1930 dünya kupası

• 1

  uruguay'da düzenlenen, tarihin ilk dünya kupası. kupayı finalde arjantin'i 4-2 yenen ev sahibi uruguay kazanmıştır.
• 2

  bu kupaya 13 ülke katılmıştır. bu ülkeler hiçbir eleme maçı oynamadan fifa tarafından davet edilenlerden turnuvayı katılmayı kabul eden 13 takımdır. bu turnuvayı organize etmeyi kabul eden uruguay'a uzun sürecek yolculuk ve masraflar sebebiyle pek çok avrupa ülkesi katılmayı kabul etmemiştir. buna rağmen belçika, fransa, romanya ve yugoslavya takımları 3 haftalık bir deniz yolculuğu ile uruguay'a ulaşmışlardır.
  turnuvada toplam 70 gol atılmış, gol kralı attığı 8 golle uruguaylı guillermo stabile olmuştur.
  
  kaynak : wikipedia
• 3

  bu turnuvada oynanan romanya-peru maçı dünya kupaları tarihinde en az seyirci önünde oynanan maçtır. maçı sadece 300 kişi izlemiştir.
• 4

  bu turnuvayı uruguay'ın düzenlemesinin sebebi katılımcı ülkelerin masraflarını karşılamayı taahhüt etmesiymiş. diğer aday ülkeler olan italya, macaristan, hollanda, ispanya ve isveç böyle birşey önermemiş.
• 5

  turnuvanın yıldızı uruguaylı andrade'dir.
• 6

  katılan ülkeler söyledir:
  
  * arjantin
  * brezilya
  * bolivya
  * paraguay
  * şili
  * peru
  * uruguay
  * belçika
  * fransa
  * yugoslavya
  * romanya
  * amerika birleşik devletleri
  * meksika
  
  *
• 7

  abd'li (bkz: bert patenaude), 17 temmuz 1930'da paraguay'a üç gol atarak, bir dünya kupası maçında hat-trick yapan ilk futbolcu olarak tarihe geçmiştir. ancak 2006 yılına kadar fifa, resmi olarak bu oyuncuyu değil, bu maçtan iki gün sonra oynanan maçtaki arjantin'li guillermo stabile'i kabul ediyordu. 2006 yılında fifa, takım arkadaşı tom florie'ye ait olarak görülen golün aslında bert patenaude tarafından atıldığını kabul etti ve bert patenaude'nin ilk hat-trick yapan oyuncu olduğunu açıkladı.
  
  -bunu bilmem ne boka yarıyorsa! amaçsızca öğrendiğim şeylerden birisi daha-
• 8

  ilk dünya kupası top kriziyle başlamış aslında. hem arjantin hem uruguay kendi toplarıyla oynamak isteyince hakem koltuğunun altında 2 topla çıkar. ilk devre uruguay'ın ikinci devre ise arjantin'in topuyla oynanır. ilginç olan ise ilk yarı uruguay'ın topuyla oynanırken arjantin galip bitiriyor ilk yarıyı, ikinci yarıda arjantin topuyla oynanıyor fakat kupa uruguay'ın. nerden nereye teyy.
• 9

  bu turnuvada, guillermo stabile ilk kez milli olduğu maçında hat-trick yapma başarısı göstermiştir.
• 10

  ilk düzenlendiği 1930 yılında bu tunuvayı organize eden, dönemin fifa başkanı fransız (bkz: jules rimet)'in onuruna, onun adıyla anılmaktadır.
  
  (bkz: 1930 jules rimet dünya kupası)
• 11

  halk arasındaki adıyla;
  
  (bkz: 1930 uruguay dünya kupası)
• 12

  434.500 kişinin izlediği dünya kupası olmuştur. maç başına 16.712 kişi izlemiştir.
  maç başına 2,69 gol atılmıştır.
  tüm maçlar montevideo şehrinde oynanmıştır. maçların oynandığı 3 stat şunlardır:
  estadio pocitos
  estadio parque central *
  estadio centenario *
  
  turnuvanın en gollü maçı 19 temmuz 1930 arjantin meksika maçı olmuştur. maç 6-3 bitmiştir.
  başka bir ilginç taraf ise turnuvada berabere biten tek bir maç bile olmamasıdır.
• 13

  bu turnuvanın final maçını hakem takım elbise ve kravatla yönetmiş.
• 14

  final maçından bir fotoğraf;
  
  http://www.worldcupbrazil.net/...013/07/1930final.jpg
• 15

  ilk dünya kupasıdır. katılımı yüksek tutmak için eleme maçları olmadan fifa üyesi tüm ülkelere katılma hakkı tanındı. jules rimet adı verilen turnuva için som altından kupa fransız heykeltraş albert lafleur'e dizayn ettirildi. ev sahibi uruguay, katılacak ülkelerin yol masraflarını üstlendi. bir taraftan dünyadaki ekonomik kriz, diğer taraftan uzun gemi yolculuğu amerika dışından katılımı çok etkiledi. hatta futbolu seven avrupa'dan bile sadece 4 ülke; belçika, fransa, romanya, yugoslavya 3 haftalık deniz yolculuğunun ardından katılmıştır. toplam 13 ülke milli takımıyla ilk turnuva, 13 temmuz'da montevideo centenario stadı'nda başladı. gol krallığı ise; stabile 8, cea 5, subiabre4 şeklindedir.
• 16

  bu dünya kupası ilginç bir tartışmayı bünyesinde barındırmaktadır. 1930 dünya kupası'nın finali top tartışmasıyla başlamış. maçtan önce her iki finalist takım da belçikalı hakem langenus'a başvurarak maçın kendi toplarıyla oynanmasını istemiş. uzun tartışmalardan sonra langenus sahaya koltuğunun altında iki topla çıkmış. maçın bir devresi uruguay'ın,diğer devresi de arjantin'in topuyla oynanmış.**
• 17

  1930'da yarı finalde kaybeden abd ve yugoslavya arasında üçüncülük maçı oynanmadı. fifa bu iki takımın turnuvadaki sonuçlarına bakarak abd'yi üçüncü, yugoslavya'yı ise dördüncü olarak kabul etmiştir.
• 18

  bütün maçlar montevideo'da 3 farklı statta oynanmıştır.
  
  (bkz: estadio parque central)
  
  (bkz: estadio centenario)
  
  (bkz: estadio pocitos)
• 19

  finalde kullanılan 2 toptan;
  
  ilk yarıda kullanılan topun adı tiento(arjantin' in topu)
  ikinci yarıd akullanılan topun adı t-mode (uruguay' ın topu)
• 20

  tarih 13 temmuz 1930. yerel saatle 15:19. yer montevideo eatadio pocitos. günümüze kadar uzanan süreçte dünyanın en popüler sporu olan futbolun zirvesindeki ilk gol 3000 kişinin gözleri önünde fransız oyuncu lucien laurent tarafından meksika ağlarına bırakılıyor.
  
  olimpiyatların vermiş olduğu tadı sadece futbola odaklanılan bir heyecana dönüştürmek isteyen jules rimet, 1921 yılında fifa başkanı olduktan sonra planlarını gerçekleştirmeye uğraşıyor. uruguay yetkilileri ile görüştükten sonra, 1928 olimpiyat şampiyonluğunu kazanan uruguay’da kupanın düzenlenmesine karar veriliyor. 1929 barcelona kongresinde alınan bu karar, 13-30 temmuz 1930 tarihleri arasında yapılacak olan ilk dünya kupasının yolunu açıyor. kupaya olan katkılarından dolayı jules rimet kupası olarak adlandırılması da hem fifa hem de fransa futbol federasyonu başkanı olan rimet’ye bir jest niteliğinde.
  
  kupa için bir ön eleme düzenlenmiyor, zira güney amerika kıtasına yapılacak olan uzun yolculuk zaten göz korkutucu. fifa tarafından iletilen davete ise avrupa kıtasından sadece 4 ülke icabet ediyor. fransa, belçika, yugoslavya ve romanya.
  
  lucien laurent’in milli formayla attığı ilk gole kadar olan süreç ise dönemin şartlarının yarattığı zorlukları gözler önüne serecek cinsten. 1929 ekonomik buhranının pençesindeki dünyada, ülkeler futbol takımlarını uruguay’a gönderemeyecek kadar zorlanıyorlar. yolculuk masrafları uruguay tarafından karşılanıyor. 13 temmuz tarihinde ise büyük şölen başlıyor.
  
  kupaya katılan toplam 13 takım, birisi 4, diğerleri 3 ekipten oluşan 4 gruba ayrılıyorlar. a grubuna arjantin, şili, fransa ve meksika yer alıyor. dünya kupaları tarihinin ilk golünün atıldığı maçta fransızlar meksikalıları 4-1 yeniyorlar. ancak diğer iki maçını kaybeden fransa takımı evlerine dönerken, dünya kupalarının ilk golünü atma başarısını gösteren milli futbol ekibi payesiyle yetiniyor. gruptaki iki maçını da kazanan arjantin ve şili’nin mücadelesinde ise gülen taraf 3-1’lik skorla arjantin oluyor. meksika ise grubu puan alamadan tamamlıyor. 6-3 biten arjantin-meksika kapışması da ilk dünya kupasının en gollü maçı olarak tarihte yerini alıyor.
  
  2. grupta yer alan takımlar yugoslavya, brezilya ve bolivya. ilk iki maçta galip gelen yugoslavya, grubun üçüncü maçını formalite haline getiriyor. brezilya ile bolivya son maça çıkarken elendiklerini bilmenin hüznünü hissetmişlerdir muhtemelen.
  
  ev sahibinin yer aldığı 3. grubun diğer temsilcileri ise romanya ve peru oluyor. ilk iki maçta peru’yu mağlup eden uruguay ve romanya, grubun finali niteliğindeki maçta karşı karşıya geliyorlar. maçı 4-0 kazanan uruguay, yarı final biletini alan ekip oluyor.
  
  4. grupta yer alan abd, paraguay ve belçika ekiplerinden grubu lider bitiren ise kuzey amerika temsilcisi oluyor. 17 temmuz tarihinde oynanan abd-paraguay mücadelesi 3-0 sona eriyor. abd’li oyuncu bertrand patenaue, müsabakadaki gollerin tamamını atarak, dünya kupaları tarihindeki ilk hattrick yapan futbolcu oluyor.
  
  yarı finallerin eşleşmeleri ise arjantin-abd, uruguay-yugoslavya şeklinde oluyor. 26-27 temmuz tarihlerinde centenario stadyumunda oynanan maçları ise sırasıyla 80000 ile 93000 kişinin izlediğini görüyoruz. bu kadar çok seyircinin izlediği müsabakalar ise şanına yaraşır cinsten sonuçlanıyor. arjantin abd’yi, uruguay ise yugoslavya’yı 6-1 lik skorlarla geçerek ilk finalistler olma şansını elde ediyorlar.
  
  30 temmuz ise final günü. ilk yarısı uruguay topuyla, ikinci yarı ise arjantin topuyla oynandığı anekdotuna sahip olan ilk dünya kupası finali. ilk yarıyı 2-1 önde kapatan arjantin takımı, bu avantajını kullanamıyor. mücadeleyi 4-2 kazanan uruguay ilk dünya şampiyonu sıfatını kazanan ekip oluyor. belçikalı john langenusun yönettiği mücadele centenario stadyumunda 93000 seyircinin önünde oynanıyor.
  
  gol krallığını 8 golle arjantinli guillermo stabile alıyor. turnuvanın yıldızı ise uruguay milli takımı. olimpiyat şampiyonluğundan sonra dünya şampiyonluğunu da kazanan uruguay, dönemin en büyük futbol aklı olarak söylenebilir.
  
  ekonomik buhran, zorlu yolculuk koşulları, ilk olmasının getirdiği sorunlar, fazla katılımın olmayışı gibi problemleri yaşasa da, futbol anlamında dünyanın en büyük organizasyonuna dönüşecek olan bir turnuvayı hazırlamak büyük iş. bu akıl sayesinde, 4 senede bir en büyükleri izleme keyfi ise paha biçilemez.
• 21

  https://www.youtube.com/watch?v=fNk9mknlpUk
• 22

  fernando muslera'nin buyukbabalarinin ve buyukannelerinin canli izledigi ve gururlandigi turnuva.