1
burun duruşu: patenin burun bölümünün zemine sürülmesi ile yapılan duruşlardır. yuvarlak hareketi, kesintisiz olarak tamamlanmalı, dönüşler ise yana kaymadan, sessizce yapılmalıdır. sert, anî ve açısal yürüyüşlerden kaçınılmalı, sürat, tempo ve akıcılık korunmalıdır. zorunlu hareketlerde, kollar ve serbest bacak çok fazla olmamak koşuluyla kullanılabilir.
serbest hareketlerde yarışmacı, kendi belirlediği müzik eşliğinde, kendi seçimi olan hareketleri yapar. bu hareketlerde yarışmacı gösterisini belirlenen süreden 5 saniye önce ya da sonra tamamlayabilir. hareketler sırasında düşme, yarışmacının elenmesine neden olmaz. yarışmacı kendi hatası olmaksızın düştüğü takdirde, hareketlerine yeniden başlamasına izin verilir. eğer kendi hatası sonucu düşmüşse, puanlar verilirken bu durum değerlendirmeyi olumsuz yönde etkiler. değerlendirme sırasında her grup hareket için 1-6 arası ondalık ve tam sayı puanlar verilir. zorunlu hareketlerde de her hakem, her bir figür için puan verir. serbest hareketlerin değerlendirilmesi yapılırken, her hakem yarışmacıya teknik ve artistik olmak üzere iki ayrı puan verir. teknik puan, hareketlerin zorluk derecesine göre verilen puanlardır. artistik puan ise hareketlerin sunuluş ve uyumuna göre verilen puandır.
yarışmalar sonunda teknik ve artistik puanların toplamı en yüksek olan yarışmacı 1. olur.
puanlar verilirken dikkat edilen noktalar şunlardır:
a. zikzak çizmeden pist kıyısından gidilmesi,
b. her iki bacağın dengeli olarak kullanılması,
c. dönüşlerin istenilen duruşlarla ve düzgün yapılması,
d. hızın sabit olarak korunması,
e. stil, hareket ve hafiflik,
f. figürlerin ölçüsü.
b. çiftler yarışmaları
çiftler yarışmalarında, hareketlerin birbirinin aynısı olması zorunlu değildir. çiftler birbirlerinden uzakta olsalar bile, önemli olan hareketlerdeki uyumdur. hakemlerin değerlendirmelerinde de bu uyum göz önüne alınarak puan verilir.
c. dans yarışmaları
dans yarışmaları, iki ya da dört "zorunlu dans" ile, yarışmacılar tarafından seçilmiş "serbest dans" gösterilerinden oluşur. zorunlu danslarda, düzenleme kurulunca yarışmadan önce dans grupları seçilir. baş, vücut ve bacakların pozisyonu figür yarışmalarında olduğu gibidir.
bunun dışında ek olarak bazı kurallar vardır. bu kurallar şunlardır:
a. vücut, bacağın dizden kıvrılması ile alçaltılıp yükseltilebilir.
b. hareketler sırasında, sert ve açısal yürüyüşler olmamalıdır.
c. hareketler uyum içinde olmalı, adımlar ve ayaklar doğru biçimde atılmalıdır.
d. hareketlerin müzikle uyumlu olması ve müziğin karakterini yansıtması gerekir.
e. alan kenarından gidiş ve dönüşler akıcı olmalıdır.
serbest danslar, yarışmacıların seçimine göre, yeni figürlerin gösterildiği, tekrarlanması gerekli olmayan dans gösterileridir. hareketler, müziğin temposuna ve karakterine uymak zorundadır. eşlerin birbirlerinden ayrı geçirecekleri süre, figürün değişme süresini aşmamalıdır. kaldırma hareketinde, erkeğin elleri bayan yarışmacının bel düzeyinin üstünde ise, hareket geçerli sayılmaz.
serbest ve zorunlu danslar için ayrı ayrı puanlama yapılır. zorunlu danslarda puanlar 0-6 arasında ondalık ve tam sayılar şeklinde yapılır. serbest danslarda ise iki çeşit puan verilir. birinci puan eşler arasındaki uyum, müziğe uygunluk, gösteri, özgünlük, hareketlerin zorluk ve güzelliği, ikincisinde ise yarışmacıların öz güveni, verilen süreye uygunluğu, tempo, stil ve eşlik etmedeki başarıya göre verilir. en yüksek toplam puanı alan çift birinci olur. sıralamanın yapılmasında, zorunlu ve serbest danslarda alınan puanların katkısı eşittir.
2. paten yarışları
sürate dayalı tekerlekli paten yarışıdır. yarışçılar saat yönünün tersinde yarışırlar. yarışlar erkekler, bayanlar ve takım yarışları olmak üzere üçe ayrılır.
yarış pistinin genişliği, yarışçı sayısına göre belirlenir. bu genişlik;
2 yarışçı için en az 2.45 m,
3 yarışçı için en az 3.65 m,
4 yarışçı için en az 4.60 m,
5 yarışçı için en az 5.50 m,
6 yarışçı için en az 6.10 m'dir.
yarışmacıların kollarında, sırtlarında ya da kalçalarında numaraları bulunur. belli bir sürenin tutulmadığı yarışlarda, mücadele zamana karşı yapılır. yarışma biçimi buz pateni hız yarışlarındaki gibidir. yarışma başlamadan önce yarışmacılar, startın verilmesini çıkış çizgisinin gerisinde beklerler. çıkış hakeminin tabanca patlatarak startı vermesi ile birlikte yarış başlar. start verilmeden önce kasıtlı olarak çıkış yapan yarışmacı ikaz alır. üç ikaz alan yarışmacı, yarıştan diskalifiye edilir. yarış sırasında en önde giden yarışmacı daima pistin iç kulvarını kullanır. arkadaki yarışmacı öndeki yarışmacıyı yalnızca dış kulvardan geçebilir.
öndeki yarışmacının geçiş üstünlüğü bulunur. engelleme ve çarpışmaların sorumluluğu, öndeki yarışmacı kasıtlı olarak hata yapmamışsa, geçiş yapana aittir. yarış sırasında yarışmacılar yan yana gelirse hakemler, geçme ya da geçilme durumunda olan yarışmacıya sarı bayrak göstererek, "yol ver!" komutunu bildirirler. böyle bir uyarı alan yarışmacının, diğer yarışmacıları engellemeden dış kulvara geçmesi gerekir. lider yarışmacı tarafından, kendisine iki tur bindirilen yarışmacıya, mavi bayrak gösterilerek pistten ayrılması komutu verilir. komutu alan yarışmacı, diğer yarışmacılara engel olmadan pistten ayrılır.
yarışın sonunda, bitiş çizgisini ilk geçen yarışmacı birinci olur. yarışmalarda en az üç hakem, bir çıkış hakemi, kronometre hakemi, bir tur sayıcısı, bir masa hakemi, iki pist görevlisi ve yarışçı yardımcıları görevli olarak bulunur. yarışmacıların hata olarak kabul edilen davranışları şunlardır:
a. bilinçli olarak pistin iç kulvarına geçmek,
b. diğer yarışçıları engellemek,
c. vücudu ile bir başka yarışmacıya değmek,
d. hızını azaltarak, diğer yarışmacıların da hızlarının azalmasına neden olmak,
e. pisti enine geçmek,
f. sonucun sağlıklı olarak belirlenmesini engellemek.
hata yapan yarışmacılar, yarıştan diskalifiye edilir. diskalifiye alan yarışmacıya, bu karar siyah bayrak gösterilerek bildirilir. bu yarışmacının, diğerlerine engel olmadan pistten ayrılması gerekir.
paten derbisi
hız yarışı olup, takımlar erkek ve bayanlardan meydana gelir. çevresi 30-60 m olan oval pistlerin yüzeyleri, dayanıklı ve ince bir tabaka plâstik kaplanmış sert tahtadandır.
her takım 5 erkek ve 5 bayandan oluşur ve her yarışmacının kayma süresi 12 dk�dır. önce erkekler, sonra bayan yarışmacılar birlikte yarışırlar. engelleme ve itmeler serbesttir. takımlar, rakip takıma karşı bindirdikleri turlara göre puan alırlar. toplam puanı en yüksek olan takım yarışı kazanır.
küçük tekerlekli patenlerle, eğlence ya da yarış amacıyla sert bir zemin üzerinde kayılarak yapılan spordur.
tekerlekli paten en ilkel şekliyle, ilk kez 1760'ta belçikalı joseph merlin tarafından yapıldı. modern anlamda kullanımı kolay olan dört tekerleklisi ise 1863'te abd'li james plimton tarafından geliştirildi. ilk kapalı paten pisti 1824 yılında londra'da açıldı. bu tarihten sonra eğlence amaçlı tekerlekli paten hızla yayıldı ve abd ile batı avrupa'da patenseverler için pek çok paten sahası yapılmaya başlandı.
1890'lı yıllarda bir spor etkinliği olarak sürdürülen tekerlekli sürat paten yarışları, halk tarafından büyük ilgi görmekteydi. bir gösteri niteliğinde yapılan yarışmalara gösterilen ilgi üzerine, profesyonel sürat pateni takımları kurularak "paten derbisi" maçları düzenlenmeye başlandı. tekerlekli patenle dans yarışları ilk kez 1910'da yapıldı. artistik paten yarışları ise 1923'te başlatıldı.
tekerlekli patenle yapılan yarışları geliştirmek ve denetleyebilmek amacıyla, 1921 yılında avrupa tekerlekli paten federasyonu (günümüzde merkezi roma�da olan avrupa tekerlekli paten konfederasyonu; confederation european rollerskating; cers) daha sonra da 1924'te uluslar arası tekerlekli paten federasyonu (firs) kuruldu. 1937'de ise, tekerlekli patende ilk dünya şampiyonası düzenlendi. firs günümüzde 6 kıtada 100�den fazla üyeye sahiptir.
paten sporu türkiye'de ilk defa 1910-11 kışında taksim'de melek sineması binasında bulunan skating salonunda yabancılar arasında hokey karşılaşmalarının başlamasıyla birlikte oynandı ve 1914'ten sonra da fenerbahçe kulubünde uygulanmaya başlandı. 1914 martında fenerbahçe kulubünün lokalini altıyol'dan kuşdili'ne taşımasıyla, sabri toprak ve hamit hüsnü bey, lokalin bahçesine 18x36 m boyutunda bir patinaj sahası yaptırdılar. başta alâaddin baydar olmak üzere fenerbahçeli birçok genç, sağladıkları ruletli patenlerle bu sahadan yararlandı; ancak, 1918'de patinaj sahasının tenis kortuna çevrilmesiyle dar bir çevre tarafından yapılan paten sporu da kısa sürede unutuldu.
paten karşilaşmalari
1. patenle gösteri (artistik paten)
artistik patende yarışmalar buz pateninde olduğu gibi;
a. figür yarışmaları,
b. çiftler yarışmaları,
c. dans yarışmaları,
olmak üzere üç dalda yapılır.
yarışma alanı 30x60 m boyutlarında olup, zemin asfalt, beton ya da sert tahtadır. yarışmalarda hareketlerin rahatça yapılabilmesi amacıyla, giysiler genellikle buz pateni yarışlarındakilerle benzerlik taşır.
a. figür yarışmaları
sadece teklerin yarışabildiği figür yarışmalarında, serbest ve zorunlu hareketler bulunur. yarışma sırasında yarışmacı, vücudunu dik, kollarını göze hoş görünecek biçimde tutmalı, başı serbest ve rahat konumda olmalıdır. avuç içleri yere paralel, bacaklar dizlerden hafif bükülü tutulmalıdır.
zorunlu hareketler; "yuvarlak", "ilmik", "beşik ayağı", "üçleme" ve "parantez" hareketlerinden oluşur. bu hareketler patinaj alanı üzerine çizilen yuvarlakların üstünde yapılır. her hareketin üç kez yinelenmesi zorunluluğu vardır. hareketler, iki yuvarlağın birbirine değdiği noktada başlanılıp orada bitirilmelidir. hareketler yapılırken patenin dört tekerleği de yere değmelidir. artistik paten yarışmalarında burun duruşu yapılmasına izin verilmez.
not: alıntı.
serbest hareketlerde yarışmacı, kendi belirlediği müzik eşliğinde, kendi seçimi olan hareketleri yapar. bu hareketlerde yarışmacı gösterisini belirlenen süreden 5 saniye önce ya da sonra tamamlayabilir. hareketler sırasında düşme, yarışmacının elenmesine neden olmaz. yarışmacı kendi hatası olmaksızın düştüğü takdirde, hareketlerine yeniden başlamasına izin verilir. eğer kendi hatası sonucu düşmüşse, puanlar verilirken bu durum değerlendirmeyi olumsuz yönde etkiler. değerlendirme sırasında her grup hareket için 1-6 arası ondalık ve tam sayı puanlar verilir. zorunlu hareketlerde de her hakem, her bir figür için puan verir. serbest hareketlerin değerlendirilmesi yapılırken, her hakem yarışmacıya teknik ve artistik olmak üzere iki ayrı puan verir. teknik puan, hareketlerin zorluk derecesine göre verilen puanlardır. artistik puan ise hareketlerin sunuluş ve uyumuna göre verilen puandır.
yarışmalar sonunda teknik ve artistik puanların toplamı en yüksek olan yarışmacı 1. olur.
puanlar verilirken dikkat edilen noktalar şunlardır:
a. zikzak çizmeden pist kıyısından gidilmesi,
b. her iki bacağın dengeli olarak kullanılması,
c. dönüşlerin istenilen duruşlarla ve düzgün yapılması,
d. hızın sabit olarak korunması,
e. stil, hareket ve hafiflik,
f. figürlerin ölçüsü.
b. çiftler yarışmaları
çiftler yarışmalarında, hareketlerin birbirinin aynısı olması zorunlu değildir. çiftler birbirlerinden uzakta olsalar bile, önemli olan hareketlerdeki uyumdur. hakemlerin değerlendirmelerinde de bu uyum göz önüne alınarak puan verilir.
c. dans yarışmaları
dans yarışmaları, iki ya da dört "zorunlu dans" ile, yarışmacılar tarafından seçilmiş "serbest dans" gösterilerinden oluşur. zorunlu danslarda, düzenleme kurulunca yarışmadan önce dans grupları seçilir. baş, vücut ve bacakların pozisyonu figür yarışmalarında olduğu gibidir.
bunun dışında ek olarak bazı kurallar vardır. bu kurallar şunlardır:
a. vücut, bacağın dizden kıvrılması ile alçaltılıp yükseltilebilir.
b. hareketler sırasında, sert ve açısal yürüyüşler olmamalıdır.
c. hareketler uyum içinde olmalı, adımlar ve ayaklar doğru biçimde atılmalıdır.
d. hareketlerin müzikle uyumlu olması ve müziğin karakterini yansıtması gerekir.
e. alan kenarından gidiş ve dönüşler akıcı olmalıdır.
serbest danslar, yarışmacıların seçimine göre, yeni figürlerin gösterildiği, tekrarlanması gerekli olmayan dans gösterileridir. hareketler, müziğin temposuna ve karakterine uymak zorundadır. eşlerin birbirlerinden ayrı geçirecekleri süre, figürün değişme süresini aşmamalıdır. kaldırma hareketinde, erkeğin elleri bayan yarışmacının bel düzeyinin üstünde ise, hareket geçerli sayılmaz.
serbest ve zorunlu danslar için ayrı ayrı puanlama yapılır. zorunlu danslarda puanlar 0-6 arasında ondalık ve tam sayılar şeklinde yapılır. serbest danslarda ise iki çeşit puan verilir. birinci puan eşler arasındaki uyum, müziğe uygunluk, gösteri, özgünlük, hareketlerin zorluk ve güzelliği, ikincisinde ise yarışmacıların öz güveni, verilen süreye uygunluğu, tempo, stil ve eşlik etmedeki başarıya göre verilir. en yüksek toplam puanı alan çift birinci olur. sıralamanın yapılmasında, zorunlu ve serbest danslarda alınan puanların katkısı eşittir.
2. paten yarışları
sürate dayalı tekerlekli paten yarışıdır. yarışçılar saat yönünün tersinde yarışırlar. yarışlar erkekler, bayanlar ve takım yarışları olmak üzere üçe ayrılır.
yarış pistinin genişliği, yarışçı sayısına göre belirlenir. bu genişlik;
2 yarışçı için en az 2.45 m,
3 yarışçı için en az 3.65 m,
4 yarışçı için en az 4.60 m,
5 yarışçı için en az 5.50 m,
6 yarışçı için en az 6.10 m'dir.
yarışmacıların kollarında, sırtlarında ya da kalçalarında numaraları bulunur. belli bir sürenin tutulmadığı yarışlarda, mücadele zamana karşı yapılır. yarışma biçimi buz pateni hız yarışlarındaki gibidir. yarışma başlamadan önce yarışmacılar, startın verilmesini çıkış çizgisinin gerisinde beklerler. çıkış hakeminin tabanca patlatarak startı vermesi ile birlikte yarış başlar. start verilmeden önce kasıtlı olarak çıkış yapan yarışmacı ikaz alır. üç ikaz alan yarışmacı, yarıştan diskalifiye edilir. yarış sırasında en önde giden yarışmacı daima pistin iç kulvarını kullanır. arkadaki yarışmacı öndeki yarışmacıyı yalnızca dış kulvardan geçebilir.
öndeki yarışmacının geçiş üstünlüğü bulunur. engelleme ve çarpışmaların sorumluluğu, öndeki yarışmacı kasıtlı olarak hata yapmamışsa, geçiş yapana aittir. yarış sırasında yarışmacılar yan yana gelirse hakemler, geçme ya da geçilme durumunda olan yarışmacıya sarı bayrak göstererek, "yol ver!" komutunu bildirirler. böyle bir uyarı alan yarışmacının, diğer yarışmacıları engellemeden dış kulvara geçmesi gerekir. lider yarışmacı tarafından, kendisine iki tur bindirilen yarışmacıya, mavi bayrak gösterilerek pistten ayrılması komutu verilir. komutu alan yarışmacı, diğer yarışmacılara engel olmadan pistten ayrılır.
yarışın sonunda, bitiş çizgisini ilk geçen yarışmacı birinci olur. yarışmalarda en az üç hakem, bir çıkış hakemi, kronometre hakemi, bir tur sayıcısı, bir masa hakemi, iki pist görevlisi ve yarışçı yardımcıları görevli olarak bulunur. yarışmacıların hata olarak kabul edilen davranışları şunlardır:
a. bilinçli olarak pistin iç kulvarına geçmek,
b. diğer yarışçıları engellemek,
c. vücudu ile bir başka yarışmacıya değmek,
d. hızını azaltarak, diğer yarışmacıların da hızlarının azalmasına neden olmak,
e. pisti enine geçmek,
f. sonucun sağlıklı olarak belirlenmesini engellemek.
hata yapan yarışmacılar, yarıştan diskalifiye edilir. diskalifiye alan yarışmacıya, bu karar siyah bayrak gösterilerek bildirilir. bu yarışmacının, diğerlerine engel olmadan pistten ayrılması gerekir.
paten derbisi
hız yarışı olup, takımlar erkek ve bayanlardan meydana gelir. çevresi 30-60 m olan oval pistlerin yüzeyleri, dayanıklı ve ince bir tabaka plâstik kaplanmış sert tahtadandır.
her takım 5 erkek ve 5 bayandan oluşur ve her yarışmacının kayma süresi 12 dk�dır. önce erkekler, sonra bayan yarışmacılar birlikte yarışırlar. engelleme ve itmeler serbesttir. takımlar, rakip takıma karşı bindirdikleri turlara göre puan alırlar. toplam puanı en yüksek olan takım yarışı kazanır.
küçük tekerlekli patenlerle, eğlence ya da yarış amacıyla sert bir zemin üzerinde kayılarak yapılan spordur.
tekerlekli paten en ilkel şekliyle, ilk kez 1760'ta belçikalı joseph merlin tarafından yapıldı. modern anlamda kullanımı kolay olan dört tekerleklisi ise 1863'te abd'li james plimton tarafından geliştirildi. ilk kapalı paten pisti 1824 yılında londra'da açıldı. bu tarihten sonra eğlence amaçlı tekerlekli paten hızla yayıldı ve abd ile batı avrupa'da patenseverler için pek çok paten sahası yapılmaya başlandı.
1890'lı yıllarda bir spor etkinliği olarak sürdürülen tekerlekli sürat paten yarışları, halk tarafından büyük ilgi görmekteydi. bir gösteri niteliğinde yapılan yarışmalara gösterilen ilgi üzerine, profesyonel sürat pateni takımları kurularak "paten derbisi" maçları düzenlenmeye başlandı. tekerlekli patenle dans yarışları ilk kez 1910'da yapıldı. artistik paten yarışları ise 1923'te başlatıldı.
tekerlekli patenle yapılan yarışları geliştirmek ve denetleyebilmek amacıyla, 1921 yılında avrupa tekerlekli paten federasyonu (günümüzde merkezi roma�da olan avrupa tekerlekli paten konfederasyonu; confederation european rollerskating; cers) daha sonra da 1924'te uluslar arası tekerlekli paten federasyonu (firs) kuruldu. 1937'de ise, tekerlekli patende ilk dünya şampiyonası düzenlendi. firs günümüzde 6 kıtada 100�den fazla üyeye sahiptir.
paten sporu türkiye'de ilk defa 1910-11 kışında taksim'de melek sineması binasında bulunan skating salonunda yabancılar arasında hokey karşılaşmalarının başlamasıyla birlikte oynandı ve 1914'ten sonra da fenerbahçe kulubünde uygulanmaya başlandı. 1914 martında fenerbahçe kulubünün lokalini altıyol'dan kuşdili'ne taşımasıyla, sabri toprak ve hamit hüsnü bey, lokalin bahçesine 18x36 m boyutunda bir patinaj sahası yaptırdılar. başta alâaddin baydar olmak üzere fenerbahçeli birçok genç, sağladıkları ruletli patenlerle bu sahadan yararlandı; ancak, 1918'de patinaj sahasının tenis kortuna çevrilmesiyle dar bir çevre tarafından yapılan paten sporu da kısa sürede unutuldu.
paten karşilaşmalari
1. patenle gösteri (artistik paten)
artistik patende yarışmalar buz pateninde olduğu gibi;
a. figür yarışmaları,
b. çiftler yarışmaları,
c. dans yarışmaları,
olmak üzere üç dalda yapılır.
yarışma alanı 30x60 m boyutlarında olup, zemin asfalt, beton ya da sert tahtadır. yarışmalarda hareketlerin rahatça yapılabilmesi amacıyla, giysiler genellikle buz pateni yarışlarındakilerle benzerlik taşır.
a. figür yarışmaları
sadece teklerin yarışabildiği figür yarışmalarında, serbest ve zorunlu hareketler bulunur. yarışma sırasında yarışmacı, vücudunu dik, kollarını göze hoş görünecek biçimde tutmalı, başı serbest ve rahat konumda olmalıdır. avuç içleri yere paralel, bacaklar dizlerden hafif bükülü tutulmalıdır.
zorunlu hareketler; "yuvarlak", "ilmik", "beşik ayağı", "üçleme" ve "parantez" hareketlerinden oluşur. bu hareketler patinaj alanı üzerine çizilen yuvarlakların üstünde yapılır. her hareketin üç kez yinelenmesi zorunluluğu vardır. hareketler, iki yuvarlağın birbirine değdiği noktada başlanılıp orada bitirilmelidir. hareketler yapılırken patenin dört tekerleği de yere değmelidir. artistik paten yarışmalarında burun duruşu yapılmasına izin verilmez.
not: alıntı.
