının boyu ise 2.70 m, eni 67 cm, yarışmacılarla birlikte en fazla ağırlığı 375 kg’dır. istenilen ağırlıklara ulaşabilmesi amacıyla iç bölüme ballast denen ağırlıklar eklenebilir.
olimpiyatlarda ve uluslar arası şampiyonalarda zamanı ölçmek için elektronik (saniyenin 1/100’ini ölçebilen) aygıtlar kullanılır. ayrıca yedek olarak iki kronometre bulundurulur.
kızakçılar gerek çalışmalarda, gerekse yarışmalarda koruyucu başlık, yarış gözlüğü, koruyucu dizlik ve dirseklik kullanırlar.
bobsled yarışmalarında, takım elemanları arasındaki uyum çok önemlidir. arkada oturan frenci, öndeki dümenciyle tam bir uyum ve anlaşma içerisinde olmalıdır. bu uyumu kazanabilmek için çiftler birkaç sezon bir arada çalışırlar. dört kişilik yarışlarda ise ağırlığın bir yandan öbür yana alınışının çeşitli denemelerle uyumlu hâle gelmesi çok zor ve oldukça önemlidir. kızak hızlandıkça kızakçılar öne doğru tek bir vücut gibi eğilirler. bu uyum uzun çalışmalardan sonra kazanılır. bobsled yarışlarında kızağı yalpalatmadan ve birbirlerine çarpmadan hızlı çıkış sağlayabilmek gerekir. bu da ancak mükemmel bir takım uyumu ile gerçekleşir.
kızaklar ve yarışmacılar çıkış alanında ad çekimi ile belirlenen sıraya göre sıralanırlar. takımlar yarışmaya koşarak ya da durarak çıkabilirler. her iki türde de yarışmacılar kızaklarını belli bir hıza ulaşana dek itmek durumundadırlar. çıkış numarası okunan takım, beklenmedik durumlar dışında çıkışa hazır değilse diskalifiye edilir. yarış başladıktan sonra yarışmacılar kızaktan inerek kızağı itebilir ve doğrultusunu değiştirebilirler. yarışma sırasında yarışmacılar kızaktan düşseler bile yeniden kızağa binebilirler. yarışma anında yaralanan bir yarışmacı olduğunda, yerine ancak yarışma kurulunun onayı ile yedeği alınabilir. kızağın herhangi bir aparatının kırılması durumunda aynı tip başka bir kızakla değiştirilir.
takımlar bir yarışma derecesi için dört kez yarışırlar. tüm yarışmalar sonunda toplam süresi en az olan, parkuru en kısa sürede tamamlayan takım birinci ilân edilir.
bobsled yarışmalarında bir yarış yöneticisi, çıkış ve bitiş hakemleri ve iki zaman hakemi görev alır. ayrıca 3 ya da 5 kişiden oluşan bir yarışma kurulu vardır. yarışma kurulunun başkanı başhakemdir. başhakem, eşitlik durumlarında karar verme yetkisine sahiptir. yarışmacılar, yarışma sırasında dışardan yardım alır, çivili ayakkabı kullanır, çıkıştan önce kızak ayaklarını ısıtır ya da kızağı itmek için mekanik bir araç kullanırlarsa yarışma dışı bırakılırlar.
not: alıntı.
