---
alıntı ---
nelson rolihlahla mandela (d. 18 temmuz 1918 - ö. 5 aralık 2013), güney afrika'lı anti apartheid aktivisti, 1994'ten 1999'a kadar ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerdeki güney afrika cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanıdır. yönetimi, apartheid'ın mirasının dağılmasına, ırkçılığı engellemeye, fakirlik ve eşitsizliğe odaklanmıştır. siyasi görüş olarak demokratik sosyalist olan mandela, afrika ulusal konseyi siyasi partisinde 1990'dan 1999'a kadar parti başkanlığı yapmıştır.
bantu dillerine ait olan kosa (xhosa) dilini konuşan tembu (thembu) kabilesinde, kabile şefinin oğlu olarak doğan mandela, fort hare üniversitesi ve witwatersrand üniversitesi'nde hukuk eğitimi gördü. johannesburg'un ilçelerinde yaşarken anti-sömürgeci görüşe dahil oldu ve anc'ye katılarak bu partinin gençlik kolunun kurucu üyesi oldu. ulusal parti, apartheid'ı 1948'de uyguladığında, anc'nin 1952'deki başkaldırı mücadelesi (defiance campaign)'nde göze çarptı ve halk kongresinde buna bağlı olarak transvaal anc koluna başkan olarak seçildi. avukat olarak çalışırken sürekli olarak kışkırtıcı aktivitelerden ve 1956'dan 1961'e kadar süren ihanet duruşmaları'ndan dolayı tutuklandı. başlangıçta şiddet içermeyen protestolar olacağını söylemesine rağmen güney afrika komünist partisi ile işbirliği yaparak 1961'de devlet hedeflerine bombalama yapan militan umkhonto we sizwe (mk)'yi kurdu. 1962'de tutuklandı ve hükumeti alaşağı etmek için komplo kurmak ve sabotaj etmekten dolayı ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. mandela cezasını önce robben adası'nda daha sonra pollsmoor hapishanesinde çekti. bu esnada salıverilmesi için 1990'da yani 27 yıl sonra onay verilecek uluslararası bir kampanya düzenlendi. hapishaneden çıktıktan sonra anc başkanı olan mandela otobiyografisini yazdı ve başkan f.w. de klerk ile 1994'de tüm halkın katıldığı ve anc'nin büyük çoğunlukla kazandığı bir seçimin kurulması apartheid'ın sona erdirilmesi için görüşmelere sebep oldu. devlet başkanı olarak yeni bir anayasa oluşturdu ve toprak reformu, yoksullukla mücadele ve sağlığın iyileştirilmesi gibi politikaları uygularken doğruluk ve uzlaşma komisyonu'nu geçmişte yaşanan insan hakları ihlalini araştırması için oluşturdu. uluslararası olarak libya ve birleşik krallık arasında olan lockerbie faciası görüşmeleri sırasında arabulucu olarak rol oynadı. ikinci bir seçime katılmayı reddetti ve yerine seçimle yardımcısı thabo mheki geçti. mandela daha sonra ulusal lider olarak hayır işlerinde yer aldı ve daha çok yoksullukla ve aids ile mücadele etti.
mandela, anti-sömürgeci ve anti-apartheid görüşü ile uluslararası beğeni topladı ve 1993'deki nobel barış ödülü, amerika birleşik devletleri başkanlığı özgürlük madalyası ve sovyet lenin nişanı da dahil olmak üzere 250'nin üzerinde ödül kazandı. güney afrika'da "ulusun babası" olarak görülmekte, aynı zamanda çoğunlukla kosa kabilesi ismi olan madiba olarak da anılmaktadır.
---
wikipedia ---
http://tr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandelanur içinde yatsın.